Sarıhıdır (Avanos/Nevşehir) travertenlerinin jeolojik ve fiziko-mekanik özelliklerinin incelenmesi
Investigation of the geological and physico-mechanical properties of Sarihidir (Avanos/Nevşehir) travertines
- Tez No: 705953
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ERSİN KOLAY
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Jeoloji Mühendisliği, Geological Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yozgat Bozok Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Jeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 82
Özet
Bu tezde Nevşehir/Avanos-Sarıhıdır yöresindeki travertenlerin jeolojik, petrografik fiziko-mekanik özellikleri incelenmiştir. Çalışmanın konusunu oluşturan Sarıhıdır traverten oluşumları, tektonik olarak aktif olan bu bölgedeki Salanda fay zonu ile ilişkili olarak çökelmiştir. Travertenlerin parajenezini kalsit, kuvars, aragonit, kil ve opak mineraller oluşturmaktadır. Ba ve Sr değerlerine göre, travertenlerin bölgedeki magmatik ve sedimanter kayaçlardan gelen sıcak sular tarafından meydana getirildiği söylenebilir. Travertenler genellikle bantlı dokulu olup yer yer de boşluklu yapıdadır. Sarıhıdır travertenleri sahada gösterdikleri renk ve doku durumuna göre dört farklı zona ayrılmış ve örnekleme çalışmaları buna göre yapılmıştır. Bu zonlardan 23x23x23cm³'lük küpler şeklinde örnekler alınmıştır. Bu küplerden toplamda 300 adet silindirik örnek hazırlanmıştır. Sarıhıdır traverten sahasındaki ocakta belirlenen traverten zonlarının jeolojik ve mühendislik özellikleri karşılaştırmalı olarak incelenerek, sahadaki anizotropik durum ortaya konulmuştur. Örnekler hazırlanırken ayrıca travertenlerdeki bantlanma da göz önüne alınmış, bantlanmaya dik ve paralel olarak silindirik örnekler hazırlanmıştır. İncelenen travertenlerin genç yaşta ve kristalen kabuk tipinde olması, basınç dayanımlarının düşük, aşınma kayıplarının yüksek çıkmasına neden olmuştur. Traverten örneklerinin kırma yönünün, fiziksel ve mekanik davranış üzerinde önemli bir etkisinin olduğu, tabakalanmaya paralel yönde uygulanan yük neticesinde kırılan örneklerin, daha iyi sonuçlar verdiği görülmüştür. Deneylerin sonuçlarına göre, travertenlerin tabakalanmaya paralel yönde uygulanan yük neticesinde kırılmaları durumunda tüm zonlar dekorasyon ve kaplama için uygundur. Su emme ve don kaybı değerleri bakımından da traverten zonlarının uygun olduğu anlaşılmaktadır. T-4 zonuna ait travertenlerin basınç dayanımı açısından yük taşıyıcı ve zemin kapmalaması amacıyla kullanımı uygun sayılabilir. Diğer zon travertenlerin ise dekorasyon, süs ve duvar kaplamasında kullanılmasının uygun olacağı anlaşılmaktadır. T-3 ve T-4 zonu travertenler aşınma dayanımı açısından her iki amaçla da kullanılabilecek durumdadır. T-1 ve T-2 zonu travertenlerin aşınma kayıpları bir miktar daha yüksek olup sınır değere yakındır. Bu nedenle bu travertenlerin yük taşıyıcı mekanlarda kullanılması duraylılık açısından sorun teşkil edebilir. Otuz donma-çözülme çevrimi sonucunda T-2 zonu dışındaki travertenlerin UCS değerlerinde farklı oranlarda azalmalar gerçekleşmiştir. Özellikle dış mekanda kullanılan travertenlerde bu duruma dikkat edilmesi önemlidir. Bir traverten ocağının farklı zonlarından üretilmiş traverten ürünlerinin yapıda aynı amaçla yan yana kullanılması durumunda, zaman içinde birinin diğerine göre daha kısa sürede kötüleşebileceği, yapının kullanılamaz duruma gelip tamirat gerektireceği anlaşılmaktadır. Bu nedenle traverten ocağından elde edilen ürünlerin görsel, fiziksel ve mekanik olarak birbirine benzer olanların birlikte kullanılmasına estetik, dayanıklılık ve duraylılık açısından dikkat edilmelidir.
