Hayat Bilgisi ve Sosyal Bilgiler derslerinde düşünme ve yaşam becerilerinin eğilimleri: Nitel meta sentez çalışması
Trends of thinking and life skills in Life Studies and Social Studies lessons: A study of qualitative meta synthesis
- Tez No: 705941
- Danışmanlar: DOÇ. DR. NUR ÜTKÜR GÜLLÜHAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Düşünme Becerileri, Yaşam Becerileri, Hayat Bilgisi, Sosyal Bilgiler, Meta Sentez, Thinking Skills, Life Skills, Life Studies, Social Studies, Meta Synthesis
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel Eğitim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sınıf Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 274
Özet
Bu tez çalışmasının amacı Hayat Bilgisi ve Sosyal Bilgiler derslerinde düşünme ve yaşam becerilerine yönelik yapılmış çalışmaların eğilimlerini belirlemektir. Araştırmanın amacına uygun olarak çalışmada nitel araştırma içerik analizi yöntemlerinden meta-sentez kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 2005-2021 yılları aralığında Hayat Bilgisi ve Sosyal Bilgiler derslerinde düşünme ve yaşam becerilerine yönelik yapılmış,“YÖK Ulusal Tez Merkezi, Proquest”sayfalarında yayınlanmış 232 tez ile“Web of Science”,“Sciencedirect”,“Eric”,“Google Scholar”veri tabanlarında yayınlanmış 90 makale oluşturmaktadır. Araştırma kapsamında toplam 322 çalışmanın meta sentezi yapılmıştır. Çalışmaların karşılaştırılması ve kıyaslanması sonucu kodlama ve meta temalar oluşturulmuştur. Hayat Bilgisi ve Sosyal Bilgiler derslerinde düşünme becerileri için toplam 10 meta tema oluşturulmuş, bunlar“eleştirel düşünme”,“yaratıcı düşünme”,“yansıtıcı düşünme”,“empatik düşünme”,“tarihsel düşünme”,“problem çözme”,“mekansal düşünme”,“karar verme”,“yenilikçi düşünme”“üst bilişsel düşünme”becerileridir. Hayat Bilgisi Sosyal Bilgiler derslerinde yaşam becerilerine yönelik toplam 4 meta tema oluşturulmuş, bunlar“temel beceriler”,“kişiler ile ilgili beceriler”,“kişisel beceriler”,“iş hayatı ile ilgili beceriler”dir. Meta temaların oluşturulması sonucu her bir meta tema altında yer alan çalışmaların metodolojik analizleri yapılmıştır. Son olarak, analiz sonucu elde edilen bulgulara göre meta temalar sentezlenmiş ve meta sentez raporu oluşturulmuştur. Araştırmanın düşünme becerilerine ilişkin meta sentez sonuçları göre 2005-2021 yılları aralığında Hayat Bilgisi ve Sosyal Bilgiler derslerinde en çok“eleştirel düşünme becerileri”; en az“yenilikçi düşünme becerileri”üzerinde çalışılmıştır. Çalışmalar ağırlıklı olarak Sosyal Bilgiler derslerinde yapılmış, Hayat Bilgisi dersinde yapılan çalışma sayısının az olduğu görülmüştür. Çalışmalar en çok 2019 yılında ve“Gazi Üniversitesi”nde gerçekleştirilmiştir. Çalışmalar en çok yüksek lisans düzeyinde tez; en az doktora düzeyinde tez yayın türündedir. Çalışmalar en çok yüksek lisans düzeyinde tez; en az doktora düzeyinde tez yayın türündedir. Makaleler en çok“ERIC”indeksli dergilerde yayınlanmış olup, son sırada“SSCI”indeksli çalışmalar gelmiştir. Bununla birlikte çalışmalar en çok öğretim yöntemlerinin düşünme becerilerini geliştirme içeriklerindedir. Çalışmalarda en çok nicel yöntem tarama