Geri Dön

Öğretmen algılarına göre okul yöneticilerinin dağıtımcı liderlik davranışları ile okula bağlılıkları arasındaki ilişkinin incelenmesi

The relationship between school administrators' distributed leadership behaviors and teachers' school commitment

  1. Tez No: 704388
  2. Yazar: ÖZGE CANSEV
  3. Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖMÜR ÇOBAN, DOÇ. DR. MEHMET DURNALI
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
  6. Anahtar Kelimeler: Dağıtımcı liderlik, örgütsel bağlılık, liderlik, öğretmen, okul yöneticisi, Distributed leadership, organizational commitment, leadership, teacher, school administrator
  7. Yıl: 2021
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Eğitim Yönetimi Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 171

Özet

Bu araştırmanın amacı, öğretmen algılarına göre okul yöneticilerinin dağıtımcı liderlik davranışları ile öğretmenlerin okula bağlılıkları arasındaki ilişkiyi incelemektir. Araştırma, ilişkisel tarama modelinde betimsel bir çalışmadır. Araştırmanın evrenini, 2020-2021 eğitim öğretim yılında Karaman il merkezinde görev yapmakta olan 3115 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmanın örnekleminde ise seçkisiz olmayan uygun örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Sapma miktarı ,05 ve güven düzeyi ,95 alınmış olup Karaman il merkezinde ilkokul, ortaokul ve liselerde görev yapan 345 öğretmen araştırmanın örneklemini oluşturmuştur. Araştırmada, Dağıtımcı Liderlik Envanteri (DLE) ile Örgütsel Bağlılık Ölçeği (ÖBÖ) kullanılmıştır. Çalışmaya katılmak isteyen gönüllü öğretmenlere ölçekler uygulanmıştır. Eksiksiz doldurulmuş 345 ölçeğin evreni temsil edeceği varsayılmıştır. Veriler toplandıktan sonra gerçekleştirilen analizler sonucunda, verilerin normal dağıldığı görülmüştür. Değişkenler arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılığın olup olmadığını test etmek için 2 alt grubu bulunan değişkenlerde bağımsız örneklem t-testi, 3 veya daha fazla alt grubu bulunan değişkenlerde ise tek yönlü varyans analizi (One Way ANOVA) teknikleri kullanılmıştır. Varyansların homojen dağıldığı gruplarda, farkın kaynağını belirlemek için Tukey HSD ve LSD post hoc testi uygulanmıştır. Varyansların homojen olmadığı gruplarda ANOVA testi yerine Brown-Forsythe ve Welch testi uygulanmıştır. Bu durumda farkın kaynağını belirlemek için Tamhane's T2 testinden yararlanılmıştır. Ölçekler ve alt boyutlar arasındaki ilişkinin belirlenmesi için; Pearson momentler çarpımı korelasyon analizi yapılmıştır. Ayrıca, okul yöneticilerin dağıtımcı liderlik özelliklerinin, öğretmenlerin okula bağlılığının anlamlı bir yordayıcısı olup olmadığını belirlemek amacıyla 'Çoklu Doğrusal Regresyon Analizi' yapılmıştır. Bulgulara göre; öğretmenlerin okul yöneticilerinin liderlik fonksiyonlarına yönelik algıları, öğretmenlerin eğitim düzeyi açısından anlamlı bir farklılık göstermektedir. Ön-lisans ve lisans eğitim almış öğretmenlerin okul müdürü ve müdür yardımcıları liderlik fonksiyonları ile liderlik ekibi uyumuna yönelik algılarının lisansüstü eğitim almış öğretmenlere kıyasla daha yüksek olduğu görülmüştür. Benzer şekilde, kurum türü değişkene göre öğretmenlerin dağıtımcı liderlik algıları incelendiğinde, anlamlı bir farklılık görülmüştür. İlkokul ve ortaokulda görev yapan öğretmenlerde lisede görev yapan öğretmenlere kıyasla daha yüksek olduğu görülmüştür. Yaş, cinsiyet, mesleki kıdem, görev süresi, hemcins ve hemşehri olma değişkenlerinin ise öğretmen algılarında anlamlı bir farklılık yaratmadığı görülmüştür. Öğretmenlerin örgütsel bağlılık algıları incelendiğinde ise öğretmenlerin eğitim durumu, kurum türü, yaş, mesleki kıdem değişkenlerine göre anlamlı farklılıklar tespit edilmiştir. Eğitim durumu değişkenine göre, lisansüstü eğitim alan öğretmenlerin örgütlerine karşı daha düşük bağlılık sergiledikleri tespit edilmiştir. Kurum türü değişkenine göre, örgütsel bağlılık algılarının ortaokulda görev yapan öğretmenlerde lisede görev yapanlara göre daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Yaş değişkenine göre, 41 ve üzeri yaş grubundaki öğretmenlerin örgütsel bağlılıklarının, 30 ve altı yaş grubundaki öğretmenlerin bağlılık düzeylerinden daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Mesleki kıdem açısından ise, 21 yıl ve üzeri mesleki kıdeme sahip öğretmenlerin örgütsel bağlılık algılarının, 1 ay-10 yıl arası mesleki kıdeme sahip öğretmenlerden daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca, dağıtımcı liderlik davranışları ve örgütsel bağlılık arasında yüksek düzeyde ve pozitif yönde anlamlı bir ilişki olduğu saptanmıştır. Dağıtımcı liderlik davranışlarının örgütsel bağlılığın %68'ini yordadığı görülmüştür. Sonuç olarak, okul yöneticilerinin dağıtımcı liderlik davranışları göstermelerinin, öğretmenlerin okula bağlılıklarının artmasında önemli bir yeri olduğu çıkarımına varılmıştır. Öneri olarak, politika yapıcılarının öğretmenlerin okula bağlılık düzeylerini artırma girişimlerinde, okul yöneticilerinin dağıtımcı liderlik özellikleri sergilemelerini sağlayıcı politikalar geliştirebilirler.

