Yaşlandırma işleminin Ti-Ta-Zr-Nb alaşımının mekanik özellikleri üzerine etkisinin incelenmesi
An investigation of the effect of aging treatment on the mechanical properties of Ti-Ta-Zr-Nb alloy
- Tez No: 701228
- Danışmanlar: DOÇ. DR. SERTAN OZAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Makine Mühendisliği, Mechanical Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yozgat Bozok Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Makine Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 105
Özet
Bu çalışmanın amacı, yüksek elastik uzama ve yüksek mekanik dayanım gibi biyomedikal uygulamalar için arzu edilen birçok malzeme özelliğine sahip olan TTZN alaşımına (Ti-38,3Ta-22Zr-8,1 Nb) uygulanan yaşlandırma işleminin mikroyapısal ve mekanik özellikleri üzerindeki etkilerini belirlemektir. Bu amaçla, TTZN alaşımı 15 dakika, 3 saat, 6 saat, 12 saat ve 24 saat gibi beş farklı yaşlandırma süresi altında 300 °C'de yaşlandırılmıştır. Çözeltiye alma işlemi uygulanmış TTZN, TTZN-1 olarak adlandırılırken, belirtilen yaşlandırma zamanlarında yaşlandırma işlemlerine tabi tutulan TTZN, sırasıyla TTZN-2, TTZN-3, TTZN-4, TTZN-5 ve TTZN-6 olarak adlandırılmıştır. Basma ve mikro sertlik testleri, yaşlandırma süresinin artmasıyla TTZN'nin hem basma akma dayanımının hem de mikro sertlik değerinin arttığını ortaya koymuştur. TTZN-1 ve TTZN-6 için basma akma dayanımları sırasıyla 948 MPa ve 1315 MPa olarak bulunmuştur. Ayrıca TTZN-1'in mikro sertliği 310 HV, TTZN-6'nın mikro sertliği ise 457 HV olarak ölçülmüştür. Mikro çizik testlerinden elde edilen sonuçlara bağlı olarak, artan yaşlandırma süresinin TTZN'nin çizilme sertliğinde artışa, hacim kaybında ve özgül aşınma oranında ise azalmaya neden olduğu sonucuna varılmıştır. TTZN-1 ve TTZN-6 için ölçülen hacim kayıpları sırasıyla 250x10-6 mm3 ve 11,51x10-6 mm3 olarak kaydedilirken, TTZN-1 ve TTZN-6'nın özgül aşınma oranları sırasıyla 50,14x10-3 mm3/N.m ve 2,3x10-3 mm3/N.m olarak elde edilmiştir. Ayrıca TTZN-1'in çizilme sertliği 2,54 GPa, TTZN-6'nın çizilme sertliği ise 6,25 GPa olarak tespit edilmiştir. SEM incelemeleri, TTZN üzerinde gerçekleştirilen yaşlandırma işlemlerinin aşınma tipini etkilemediğini, ancak mikro çiziklerin yakınında oluşan deformasyon bantları arasındaki mesafeleri azalttığını göstermiştir. SEM görüntülerinden birim uzunluktaki deformasyon bandı sayısı elde edilerek, TTZN-1 ve TTZN-6 için deformasyon bantları arasındaki mesafeler sırasıyla ~0,08 ve ~0,43 olarak hesaplanmıştır. Sonuç olarak, TTZN'nin mekanik özellikleri yaşlandırma işlemleri gerçekleştirilerek önemli ölçüde iyileştirilmiştir
Özet (Çeviri)
The objective of this study is to find the effects of aging treatments on the microstructural and mechanical properties of the TTZN alloy (Ti-38.3Ta-22Zr-8.1 Nb), which possesses many desirable material attributes for biomedical applications, including high elastic strain and high mechanical strength. To this end, the TTZN alloy was aged at 300 oC under five various aging times, such as 15 min, 3h, 6h, 12h, and 24h. While the solution-treated TTZN has been called TTZN-1, the TTZN subjected to aging treatments at the referred aging times has been designated TTZN-2, TTZN-3, TTZN-4, TTZN-5, and TTZN-6, respectively. Compression and micro-hardness test results revealed that both the compressive yield strength and micro-hardness of TTZN increase with the increase of aging time. The compressive yield strength of TTZN-1 and TTZN-6 specimens was measured to be 948 MPa and 