ve deneysel modeller tercih edilmiştir. Çalışmaların örneklem düzeyleri düşünme becerileri için ortaokul öğrencileridir. Çalışmalarda en çok olasılıklı örnekleme yöntemlerinden“basit tesadüfi örnekleme”kullanılmış; örneklem büyüklüğünün 31-100 aralığında yığıldığı görülmüştür. Çalışmalarda veri toplama aracı olarak en çok ölçek kullanılmıştır. Çalışmaların uygulama sürelerinin 4-8 hafta aralığında yoğunlaştığı görülmüştür. Çalışmalarda nitel veri analizinde en çok içerik analizi kullanıldığı, betimsel istatistik hesaplalarında eşit sıklıkta frekans ve yüzde hesaplama ile aritmetik ortalama ve standart sapma; kestirimsel istatistik hesaplamalarında en çok“t testi”ve“Anova”analizleri yapıldığı görülmüştür. Araştırmanın yaşam becerilerine ilişkin meta sentez sonuçlarına göre Hayat Bilgisi ve Sosyal Bilgiler derslerinde en çok“temel beceriler”, en az“kişisel beceriler”ve“iş hayatı ile ilgili beceriler”üzerinde çalışıldığı görülmüştür. Sosyal Bilgiler disiplininde yapılan çalışmalar Hayat Bilgisine oranla daha çoktur. Çalışmalar en çok 2019 yılında yapılmış ve çalışmalar en çok“Gazi Üniversitesi”,“Anadolu Üniversitesi”ve“Marmara Üniversitesi”nde yapılmıştır. Çalışmalar en çok yüksek lisans düzeyinde tez; en az doktora düzeyinde tez yayın türündedir. Makale çalışmaları en çok“Eric”, en az“Ssvi”indeksli dergilerde yayınlanmıştır. Çalışmalarda en çok öğretmen ve öğretmen adaylarının yaşam becerileri düzeyleri üzerinde durulmuştur. Çalışmalarda en çok nicel araştırma yöntemlerinden tarama ve deneysel modelin tercih edildiği görülmüştür. Çalışmaların en çok öğretmen adayları örneklem düzeyinin kullanıldığı;“basit tesadüfi örnekleme”yönteminin tercih edildiği; 31-100 aralığında örneklem büyüklüğünün olduğu bulgularına ulaşılmıştır. Çalışmalarda en çok yaşam becerilerine yönelik ölçek ve görüşme formlarının kullanıldığı görülmüştür. Çalışmaların nitel veri analizinde en çok içerik analizi, betimsel istatistik hesaplamalarında frekans ve yüzde hesaplamaları; kestirimsel istatistik hesaplamalarında“t testi”,“Anova”analizlerinin kullanıldığı sonuçlarına ulaşılmıştır. Sonuç olarak Hayat Bilgisi ve Sosyal Bilgiler derslerinde düşünme ve yaşam becerileri üzerine yapılan çalışmaların belirli düşünme ve yaşam becerilerinde yoğunlaştığı görüldüğünden dolayı 2018 Hayat Bilgisi ve Sosyal Bilgiler öğretim programında yer alan“mekansal düşünme becerileri, yansıtıcı düşünme becerileri, yenilikçi düşünme becerileri, karar verme becerileri”ile ilgili çalışmaların daha fazla yapılması önerilmektedir. Ayrıca temel amacı öğrencileri yaşama hazırlamak olan Hayat Bilgisi dersinde düşünme ve yaşam becerilerine ilişkin çalışmaların artması bir gerekliliktir. Düşünme ve yaşam becerilerinin kazandırılması belirli bir eğitim programı ve uzun bir süreyi kapsadığından ötürü eylem araştırması türünde çalışmalara ağırlık verilebilir. Çocuğun toplumsal bir kimlik kazandığı Sosyal Bilgiler ve Hayat Bilgisi derslerinde iş hayatı ve kişisel becerilere yönelik çalışmaların sayısının artması bu derslerin 21.yüzyıl insani niteliklerine sahip bireyler yetiştirme amacına hizmet edecek ve alana katkı sağlayacaktır.
