Osmaneli (Bilecik) çevresinde tarımsal biyoçeşitlilik ve etnobotanik araştırmaları
Agricultural biodiversity and ethnobotanical studies in Osmaneli (Bilecik) region
- Tez No: 702953
- Danışmanlar: PROF. DR. YASİN ALTAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Biyoloji, Botanik, Biology, Botany
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Manisa Celal Bayar Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Biyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Botanik Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 319
Özet
Bu çalışma; Osmaneli (Bilecik) Çevresinde halkın faydalandığı doğal ve tarımsal bitkileri belirlemek ve bu bitkilerin kullanım çeşitliliğini ortaya koymak amacıyla yapılmıştır. Çalışma 2012 ve 2014 tarihleri arasında gerçekleştirilmiştir. Çalışma, kapsamında Osmaneli ilçe merkezinde bulunan 4 mahalle ve ilçeye bağlı 27 köy gezilmiştir. Araştırma esnasında 115 kaynak kişi ile görüşülmüştür. Yörede yürütülen etnobotanik çalışmalar sonucunda; 62 familyaya ait 161 bitki taksonunun yöre halkı tarafından kullanıldığı tespit edilmiştir. Bu bitkilerden 147'si doğal, 14'ü ise yetiştirilen kültür bitkileridir. Yetiştirilen bitkilerin bazıları aynı zamanda yörede doğal olarak da bulunmaktadır. Bu bitkilerden; 82'si gıda, 44'ü tıbbi (37'si insan hastalıkları tedavisinde, 7'si hayvan hastalıkları tedavisinde), 22'si hayvan yemi, 31'i el sanatlarında (15'i ağaç işlerinde, 10'u süpürge olarak, 6'sı boya elde etmede), 12' si yakacak, 43'ü de diğer yararlı bitkiler (28'i süs bitkisi, 9' u ipek böcekçiliğinde, 6'sı arı bitkisi) olarak kullanılır. Ayrıca bu bitkilerden; sakız, çay, yağ elde etme amacıyla, çocuk oyunlarında, çit bitkisi olarak, zehir olarak, nazara karşı vb. birçok alanda kullanımı olan, efsane ve hikayelere konu olan, 49 bitki taksonu kayıt altına alınmıştır. Ayrıca kullanımı ve yöresel ismi tespit edilen bu bitkilerden 8'i endemik taksondur. Yörede tıbbi olarak kullanılan bitkilere ait 31 reçete kaydedilmiştir. En fazla takson içeren ilk 5 familya sırasıyla; Rosaceae (12), Asteraceae (11), Liliaceae (9), Lamiaceae (8) ve Brassicaceae (6) olarak belirlenmiştir. Yörede yapılan çalışmalarda 16 bitki taksonuna ait etnobotanik veriler tarafımızdan ilk kez kayıt altına alınmıştır. Ayrıca daha önce farklı yörelerdede kullanılışı tespit edilmiş 46 bitkinin bilinen faydalanma yöntemlerine yeni kullanım yöntemleri ilave edilmiştir. Çalışmada tarımsal biyoçeşitlik kapsamında yapılan incelemelerde kimi yok olmaya yüz tutmuş, kiminin ekim alanları iyice daralmış, kimi taşıdığı ticari değerden dolayı ekim alanlarını korumuş 103 tane yerel tarımsal çeşit kayıt altına alınmıştır.
Özet (Çeviri)
This study aimed to determine the natural and agricultural plants and to reveal the diversity of utilization of these plants that the local people around Osmaneli (Bilecik) benefit from. The study was conducted between 2012 and 2014. Within the scope of the study, 4 neighborhoods located in county town and 27 villages of Osmaneli district were visited. During the research, interwievs were carried out with 115 local people. As a result of our ethnobotanical studies in the region; It has been determined that 161 plant taxa belonging to 62 families are used by the local people. 147 of these plants are natural and 14 are cultivated plants. Some of these cultivated plants are also found naturally in the region. From these plants, 82 of them are used as food, 44 of them are used as medicinal plants (37 of them are used in the treatment of human diseases and 7 of them are used in the treatment of animal diseases), 22 of them are used as animal feed, 31 of them are used in handicrafts (15 of them are used in woodworking, 10 of them are used as broom, 6 of them are used in obtaining paint), 12 of them are used as fuel, 43 of them are used as other useful plants (28 of them are ornamental plants, 9 of them are used in silkworm breeding, 6 of them are used in beekeeping). Also some of these plants, 49 plant taxa, have been recorded that are used in many areas such as gum, tea, herbal oil resourse, fence, poison, childeren's game, for against evil eye; addition to this some of these are the subject of legends and stories. In addition, 8 of these plants are endemic taxa that their intended use and local name aredetermined. 31 prescription of herbs were recorded that are used as medicinal plant in the region. The first 5 families with the most taxa are, respectively; Rosaceae (12), Asteraceae (11), Liliaceae (9), Lamiaceae (8) and Brassicaceae (6). Ethnobotanical data of 16 plant taxa have been recorded by this study for the first time in the region. In the study, 103 local agricultural varieties were registered, some of them are on the verge of extinction, some of them have quite limited cultivation areas, some of them preserve their cultivation areas due to their commercial value.
Benzer Tezler
- Osmaneli (Lefke) kültür varlıklarının turizme kazandırılması için bir örnek çalışma
A model study for the achievement and refunctioning of cultural assets in Osmaneli (Lefke) for tourism
NURAY ÇAĞLAR
- Yoksullar için barınma alanları ve konut uygulamalarının incelenmesi, Bilecik ili, Osmaneli ilçesi modelinde örneklenmesi
Analysis of the sheltering area and housing applications for the poor and exemplification as based on the model in the province of Bilecik of Osmaneli county
HALUK KUVVETLİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
MimarlıkYıldız Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İBRAHİM BAŞAK DAĞGÜLÜ
- Orta Sakarya Vadisinin (İnhisar-Osmaneli arası) flüvyal jeomorfolojisi
Fluvial geomorphology of Middle Sakarya River (Between İnhisar-Osmaneli)
EBUBEKİR KARAKOCA
Doktora
Türkçe
2022
CoğrafyaBilecik Şeyh Edebali ÜniversitesiCoğrafya Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. LEVENT UNCU
- Kore Harbi'ne Bilecik ve çevresinden katılanlar
Bilecik and around the Korean War participants
MÜSLÜM AKDOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
TarihBilecik Şeyh Edebali ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. TANER BİLGİN