Zemahşerî ve Fahreddin er-Râzî'nin Allah'a dair müteşâbih lafızlara yaklaşımlarının mukayesesi
The comparison of the mutashabih words about God in al-Zamakhshari and Fakhr al-Din al-Razi
- Tez No: 740706
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ AHMET KARADAĞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Kur'ân, Tefsir, Müteşâbih, Te'vil, Rü'yetullah, Tenzih, The Qur'an, Tafsir, Mutesabih, Ta'vil, Ru'yetullah, Tanzih
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İnönü Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Tefsir Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 145
Özet
Kur'ân-ı Kerîm'in anlaşılmasında yaşanan ihtilaf sebeplerinden biri de şüphesiz; 'müteşâbih ifadeler' gibi metinden kaynaklanan etkenler olmuştur. Örneğin Yüce Allah'ın sıfatları özelindeki bazı müteşâbihlerin zâhir anlamı, tevhit inancını zedeleyebilecek mânalar da barındırdığı için muhkem âyetler veya harici deliller ile te'vil edilmiştir. Bu çerçevede Mezhebî aidiyetin ve ön kabullerin de etkisiyle; müteşâbih ifadelerin varlığı, tespiti, sayısı ve te'vil imkânı gibi konular güncelliğini koruyarak tartışılmış, böylece görüş ayrılıkları derinleşmiştir. Öyle ki müteşâbih hakkında yapılan tanımlardan yorumlara, müteşâbihlerin tespit kriterlerinden Kur'ân'daki hikmetlerine kadar birçok meselenin de mezhebî fikirlerden bağımsız olduğunu söylemek neredeyse imkânsız olmuştur. Bu bağlamda çalışmamızda müteşâbih ve ilgili kavramların sözlük anlamları incelendikten sonra tartışmalı olan bu konular ele alınmıştır. Daha sonra Mu'tezilî müfessir Zemahşerî'nin el-Keşşâf ve Eş'arî müfessir Râzî'nin Mefâtîḥu'l-ġayb isimli tefsirlerinde Allah'ın sıfatları ile ilgili bazı müteşâbih ifadelere ve rü'yetullah meselesine teorik yaklaşımları ve getirdikleri yorumlar mukayese edilmiştir. Her iki müfessirimizin de taşıdıkları tenzih hassasiyetinden dolayı Allah'ın sıfatları ile ilgili müteşâbihler hakkında birbirilerine yakın yorumlar getirseler de ön kabullerin etkisiyle rü'yetullah konusunda ihtilaf etmişlerdir. Bu bağlamda yeri geldikçe müfessirlerimizin yorumlarını etkileyen kelâmi ve mezhebî arka plana da değinilmiştir.
Özet (Çeviri)
One of the reasons for the conflict in the understanding of the Qur'an is; There were factors originating from the text such as 'mutashabih expressions'. For example, the apparent meaning of some mutashabihs specific to the attributes of Almighty Allah has been interpreted with muhkam verses or external proofs because they contain meanings that may damage the belief in tawhid. In this context, with the effect of sectarian belonging and presuppositions; Issues such as the existence, determination, number and possibility of interpretation of mutashabih expressions were discussed keeping up-to-date, thus the differences of opinion. So much so that it has been almost impossible to say that many issues, from definitions about mutashabih to interpretations, from the criteria for determining mutashabihs to their wisdom in the Qur'an, are independent of sectarian ideas. In this context, after examining the dictionary meanings of mutashabih and related concepts in our study, these controversial issues are discussed. In this context, after examining the dictionary meanings of mutashabih and related concepts in our study, these controversial issues are discussed. Later, the theoretical approaches and interpretations of some mutashabih statements about the Attributes of Allah and the issue of vision in Mu'tazili tafsir Zamakhshari's al-Kashshaf and Ash'ari tafsir Razi's tafsir called Mefâtîḥu'l-ġayb were compared. Even though both of our commentators made close comments about the mutashabihs related to the attributes of Allah due to the sensitivity of transcendence they had, they disagreed on the issue of rü'yetullah under the influence of pre-acceptances. In this context, the theological and sectarian background, which affects the interpretations of our commentators, is also mentioned.
Benzer Tezler
- Hicri Altıncı Asrın önde gelen müfessirleri ve Furkan Suresi örneğinde tefsir yöntemleri
Leading Quran interpreters of the Sixth Century (a.h) and their interpretation methods in the case of Surah al Furqan
BETÜL ADIYAMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
DinErciyes ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İBRAHİM GÖRENER
- El-Keşşâf ve Mefâtihu'l Gayb'ta hidâyet ve dalâlet
Hidayah and dalalah in the al-Keshshaf and Mefatih al-Ghayb
EMRULLAH ULUC
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
DinVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. METİN YILDIZ
- Müşkilü'l-Kur'ân bağlamında el-Keşşâf, Mefatîhu'l-Gayb ve hak dini Kur'ân dili tefsirlerinin değerlendirilmesi
Evaluation of Qur'an language commentaries of al-Kashshaf, Mafatihu'l-Ghaib and true religion in the context of Muskhilul-Qur'an
ABDURRAHMAN NURSAÇAN
Doktora
Türkçe
2024
DinErciyes ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. LÜTFULLAH CEBECİ
- Muhammed İbn Arafe, tefsirindeki kaynakları ve uyguladığı metod
Muhammed İbn Arafe, sources of his interpration and the method
CEMAL SANDIKÇI
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
DinOndokuz Mayıs ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF.DR. İSHAK YAZICI
- Necmüddîn et-Tûfî'nin el-İşârâtü'l-İlahiyye İle'l-Mebâhisi'l-Usûliyye'si (İnceleme ve değerlendirme)
Najmuddîn al-Toufî's al-Ishârât al-Ilâhiyyah Ila'l-Mabâhisi'l-Osouliyyah (Examination and evaluation)
FAYSAL ARPAGUŞ