Gölcük Gölü çökel ve polen kayıtlarıyla geç holosen iklim ve vejetasyonu'nun yeniden yapılanması
The late holocene climate and vegetation reconstruction using the Lake Gölcük (SW Anatolia) sedimentary and pollen records
- Tez No: 703618
- Danışmanlar: DOÇ. DR. SENA AKÇER ÖN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Jeoloji Mühendisliği, Geological Engineering
- Anahtar Kelimeler: Geç Holosen, Vejetasyon Değişimi, Karanlık Çağ Soğuk, Late Holocene, Vegetation Change, Dark Ages Cold Period, Medieval Climate Anomaly, Little Ice Age
- Yıl: 2021
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Jeoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 72
Özet
Geç Holosen (bu çalışmada 1600'den günümüze olarak kullanılmıştır) iklim değişimleri, mevcut iklim değişimlerinin anlaşılması için referans olmaya uygundur. Geç Holosen`in son 1600 yılının iklim değişimleri; Karanlık Çağ Soğuk Dönemi (DACP), Orta Çağ İklim değişimi (MCA) ve Küçük Buz Çağı (LIA) iklim salınımlarının görüldüğü dönemlerden oluşmaktadır. Holosen'de gözlemlenen iklim değişimlerinin toplumsal değişimlere sebebiyet vermiş olabileceği tartışılmaktadır.. Bu iklim değişimlerine neden olan etkenlerin anlaşılması, günümüz ve gelecekteki iklim değişimlerini anlamamıza yardımcı olacaktır. Anadolu'da, Geç Holosen'e ait yüksek çözünürlüklü iyi tarihlendirilmiş çoklu kayıtlara ihtiyaç vardır. Bu nedenle, bu doktora tezi, yüksek çözünürlüklü iyi tarihlendirilmiş çökel ve polen kayıtları sunarak, Karanlık Çağ Soğuk Dönemi, Orta Çağ İklim değişimi ve Küçük Buz Çağı'nın Anadolu ve Doğu Akdeniz havzasında anlaşılmasına katkıda bulunmayı amaçlamaktadır. Bu amaca ulaşmak için yüksek rakımlı Gölcük Krater Gölü'nden bir piston karotu (GÖLCÜK18P01) ve iki gravite karot (GÖLCÜK18G02 ve GÖLCÜK18G09) alınmıştır. Litolojik tanımlaması, manyetik duyarlılık (bundan sonra MS olarak anılacaktır) ölçümleri ve μXRF element tarama kullanılarak karotlar analiz edilmiştir. Ek olarak μXRF elementlerinde faktör analizi uygulanmış, ardından Log(Ca/K) ve Log(Sr/Ca) parametreleri paleoiklim yorumları için seçilmiştir. Ayrıca, P01 karotu için polen ve duraylı izotop (δ13C ve δ18O) analizi yapılmıştır. 14C, 210Pb ve 137Cs tarihlendirme teknikleri kullanılarak bayesçi yöntemle yaş derinliği modeli oluşturulmuştur. Litoloji, MS, Ca/K, Sr/Ca, polen, δ13C ve δ18O çoklu vekil veriler kullanılarak bir çok yağışlı (sıcak) ve kurak (soğuk) dönemler ortaya çıkarılmıştır. Buna göre; çamur litolojisi, azalmış ağaç poleni, düşük MS, düşük (Ca/K) ve yüksek Sr/Ca gösterdiği kurak (soğuk) Karanlık Çağ Soğuk dönemini (~ AD 400-770) içermektedir. Ortaçağ İklim Değişimi (AD 900-1300) sırasında ise, yüksek-düşük-yüksek ağaç polen, genellikle kumlu litoloji, yüksek MS, yüksek-düşük-yüksek (Ca/K), düşük-yüksek-düşük Sr/Ca kaydedilmiştir. Bunlar nemli (ılık) - kurak (soğuk) - nemli (ılık) Ortaçağ viii İklim Değişimi olarak yorumlanmıştır. Ortaçağ İklim Değişimi'nin aksine, Küçük Buz Çağı'nda, düşük ağaç poleni, karışık kum-kil-çamur litolojisi, düşük MS, düşük Ca/K, yüksek duraylı izotopların (δ13C ve δ18O) sonuçlarına göre genellikle kurak (soğuk) bir dönemdir. Geç Holosen iklim olaylarının zamanlaması bölgeden bölgeye farklılık gösterse de, Gölcük Gölü kayıtları, yağışlı (sıcak) ve kurak (soğuk) dönemler açısından çoğunlukla Güneybatı Anadolu ve bazı Doğu Akdeniz kayıtlarıyla uyum göstermiştir. Gölcük Gölü'nde gözlenen Geç Holosen iklim değişimlerinin Kuzey Atlantik Salınımı (NAO) ile olası bağlantısı, güneş aktivitesi ve volkanik patlamalarla ilişkisi tartışılmıştır. Yaz sıcaklığındaki artışın (düşüşün) güneş aktivitesi ile ilişkili olduğu bulunmuştur. Oort Minimum, Medieval Maksimum, Wolf Minimum, Spörer Minimum, Maunder Minimum ve Dalton Minimum gibi güneş enerjisi faaliyetlerinin tümü, Gölcük Gölü'nün çoklu vekil veri kayıtlarındaki değişimlerle örtüşmektedir. Kış (yağış) meteorolojik verisi NAO kış verileri ile ilişkilendirilmiştir. Kuzey Denizi Hazar Örüntüsü (NCP) de kısmen Geç Holosen iklim değişiklikleri ile ilişkili olabilir.
