Mitraizm ve Mitraizm'in erken dönem Hıristiyanlığına olası etkileri
Mithraism and its possible influences on early Christianity
- Tez No: 705251
- Danışmanlar: PROF. DR. ŞİNASİ GÜNDÜZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Dinler Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 237
Özet
Bu çalışma, Mitraizm'in tarihsel serüvenini ve erken dönem Hıristiyanlığı üzerindeki olası etkilerini deskriptif metotla karşılaştırmalı bir şekilde ele almaktadır. Kökeni Hintlerin ve İranlıların birbirlerinden ayrılmadan önceki dönemlerine kadar uzanan Mitra, sahip olduğu konumu ve önemi nedeniyle Hinduizm'in kutsal metinleri Vedalar'dan Zerdüştilikteki Avesta'ya kadar çok sayıda yazılı belgeye konu olmuştur. Mitra inancı, zamanla Mezopotamya ve Anadolu'ya ulaşmış ve oradan da askerler, tüccarlar ve köleler yoluyla Roma dünyasına yayılmıştır. Roma'da Hint ve İran kökenine göre oldukça farklı bir görüntü oluşturan Mitra'ya dayalı inanç; kendine özgü tapınakları, gizliliğe dayanan öğretileri, inisiyasyon ritüelleri ve boğa öldürme rölyefleri gibi ikonografik unsurlarıyla yaygın bir külte dönüşmüştür. Roma'da önemli inançlardan birisi haline gelen ve bazı imparatorlar tarafından da desteklenen Mitraizm, zaman içerisinde Hıristiyanlık ile rekabet edecek seviyeye ulaşmıştır. Ancak, 4. yüzyılın sonlarında Hıristiyanlığın Roma İmparatorluğu'nca resmi olarak tanınmasıyla ve değişen politik şartlar içerisinde zayıflayarak önemini kaybetmiştir. Bunların yanında Mitraizm ile Hıristiyanlık arasında Mitra ile İsa'nın yaşamları, ikonografik unsurlar, vaftiz ve son akşam yemeği gibi uygulamalar temelinde çok sayıda benzerliklerin olduğu görülmüştür. Bunun gibi benzerlikler, Mitraizm'e ait bazı uygulamaların Hıristiyanlığa nüfuzu iddialarını gündeme getirmiş ve tartışmalara neden olmuştur. Bu amaçla araştırmada söz konusu etki ve benzerlik iddialarına yönelik tartışmalara yer verilerek Mitraizm'in Hıristiyanlık üzerindeki olası etkileri belirlenmeye çalışılmıştır.
Özet (Çeviri)
This study comparatively deals with the historical adventure of Mithraism and its possible influences on early Christianity with a descriptive method. Mithra, whose origin dates back to the times before Indians and Iranians separated from each other, became the subject to numerous written documents from Vedas, the sacred text of Hinduism, to Avesta in Zoroastrianism due to its position and importance. In time, the Mithraic belief reached to Mesopotamia and Anatolia, and spread to the Roman world through the soldiers, merchants and slaves. The belief based on Mithra, which constitutes a very different view in Rome compared with its Indian and Iranian origins, became a widespread cult with its mithraeums, secret teachings, initiation rituals and iconographic elements such as bull-slaying reliefs. Mithraism, which became one of the most important beliefs in Rome and was supported by some emperors, reached a level competing with Christianity in time. However, at the end of the 4th century, as a consequence of official recognition of Christianity by the Roman Empire and due to the changing political conditions, it weakened and lost its importance. Besides, it was seen that Mithraism and Christianity have many similarities based on the lives of Mithra and Jesus, iconographic elements, practices, such as baptism and the Lord's Supper. Such similarities brought up the claims that some practices belonging to Mithraism have an effect on Christianity and caused controversies. In conclusion, in this study, it was tried to determine the possible effects of Mithraism on Christianity by mentioning the discussions about the claims on the aforesaid effect and similarity.
Benzer Tezler
- İran kültüründe ayna
Mirror in Iran culture
AYŞE YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Sanat TarihiSivas Cumhuriyet ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERDAL ESER
- الطقوس والعبادات في الديانة الميثرائية والزرادشتية والصابئة المندائية وأثرها على المجتمع في شمال العراق(دراسة تحليلية مقارنة)
Mitraizm, Zerdüştîlik ve Sâbiîlik inançlarının ibadet ve ritüelleri ile Kuzey Irak toplumu üzerindeki etkisi: Karşılaştırmalı analitik bir çalışma / Rituals and worship in Mithraism, Zoroastrianism, and Sabian-mandaeanism and its impact on society in Northern Iraq (Comparitive analytical study)
SHIREEN MOHAMMED AHMED AHMED
Yüksek Lisans
Arapça
2024
DinAksaray ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHTERHAN FURKANİ