Osmanlı Devleti'nde ilk açılan devlet bankası ve günümüzde halen banka şubesi olarak kullanılan tarihi yapıları
The first state bank in the Ottoman State and its historical buildings still used as bank branches today
- Tez No: 702860
- Danışmanlar: DOÇ. DR. IŞIL ÇOKUĞRAŞ BAĞDATLIOĞLU, PROF. DR. NURAN PILEHVARIAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Mimarlık Tarihi ve Kuramı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 144
Özet
Bankacılık faaliyetleri, insanların İlk Çağ'dan itibaren değerli eşyalarını saklamak için güvenilir mekân olarak gördükleri tapınaklarda yapılmaya başlamıştır. Paranın icadı, ticari faaliyetlerin artmasına beraberinde ise kişi ve ailelerin emanet verme, depolama, ödünç para verme gibi işlemleri faiz ile birlikte yapmasına sebep olmuştur. Antik Mısır ve Yunan'da olduğu gibi zamanla bankacılık faaliyetleri para değiştiriciler, sarraflar gibi bir takım kişiler tarafından kent meydanlarında kurulan masaların arkasında yapılmıştır. Ardından Orta Çağ Avrupası'nda, faiz yasağı dışında kalan Yahudi Bankerler'in öncülüğünde Tapınak Şövalyeleri, Cahorsinler ve Lombardlar gibi kişiler ile gelişme göstermiştir. Yeni Çağ, Rönesans Hareketleri, Fransız İhtilâli ve Sanayi Devrimi gibi olayların sonucu olarak yeni pazar kaynaklarının oluşması, artan ticaret, fuar ve panayırların kurulması, yeni kent imarları gibi sosyal ve ekonomik getiriler bankacılık gelişmelerine hız kazandırmış ve Avrupa'nın birçok kentinde modern anlamda bankalar açılmaya başlamıştır. Osmanlı Devleti ise ekonomik ve ticari faaliyetlerini çeşitli kurum, vakıf ve bankerler aracılığı ile sürdürmüştür. Devlet sınırlarında Tanzimat Fermanı'nın 1839'da ilanından sonra 19. yüzyılda modern anlamda tüm dünyadaki ekonomik ve iktisadi gelişmelere paralel koşut olarak banka kurma faaliyetleri başlamıştır. 1847 yılında kurulan ve 1852 yılında kapanan Bank-ı Dersaadet'in ardından 1856 yılında Osmanlı Devleti'nin resmi bankası ve uzun yıllar haznedarlığını yapan Osmanlı Bankası, İngiliz ortak sermayesi ile merkezi Londra olmak üzere İngiltere'de kurulmuştur. 1863'de Fransız sermayesininde katılımıyla Bank-ı Osmanî-i Şahane adı altında, Osmanlı Devleti ile beraber üç ortaklı bir banka kuruluşu haline gelmiştir. Çalışmada Osmanlı Bankası'nın 2001 senesinde Garanti Bankası ile birleşmesinin ardından günümüzde halen İstanbul, Eskişehir, Samsun, Ankara, Mersin, ve İzmir şehirlerinde Garanti Bankası şubeleri olarak kullanılan altı tarihi şube yapısı ele alınmış ve bu bağlamda banka yapılarının geçirdikleri dönüşüm incelenmiştir. Yapıların konumu, tarihçeleri, eski ve günümüz plan yerleşimleri, cephe ve iç mekân olmak üzere yapım ve süsleme özellikleri incelenmiştir. Konu, alan çalışması sırasındaki gözlemler ve belgelemeler ile Osmanlı Bankası Müzesi Arşivi'nden edinilen planlar, çizimler ve fotoğrafların yanı sıra çeşitli kaynaklar ile desteklenmiştir. Bu çalışma, yukarıda belirtilen altı tarihi şube yapısının bir envanterini oluşturarak mimarlık tarihinde eksik olduğu düşünülen boşluğu doldurmayı amaçlamaktadır. Söz konusu yapılar, bulundukları yerler ve mimari özellikleri ile olduğu kadar Türkiye bankacılık tarihindeki yerleri ile de öne çıkmaktadırlar. Yapıların geçirmiş oldukları mimari müdahaleler ve yeni bankacılık anlayışına dair düzenlemeler tez kapsamında tartışılmıştır.
Özet (Çeviri)
Banking activities have started to be carried out in temples which people regarded as secure places to store their valuables since Antiquity. The invention of money, along with the increase in commercial activities caused individuals and families to carry out transaction custody and lending at interest. As in Ancient Egypt and Greece, banking activities were carried out over time by a number of people such as money changers and they served behind the tables set in the city squares. In the medieval Europe, banking developed under the leadership of Jewish Bankers who were excluded from the prohibition of interest, along with people such as Temple Knights, Cohorsines and Lombards. As a result of events such as the New Age, Renaissance movements, the French Revolution and the Industrial Revolution, social and economic gains like new market resources, increased trade, establishment of fairs and new urban developments have accelerated banking developments. Consequently, banks in the modern sense had begun to open in many cities of Europe. The Ottoman State continued its economic and commercial activities through various institutions, foundations and bankers. After the Tanzimat Edict (1839),activities to establish a bank in a modern sense began. The first bank was Bank-ı Dersaadet, which was established in 1847 and closed in 1852. Later, The Ottoman Bank, which was the official bank of the Ottoman State in 1856 and its treasurer for money years, was established with the British joint capital in England, centered in London. In 1863, it became a three partnered bank institution with the engagement of the French capital along with the Ottoman State, under the name of Bank-ı Osmanî-i Şahane. The research examines six historical Ottoman Bank branch buildings in Istanbul, Eskisehir, Samsun, Ankara, Mersin, and Izmır, which are atill used as Garanti Bank branches after the merging of the Ottoman Bank with Garanti Bank in 2001. Their recent use and transformation are discussed throughout the thesis. The location of the buildings, their history, old and present layouts, construction techniques and decoration features of façades and interiors are examined; in regard of on-site observations and documentation along with various sources and architectural drawings and photographs obtained from the Ottoman Bank Museum Archive. This study aims to fill the gap in the history of architecture by creating an inventory of these six historical branch buildings. These buildings are not only significant because of their locations, architects and architectural features, but they also hold an important place in the history of banking in Turkey. The architectural interventions and spatial organizations these buildings went through in regard of the new approaches in banking are also discussed in the thesis.
Benzer Tezler
- Turkey's role in Afghanistan in the post 9/11 era
11 Eylül'den günümüze Türkiye'nin Afganistan'daki rolü
CANAN BAYRAM ÇUBUK
Yüksek Lisans
İngilizce
2014
Uluslararası İlişkilerOrta Doğu Teknik ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. IŞIL ANIL
- Türkiye iktisat politikalarının belirlenmesinde iktisadi kurum-kural ve kuruluşların rolleri
Başlık çevirisi yok
İBRAHİM GÜRAN YUMUŞAK
- 19. yüzyıl mimarlığında Alman mimari etkinliği
German architectural activity in 19th century İstanbul
MERYEM MÜZEYYEN FINDIKGİL DOĞUOĞLU
- Osmanlı İmparatorluğunda mali kriz (Moratoryum) ve Duyun-u Umumiyenin muhasebe sistemi üzerine etkileri
The effect of financial crisis (Moratorium) on the accounting system in the Ottoman Empire
ENVER BEKAR
- İstanbul Kentiçi kara toplu ulaşım hizmetlerinin başlaması ve gelişimi: 1850 - 1900
Intrıduction and evolution of public trans portation sector in Istanbul: 1850 - 1900
İBRAHİM MURAT BOZKURT