Özet (Çeviri)

The purpose of this research is to examine the relationship between school administrators' distributed leadership behaviors and teachers' commitment to school according to teacher perceptions. The research is a descriptive study in relational screening model. The universe of the research consists of 3115 teachers working in the city center of Karaman in the 2020-2021 academic year. In the sampling of the study, non-random convenient sampling method was used. The deviation amount was taken as .05 and the confidence level as .95 and 345 teachers working in primary, secondary, and high schools in Karaman city center formed the sample of the research. Distributive Leadership Inventory (DLE) and Organizational Commitment Scale (SCA) were used in the study. The scales were applied to the volunteer teachers who wanted to participate in the study. It was assumed that 345 fully filled scales would represent the universe. As a result of the analyzes performed after the data were collected, it was seen that the data were normally distributed. In order to test whether there is a statistically significant difference between the variables, independent sample t-test was used for the variables with 2 subgroups and one way analysis of variance (One Way ANOVA) techniques were used for the variables with 3 or more subgroups. Tukey HSD and LSD post hoc tests were applied to determine the source of the difference in the groups in which the variances were homogeneously distributed. In the groups where the variances were not homogeneous, the Brown-Forsythe and Welch tests were applied instead of the ANOVA test. In this case, Tamhane's T2 test was used to determine the source of the difference. To determine the relationship between scales and sub-dimensions; Pearson product-moment correlation analysis was performed. In addition, 'Multiple Linear Regression Analysis' was conducted to determine whether school administrators' distributed leadership behaviors were a significant predictor of teachers' school engagement. According to the findings, teachers' perceptions of school administrators' leadership functions show a significant difference in terms of teachers' education level. It was observed that the perceptions of the teachers with associate and undergraduate education about the leadership functions of the school principal and assistant principals and the harmony of the leadership team were higher than the teachers with postgraduate education. Similarly, when teachers' perceptions of distributed leadership were analyzed according to the institution type variable, a significant difference was observed. It was observed that it was higher in teachers working in primary and secondary schools compared to teachers working in high schools. It was observed that the variables of age, gender, professional seniority, tenure, same-sex, and compatriots did not create a significant difference in teacher perceptions. When the organizational commitment perceptions of the teachers were examined, significant differences were found according to the teachers' educational status, type of institution, age, and professional seniority. According to the educational status variable, it was determined that the teachers who received postgraduate education exhibited lower commitment to their organizations. According to the type of institution variable, it was determined that the perceptions of organizational commitment were higher among the teachers working in secondary school than those working in high schools. According to the age variable, it has been determined that the organizational commitment of the teachers in the age group of 41 and above is higher than the level of commitment of the teachers in the age group of 30 and below. In terms of professional seniority, it has been determined that the organizational commitment perceptions of teachers with a professional seniority of 21 years and above are higher than those of teachers with a professional seniority of 1 month to 10 years. In addition, it was determined that there is a high level and positive significant relationship between distributed leadership behaviors and organizational commitment. Distributed leadership behaviors were found to predict 68% of organizational commitment. As a result, it was concluded that school administrators' distributive leadership behaviors have an important role in increasing teachers' commitment to the school. As a suggestion, policy makers can develop policies that enable school administrators to exhibit distributed leadership behaviors in their attempts to increase teachers' levels of school engagement.

Benzer Tezler

  1. Öğretmen algılarına göre okul yöneticilerinin dağıtımcı liderlik davranışlarının okulların akademik iyimserlikleri ile örgütsel bağlılık ve okul başarısıyla ilişkisi

    The relationship of distributed leadership behaviours of school principals with schools' academic optimism and organizational commitment and school achievement according to teacher perceptions

    ÖZNUR ATAŞ AKDEMİR

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    Eğitim ve ÖğretimAtatürk Üniversitesi

    Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. AHMET AYIK

  2. Okul yöneticilerinin dağıtımcı liderlik davranışları ile öğretmenlerin mesleki topluluk düzeyleri arasındaki ilişki

    The relationship between school administrators' distributed leadership behaviors and teachers' professional community

    MERYEM KULU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    Eğitim ve ÖğretimKaramanoğlu Mehmetbey Üniversitesi

    Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ NEDİM ÖZDEMİR

  3. İlkokul müdürlerinin dağıtımcı liderlik davranışları ile öğretmenlerin motivasyon ve yaratıcılık düzeyleri arasındaki ilişki(Diyarbakır ili örneği)

    Relationship between distributed leadership behavior of primary school principals and teachers' levels of creativity and motivation.

    REZZAN UÇAR

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2015

    Eğitim ve ÖğretimDicle Üniversitesi

    Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. ABİDİN DAĞLI

  4. İlköğretim kurumlarında dağıtımcı liderlik ile örgütsel bağlılık arasındaki ilişki(Seydikemer örneği)

    The relation between the distributed leadership and organizational commitment in the elementary educational institutions (The case of Seydikemer)

    ZAFER YETİM

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2015

    Eğitim ve Öğretimİstanbul Aydın Üniversitesi

    İşletme Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. AYSUN GÜROL

  5. Okul yöneticilerinin dağıtımcı liderlik uygulama becerileri ile örgüt iklimi arasındaki ilişkiler

    Relationships between distributed leadership practice skills of school administrators and organizational climate

    MEHMET ÇOMAK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Eğitim ve ÖğretimKırşehir Ahi Evran Üniversitesi

    Eğitim Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. NURİ BALOĞLU