Osmanlı Kanuni Esasisi'nde 1909 değişikliklerinin Anayasa hukuku ve Anayasacılık tarihi açısından incelenmesi
Examination of the 1909 amendments in the Ottoman Kanuni Esasi in terms of Constitutional Law and the history of Constitutionalism
- Tez No: 704132
- Danışmanlar: PROF. DR. ŞÜKRÜ KARATEPE
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Hukuk, Law
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kamu Hukuku Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Kamu Hukuku Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 110
Özet
Avrupa'da Aydınlanma Çağı ile birlikte siyasal iktidarın kaynağı sorgulanmış ve tartışılmış, sonucunda klasik iktidar anlayışında çok büyük değişiklikler meydana gelmiştir. İktidar anlayışının değişmesinin hukuki nüvesi olarak Anayasaları görmekteyiz. Anayasalar başlangıçta siyasal iktidarı sınırlamak gibi temel bir amacı üstlenmiş hukuki metinlerdir. İlk olarak 1787 yılında ABD ve 1791 yılında Fransız Anayasası ile başlayan anayasallaşma süreci bütün medeni âlemi etkisi altına almış netice olarak Osmanlı'da bu sürecin etkisinde kalmıştır. Tanzimat Dönemiyle sıkılaşan ıslahat ve kanunlaştırma hareketleri 1876 yılında Osmanlı Kanuni Esasi'sinin ilanı ile başka bir boyuta evrilmiştir. Nitekim anayasalı dönem çok uzun sürmemiş Anayasa'nın yürürlüğü durdurulmuştur. Anayasa'nın askıda bulunması padişaha karşı siyasi muhalefeti de beraberinde getirmiştir. Siyasi muhalefetin amacı Anayasa'nın tekrar ihyasıydı. Reval mülakatından sonra Avrupa'nın, Osmanlı aleyhine anlaşmasıyla birlikte bir kısım Osmanlı subayının başkaldırması neticesinde Kanuni Esasi tekrar yürürlüğe konulmuştur. 31 Mart vakasıyla birlikte II. Abdülhamid tahttan indirilmiş yerine V. Mehmed Reşad tahta geçmiştir. II. Abdülhamid Osmanlı Devleti'nin son mutlak hükümdarıdır. Sonrasında gelecek hükümdarların yetkileri Anayasa'nın sınırları içine alınacaktır. II. Abdülhamid'in tahttan indirilmesi sonucu Kanuni Esasi'de 1909 yılında 24 maddede önemli değişiklikler yapılmıştır. 21 Ağustos 1909'da 21 madde tadil edilmiş, 1 madde Anayasa'dan çıkartılmış 3 madde ilave edilmiştir. Değişiklikler sonucunda padişahın yemin metni değişmiş: padişahın Kanuni Esasinin hükümlerine karşı riayet edeceği eklenmiş, meclisin süresiz tatil edilmesi önlenmiş, sansüre karşı yasak getirilmiş, basın hiçbir teftiş ve incelemeye tabi tutulamaz hükmü eklenmiştir. Haberleşmenin gizliliği, toplanma hakkı, dernek kurma hakkı gibi temel haklar Anayasa'da yer almıştır. Padişahın mutlak veto yetkisi kaldırılmış, geciktirici ve zorlaştırıcı veto yetkisi haline dönüştürülmüştür. Hükümetin padişaha karşı sorumlu olması değiştirilmiş, hükümet meclise karşı sorumlu hale getirilmiştir. Padişahın sürgün yetkisi kaldırılmış, antlaşmaları onay yetkisi belli durumlarda meclisin onayına bağlı kılınmıştır. 1909 değişiklikleri birçok anayasal geleneğe temel teşkil etmiştir. Bu açıdan Cumhuriyetimizin yüzüncü yılı için yeni ve sivil bir anayasa yapılmaya çalışıldığı bugünlerde, ilk anayasalarımızın tahlili fevkalade önem arz etmektedir.
Özet (Çeviri)
With the age of Enlightenment in Europe, the source of political power was questioned and discussed, and as a result, great changes occurred in the classical understanding of power. We see constitutions as the legal core of changing the understanding of power. Constitutions are legal texts that initially assumed a basic purpose, such as limiting political power. The constitutionalization process, which first began with the United States in 1787 and the French Constitution in 1791, took the entire civil world under its influence as a result, it was influenced by this process in the Ottoman Empire. Reformation and legalization movements, which were tightened by the Tanzimat period, evolved into another dimension with the announcement of the Ottoman Kanuni Esasi in 1876. As a matter of fact, the Constitutional period did not last very long. The suspension of the Constitution also brought political opposition to the Sultan. The aim of the political opposition was to restore the Constitution. After the Reval interview, Europe agreed against the Ottoman Empire. After the Reval, the legal basis was put back into effect as a result of the rebellion of some Ottoman officers with the Treaty of Europe against the Ottoman Empire. With the case of March 31, II. Abdulhamid was deposed instead of V. Mehmed Reşad took the throne. II.Abdulhamid is the last absolute ruler of the Ottoman Empire. After that, the powers of future monarchs will be included in the boundaries of the Constitution. II. As a result of Abdulhamid's abdication, significant changes were made to 24 articles in the Kanuni Esasi in 1909. On 21 August 1909, 21 articles were amended, 1 article was removed from the Constitution and 3 articles were added. As a result of the changes, the text of the Sultan's oath was changed: it was added that the Sultan would comply with the provisions of his legal basis, Parliament was prevented from being vacated indefinitely, censorship was prohibited, and the press could not be subjected to any inspection and review. Fundamental rights such as the confidentiality of communications, the right to assembly, and the right to association are enshrined in the Constitution. The absolute veto power of the Sultan was abolished, becoming a delaying and coercive veto power . The government's accountability to the Sultan has been changed, and the government has been made accountable to the parliament. The authority of the Sultan to exile was abolished, and the authority to approve treaties was made dependent on the approval of the parliament in certain cases. The 1909 amendments laid the foundation for many constitutional traditions. From this point of view, the analysis of our first constitutions is extremely important these days, when a new and civil constitution is being tried for the centenary of our Republic.
Benzer Tezler
- II. Meşrutiyet Döneminde Osmanlı Meclis-i Mebusanı'nın çalışmaları (1908-1912)
The activities Of The Ottoman Parliament in Second Constitutional Monarchy Period (1908-1912)
MEHMET KAAN ÇALEN
- 1876 Kanun-i Esasisinin düşünsel kaynakları ve Türk Anayasa tarihindeki yeri
Intellectual sources of the 1876 Law and its place in Turkish Constitutional history
BURAK ANIL KÖZEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
HukukAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İLYAS DOĞAN
- Osmanlı'da siyasi muhalefetin kurumsallaşma süreci (1902-1909)
The formation of Ottoman political opposition (1902-1909)
SERKAN YAZICI
- 1982 Anayasasına hukuk devleti ile ilgili değişiklikler
The amendments concerning rule of law in the Constitution of 1982
HASAN SUNTUR
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
HukukAkdeniz ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. İBRAHİM UĞUR ESGÜN
- Osmanlı Devleti'nde modernleşme dönemi (1879-1924) dava belgelerinin düzenlenme biçimi
The redaction of case documents during the modernization period (1879-1924) in the Ottoman Empire
AYŞE ŞEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
HukukGalatasaray ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FATMA GÜL KARAGÖZ