1315 MPa, respectively. Additionally, the micro-hardness of TTZN-1 was measured to be 310 HV; however the micro-hardness of TTZN-6 was measured to be 457 HV. Depending on the results, obtained from micro-scratch tests, it was concluded that increasing aging time leads to an increase in the micro-scratch hardness of TTZN as well as a decrease in its volume loss and specific wear rates. While the volume losses, measured for the TTZN-1 and TTZN-6, were 250x10-6 mm3 and 11.51x10-6 mm3, respectively, the specific wear resistance of TTZN-1 and TTZN-6 was 50.14x10-3 mm3/N.m and 2.3x10-3 mm3/N.m, respectively. Furthermore, the scratch hardness of TTZN-1 was 2.54 GPa whereas the scratch hardness of TTZN-6 was meausured to be 6.25 GPa. SEM examinations revealed that the aging treatments carried out on the TTZN alloy specimens do not influence the wear type, but they lead the distances between deformation bands formed near micro scratches to be less. By obtaining the number of deformation bands in per unit length from SEM images, the distances between deformation bands for TTZN-1 and TTZN-6 were calculated to be ~0.08 and ~0.43, respectively. As a result, the mechanical properties of TTZN have been significantly improved via conducting the aging treatments, making the TTZN alloy more appealing for biomedical applications.
Benzer Tezler
- Effect of stress assisted aging on superelastic behavior of a hot-rolled tini shape memory alloy
Sıcak haddelenmiş titanyum-nikel alaşımında gerilim altında yaşlandırmanın süperelastik davranışa etkisi
IRMAK SARGIN
Yüksek Lisans
İngilizce
2011
Metalurji MühendisliğiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiMetalurji ve Malzeme Mühendisliği Bölümü
PROF. DR. ŞAKİR BOR
YRD. DOÇ. DR. BENAT KOÇKAR
- Kuvars fiber postlarda farklı kor materyallerinin koronal mikrosızıntıya ve dişlerin kırılma dayanımına etkisi
The effect of different composite core materials on the coronal microleakage and fracture resistance of the quartz fiber posts
ÖZLEM KARAKAŞ
Doktora
Türkçe
2010
Diş HekimliğiOndokuz Mayıs ÜniversitesiProtetik Diş Tedavisi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DUYGU SARAÇ
- The development of a fatigue test machine to investigate the functional fatigue life of high temperature shape memory alloys and the determination of the functional fatigue life of these alloys
Yüksek sıcaklık şekil hafızalı alaşımların fonksiyonel yorulma ömürlerini incelemek üzere fonksiyonel yorulma test cihazı geliştirilmesi ve bu alaşımların fonksiyonel yorulma ömürlerinin tayini
HASAN HÜSEYİN SAYGILI
Yüksek Lisans
İngilizce
2018
Makine MühendisliğiHacettepe ÜniversitesiMakine Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BENAT KOÇKAR
- Alüminyum-titanyum alaşımlarının aşınma ve korozyon davranışlarına yaşlandırma ısıl işleminin etkisinin incelenmesi
Investigation of aging heat treatment on the corrosion and wear behaviour of aluminium-titanium alloys
MUSTAFA TEKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
Teknik EğitimKarabük ÜniversitesiMetal Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. VEDAT DEMİR
- Toz metalurjisi yöntemiyle elde edilen gözenekli martensitik paslanmaz çeliğin mikroyapısı ve mekanik özellikleri
Microstructural and mechanical properties of porous martensitic stainless steel obtained by powder metallurgy method
İLVEN MUTLU
Doktora
Türkçe
2011
Metalurji Mühendisliğiİstanbul ÜniversitesiMetalurji ve Malzeme Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ENVER OKTAY