Kur'ân'ın anlaşılmasında tenzihî dil: Kâdî Abdülcebbâr örneği
The announced language in understanding the Qur'ân: The example of Kâdi Abdulcebbar
- Tez No: 700634
- Danışmanlar: PROF. DR. ÖMER FARUK YAVUZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Tefsir, Kur'ân Dili, Tenzihî Dil, Abdülcebbâr, Zemâhşerî, Te'vil, Interpretation, Quranıc Language, Tenzihî Language, Abdülcebbâr, Zemâhşerî, Te'vil
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sivas Cumhuriyet Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 255
Özet
Tezimizin amacı, öncelikle Tanrı hakkında konuşmak olan din dilini, Kur'ân'ın dil yapısını, itikadî mezheplerce benimsenen (teşbihî, temsilî/analojik, sembolik vb.) dil anlayışlarını ve özellikle de bu dillerden biri olan tenzihî dilin tanımını, mantığını, temel özelliklerini ortaya koymak ve dördüncü asrın ikinci yarısı ve beşinci asrın ilk çeyreğinde yaşamış olan Mu'tezilî müfessir Kâdî Abdülcebbâr'ın(öl. 415-1025) uygulamasını ele alarak Kur'ân'ın anlaşılmasında tenzihî dilin önemine işaret etmektir. Ayrıca onun tenzih konusunu yöntem olarak nasıl ele aldığını ve temellendirdiğini tespit etmeyi amaçlamaktayız. Tenzih, İslâm düşünce tarihinde tevhid inancı ile birlikte ele alınan bir konudur. Bilindiği üzere, itikâd noktasında Allah ile ilgili ifadeleri yorumlarken Müşebbihe, Mücessime ve Haşviyye, 'teşbihî dil' anlayışını tercih edip benimsemişken, Filozoflar ve Mu'tezîle ise, buna karşı Allah'ı şânına layık olmayan sıfatların O'na isnad edilmesini uygun bulmadığından“tenzihî dil”anlayışını savunmuştur. Ancak filozofların kullanmış oldukları tenzihî dil, Mu'tezile'nin kullanmış olduğu dilden daha aşırı olumsuz ifadeler içermektedir. Bu sebeple filozofların kullanmış oldukları bu dile 'olumsuz dil' de denilmektedir. Mu'tezile'nin tenzih konusunda aşırıya gitmesi ve bu konuda aşırı hassas davranması sebebiyle kullanmış oldukları bu yönteme ise“aşırı tenzihî dil”denilmektedir. Diğer taraftan, Ehl-i Sünnet diye isimlendirilen ve bu kelâm sistemine mensup olan Eş'âriyye ve Mâtürîdiyye, itikâd konularında ve bunlarla ilişkili tartışmalarda kendi içlerindeki bazı görüş ve fikir ayrılıklarına rağmen, genel anlamda orta bir metodolojiyi çağrıştıran“ılımlı tenzihî dil”anlayışını geliştirmek suretiyle Allah ile ilgili ifadeleri ve diğer dinî nassları belirledikleri bu dil formatına uygun bir biçimde anlamaya çalışmışlardır. Dolayısıyla biz bu araştırmamızda filozofların ve Ehl-i Sünnet'in tenzih anlayışlarını ortaya koymaya çalışacağız ancak asıl olarak Mu'tezilî müfessir Kâdî Abdülcebbâr'ın âyetleri tenzih çerçevesinde nasıl anladığı üzerinde duracağız.
Özet (Çeviri)
The aim of our thesis is the language of religion, which is primarily the to talk about Gad linguistic structure of the Qur'an, which is adopted by religious denominations (incentive, representative/analogy, symbolic etc.) to explain the understanding of language and especially the definition, logic and basic characteristics of one of these languages, based on the Mu'tezilî Mufesir Qadı Abdülcebbâr (die 415-1025), who lived in the second half of the fourth century and the first quarter of the fifth century, and to point out the importance of the holy language in understanding the Quran. We also aim to determine how he handles and bases the issue of his grace as a method. Tenzih is an issue that is almost as much emphasized in the history of Islamic thought as the faith of redemption. As it is known, when interpreting the expressions about Allah at the point of faith, Musebbihe, Mucessime and Hashimiyye preferred and adopted the concept of 'expressive language', while philosophers and Mu'tezile defended the concept of“graceful language”because they did not consider it appropriate to dedicate adjectives that were not worthy of God's term to Him. However, the decent language used by philosophers contains more negative expressions than the language used by Mu'tezile. For this reason, this language used by philosophers is also called 'negative language'. This method, which they used because Mu'tezile went to extremes in the subject of abstinence and was extremely sensitive about it, is called“excessively sensitive language”. On the other hand, Eş'âriyye and Mâturîdiyye, who are members of this system of words, have tried to understand the expressions about Allah and other religious nass in accordance with this language format by developing the understanding of“moderate spiritual language”, which evokes a moderate methodology in general, despite some differences of opinion and opinions within themselves in the issues of faith and related discussions. Therefore, in this research, we will try to reveal understandings of philosophers and The Sunnah, but we will mainly focus on how Mu'tezile commentatar Qadi Abdulcebbar interpreted the verses in the framework of his grace.
Benzer Tezler
- Kur'an'ın anlaşılmasında temsili dil
The analogical language in understanding Qur'an
YUSUF YILDIRIM
Doktora
Türkçe
2023
DinSivas Cumhuriyet ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖMER FARUK YAVUZ
- Ebu'l-Muîn en-Nesefi'ye göre haberi sıfatlar
Reported attributes according to Ebu'l-Muîn en-Nesefi
ABDULHEKİM AĞIRBAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
DinFırat ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SELİM ÖZARSLAN
- Arap dilinde olumsuzluk bildiren yapılar
Negation declerative structure in the Arabic language
KADİR ZEYREK
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
DilbilimOndokuz Mayıs ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET YÜKSEL
- Zemahşerî ve Fahreddin er-Râzî'nin Allah'a dair müteşâbih lafızlara yaklaşımlarının mukayesesi
The comparison of the mutashabih words about God in al-Zamakhshari and Fakhr al-Din al-Razi
AHMET İŞERİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Dinİnönü ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AHMET KARADAĞ
- Müslüman kelâmında hak, hakikat ve hakkâniyet ilişkisi
The relation between haqq, haqiqah and haqqaniyah in Muslim kalâm
HAMDULLAH ARVAS