Özet (Çeviri)
In this thesis, the geological, petrographic, physico-mechanical properties of the travertines in Nevşehir/Avanos-Sarıhıdır region were investigated. Sarıhıdır travertine formations, which are the subject of the study, were deposited in relation to the Salanda fault zone is the tectonically active region. Calcite, quartz, aragonite, clay and opaque minerals form the paragenesis of travertines. According to the Ba and Sr values, it can be said that the travertines were formed by the hot waters coming from the magmatic and sedimentary rocks in the region. Travertines are generally banded textured and occasionally have a hollow structure. Sarıhıdır travertines were divided into four different zones according to the color and texture they show in the field, and sampling studies were carried out accordingly. Samples in the form of cubes of 23x23x23cm3 were taken from these zones. A total of 275 samples were prepared from these cubes. The geological and engineering properties of the travertine zones determined in the quarry in Sarıhıdır travertine field were examined comparatively and the anisotropic situation of the travertines was revealed. While preparing the samples, the banding in the travertines was also taken into consideration, and prismatic samples were prepared perpendicular and parallel to the banding. The young age and the crystalline crust type of the travertines examined resulted in low compressive strengths and high abrasion losses. It has been observed that the fracture direction of the travertine samples has a significant effect on the physical and mechanical behavior, and the samples that break as a result of the load applied in the direction parallel to the bedding give better results. According to the results of the experiments, all zones are suitable for decoration and coating in case the travertines break as a result of the load applied in the direction parallel to the bedding. It is understood that travertine zones are suitable in terms of water absorption and frost loss values. Travertines belonging to the T-4 zone can be considered suitable for use as load bearing and floor covering in terms of compressive strength. It is understood that it would be appropriate to use the other zone travertines for decoration, ornament and wall covering. T-3 and T-4 zone travertines can be used for both purposes in terms of wear resistance. The wear losses of T-1 and T-2 zone travertines are slightly higher and close to the limit value. For this reason, the use of these travertines in load-bearing spaces may pose a problem in terms of stability. As a result of 30 freeze-thaw cycles, the UCS values of travertines outside the T-2 zone decreased at different rates. It is important to pay attention to this situation, especially in travertines used outdoors. It is understood that if travertine products produced from different zones of a travertine quarry are used side by side in the building for the same purpose, one of them may deteriorate in a shorter time than the other, and the building will become unusable and require repair. For this reason, the products obtained from the travertine quarry should be used together with those that are visually, physically and mechanically similar to each other in terms of aesthetics, durability and stability.
Benzer Tezler
- Sarıhıdır-çiftedam arasında (Avanos) Kızılırmak vadisinin jeomorfolojisi
Başlık çevirisi yok
NURCAN AVŞİN
- Nevşehir ili Kızılırmak Nehri'nden alınan bozulmamış sediment karot örneklerinde ağır metal düzeylerinin incelenmesi
Investigation of heavy metal levels in undisturbed sediment core samples taken from the Kizilirmak River in Nevsehir province
FATİH İLALAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Jeoloji MühendisliğiNevşehir Hacı Bektaş Veli ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖMER BİLHAN
- Kapadokya volkanik kayaçları içinde oluşan minerallerin lüminesans özellikleri ve radyolojik incelenmesi
Investigation of luminescence and radyological properties of minerals formed in the volcanic rock of Cappadocia region
BURCU KOZANLILAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Fizik ve Fizik MühendisliğiAnkara ÜniversitesiMedikal Fizik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAYRİYE YETER GÖKSU
- Abdülkâhir el-Bağdâdî'nin esmâ ve sıfat anlayışı
Abd al-Qahir al-Baghdadi's vievs on the names and attributes of god
İRFAN EYİBİL
Doktora
Türkçe
2019
DinSakarya ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SÜLEYMAN AKKUŞ
- Müeyyed Cendî'ye göre varlık ve bilgi
Being and knowledge according to Mueyyed Jandi
AYŞE MİNE AKAR
Doktora
Türkçe
2020
DinSivas Cumhuriyet ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YÜKSEL GÖZTEPE