Özet (Çeviri)
This thesis study aims to determine the trends of the studies on thinking and life skills in Life Studies and Social Studies courses. Following the purpose of the research, meta-synthesis, one of the qualitative research content analysis methods, was used in the study. The study group of the research consisted of 232 theses published in the pages of“YÖK National Thesis Center”,“Proquest”and 90 published in the databases of“Web of Science”,“Sciencedirect”,“Eric”,“Google Scholar”, which were made between 2005-2021 on thinking and life skills in Life Sciences and Social Studies courses. constitutes an article. Within the scope of the research, a total of 322 studies were meta-synthesized. As a result of the comparison of the studies, coding and meta themes were created. A total of 10 meta-themes were created for thinking skills in Life Sciences and Social Studies courses, these are“critical thinking, creative thinking, reflective thinking, empathetic thinking, historical thinking, problem-solving, spatial thinking, decision making, high order thinking, innovative thinking”skills. A total of 4 metathemes for life skills were created in Life Studies Social Studies courses, these are“basic skills, skills related to people, personal skills, skills related to business life”. As a result of the creation of meta-themes, methodological analyzes of the studies under each meta-theme were made. Finally, meta themes were synthesized according to the findings obtained as a result of the analysis, and a meta-synthesis report was created. According to the meta-synthesis results of the research on thinking skills, the most“critical thinking skills”and the least innovative thinking skills“ were studied in the Life Studies and Social Studies courses between the years 2005-2021. The studies were mainly carried out in Social Studies courses, and it was seen that the number of studies conducted in the Life Studies course was low. The studies were mostly carried out in 2019 and at ”Gazi University“. Studies are mostly thesis at master's level; at least at the doctoral leve in the type of publication The articles were mostly published in ”Eric“ indexed journals, followed by ”Ssci“ indexed studies. However, the studies were mostly in the content of improving the thinking skills of the teaching methods. In the studies, mostly quantitative method survey and experimental models were preferred. The sample levels of the studies are secondary school students for thinking skills. Simple random sampling, one of the most probabilistic sampling methods, was used in the studies; sample size was found to be in the range of 31-100. The scale was mostly used as a data collection tool in the studies. It was observed that the application periods of the studies were in the range of 4-8 weeks. In the studies, content analysis was used mostly in qualitative data analysis, and frequency and percentage calculations with equal frequency and arithmetic mean and standard deviation in descriptive statistical calculations; ”t test“ and ”Anova“ analyzes were mostly used in predictive statistics calculations. According to the meta-synthesis results of the research on life skills, it was seen that the most basic skills, the least personal skills and the skills related to viii business life were studied in the Life Sciences and Social Studies courses. Studies in Social Studies discipline are more than Life Studies. Most of the studies were carried out in 2019, and the studies were mostly carried out at ”Gazi University“, ”Anadolu University“ and ”Marmara University“. Studies are mostly thesis at master's level; at least at doctoral level, it is in the type of thesis publication, and articles were mostly published in ”ERIC“ indexed journals, and the least in ”SSCI“ indexed journals. The studies mostly focused on the life skills levels of teachers and pre-service teachers. In the studies, it was seen that survey and experimental model, which are of the quantitative research methods, were mostly preferred. Most of the studies used the sample level of pre-service teachers; also simple random sampling method was preferred; It was found that the sample size ranged from 31-100. It was observed that scales and interview forms for life skills were mostly used in the studies. It was concluded that in qualitative data analysis of studies content analysis, frequency and percentage calculations in descriptive statistics; ”t test“ and ”Anova“ analyzes were used in predictive statistics calculations. As a result, It is recommended that more studies be conducted on spatial thinking skills, reflective thinking skills, innovative thinking skills, decision-making skills”included in the 2018 Life Studies and Social Studies curriculum since the studies on thinking and life skills in Life Sciences and Social Studies courses focus on specific thinking and life skills. In addition, it is a necessity to increase the studies on thinking and life skills in the Life Science course, whose main purpose is to prepare students for life. Since the acquisition of thinking and life skills involves a specific training program and a long period of time, studies in the type of action research can be emphasized. The increase in the number of studies on business life and personal skills in Social Studies and Life Science courses, where the child gains a social identity, will serve the purpose of raising individuals with 21st century human qualities and will contribute to the field.
Benzer Tezler
- İlkokul üçüncü sınıf hayat bilgisi dersinde öğrencilerin problem çözme ve karar verme becerilerinin geliştirilmesine yönelik bir eylem araştırması
An action research on developing the problem solving and decision-making skills of students in primary school third grade life studies lesson
NURGÜL ERBAĞCI
Doktora
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimÇukurova ÜniversitesiSınıf Öğretmenliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZLEM KAF
- Fen bilimleri dersinde öğrencilerin öğrenme ve yenilenme becerilerinin gelişiminde yavaş geçişli animasyon (slowmation) uygulaması
Slowmation application to student's learning and innovation skills improvement in science course
NURHAN ATALAY
Doktora
Türkçe
2015
Eğitim ve ÖğretimAnadolu Üniversitesiİlköğretim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. Ş.DİLEK BELET BOYACI
- Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde okuduğunu anlama ve yazma becerileri aracılığıyla Türk toplum bilgisi paylaşımı
Turkish social knowledge transfer through reading comprehension and writing skills in teaching Turkish to foreigners
TUĞÇE TOGAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilgiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ASUMAN AHMED ABDO SHABAN
DOÇ. DR. ASLI FİŞEKCİOĞLU
- Mimarlık mesleği ve İstanbul Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi mezunlarının mesleki kariyeri: Bir alan çalışması
Career in architecture and professional career of the graduates of Architectural Faculty of İstanbul Technical University: A field study
EBRU ERGÖZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞULE ÖZÜEKREN
- Hayat bilgisi ve sosyal bilgiler derslerinde çocuklar için felsefe: Bir eylem araştırması
Philosophy for children in life studies and social studies courses: An action research
NİLÜFER BİRCAN KAYA