Özet (Çeviri)
The Late Holocene (the last 1600 years were considered as Late Holocene in this study) climate change comprises of some important climate perturbations in which the current climate change can be placed. The Late Holocene climate changes comprised of the Dark Ages Cold Period (DACP), Medieval Climate Anomaly (MCA) and Little Ice Age (LIA), which may be related with some societal changes. This makes Late Holocene's paleoclimate reconstructions and climate mechanisms crucial to our understanding of current and future climate changes. In Anatolia, there are need for high-resolution well-dated multiproxy records of the Late Holocene. Therefore, this PhD thesis aims to contribute to the understanding of the DACP, MCA and LIA in Anatolia and the eastern Mediterranean basin at large by presenting high-resolution well dated sediment records. In order to achieve this aim, a piston core (GÖLCÜK18P01) and two gravity cores (GÖLCÜK18G02 and GÖLCÜK18G09) were drilled in a high-altitude crater Lake Gölcük. The cores were lithologically described and analyzed using magnetic susceptibility (hereafter MS) and μXRF. The μXRF were further investigated using factor analysis, after which Log(Ca/K) and Log(Sr/Ca) were selected for paleoclimate interpretation. The core P01 was further analyzed using pollen and stable isotope (δ13C and δ18O). A Bayesian age-depth model was reconstructed with the help of 14C, 210Pb and 137Cs dating techniques. The result of multiproxy data of, MS, Log(Ca/K), Log(Sr/Ca), pollen, δ13C- δ18O and lithology revealed various periods with wet (warm) and dry (cold) phases. The data suggest a generally mud lithology, reduced arboreal pollen, low MS, low (Ca/K) and high Sr/Ca indicating a dry (cold) DACP period (~AD 400-770). During the MCA (AD 900-1300) on the other hand, high-low-high arboreal pollen, generally sandy lithology, generally high MS, high-low-high (Ca/K), low-high-low Sr/Ca were recorded. These are interpreted as wet (warm) - dry (cold) - wet (warm) MCA. In contrast to the MCA, the LIA was a generally dry (cold) period as revealed by low arboreal pollen, mixed sand-clay-mud lithology, low MS, low Ca/K, high stable x isotopes (δ13C and δ18O), even though with short punctuation of wet (warm) episodes. Although timing of the Late Holocene climate events appeared to differ from region to region, the Lake Gölcük records appear to mostly agree with SW Anatolian and some eastern Mediterranean records in terms of wet (warm) and dry (cold) periods. The possible link of the Late Holocene climate changes observed in the Lake Gölcük to North Atlantic Oscillation (NAO), solar activity and volcanic forcing are discussed. Increase (decrease) in summer temperature is found to be related with high (low) solar activity. Solar activities such as the Oort Minimum, Medieval Maximum, Wolf Minimum, Spörer Minimum, Maunder Minimum and Dalton Minimum are related with changes in the multiproxy records of Lake Gölcük. Meteorological data of winter precipitation tends to be associated with negative winter NAO, which agrees with the comparison of the Lake Gölcük paleo records with a NAO reconstruction from tree rings. The North Sea Caspian Pattern (NCP) atmospheric teleconnection may also be partly related with the Late Holocene climate changes.
Benzer Tezler
- Sapanca Gölü çökellerinde deprem kaynaklı kütle akması birimlerinin belirlenmesi ve tarihi depremlerle eşleştirilmesi
Determination of earthquake mass flow units in Lake Sapanca sediment and correlation with historical earthquakes
BURAK YALAMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Jeoloji Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEMET NAMIK ÇAĞATAY
- Isparta ve civarının gravite ve havadan manyetik anomalilerinin incelenmesi
Investigation of gravity and aeromagnetic anomalies in Isparta and its surrounding areas
MUSTAFA NURİ DOLMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
Jeofizik MühendisliğiSüleyman Demirel ÜniversitesiJeofizik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ERGÜN TÜRKER
- Kuzey Anadolu fay zonu batı kesiminin neotektonik özellikleri
Neotectonic features of the western part of the North Anatolian fault zone
ERDAL İBRAHİM HERECE
Doktora
Türkçe
2005
Jeoloji MühendisliğiAnkara ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF.DR. ERGUN GÖKTEN
- Zemin sıvılaşması ve fay hareketleri nedeniyle oluşan konum değişikliklerinin fotogrametrik yöntemlerle belirlenmesi
Determination of spatial changes caused by liquefaction and fault movements by means of photogrammetric methods
OKTAY AKSU
Doktora
Türkçe
2002
Jeodezi ve Fotogrametriİstanbul Teknik ÜniversitesiJeodezi ve Fotogrametri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÖNÜL TOZ
- Gölcük Gölü (Ödemiş-İzmir)'nün zooplanktonu üzerine araştırmalar
Investigations on the zooplankton of Gölcük Lake (Ödemiş-İzmir)
DİDEM ÖZDEMİR MİS