Şizofreni hastalarında yeti yitimi ile öz bakım gücü arasındaki ilişkinin incelenmesi
The examination of the relationship between disability and self care agency in patients wi̇th schizophrenia
- Tez No: 707961
- Danışmanlar: DOÇ. ÖZLEM ŞAHİN ALTUN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Hemşirelik, Psikiyatri, Nursing, Psychiatry
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikiyatri Hemşireliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 58
Özet
Şizofreni; Algı ve düşünce bozuklukları, normal işlevlerde taşkınlık ya da çarpıklık şeklinde pozitif belirtiler, bu işlevlerdeki düşüş ve yitim ile negatif belirtiler1 göstererek bireyin kişiler arası ilişki, iletişim, işlevsellik, özgür yaşama, özdenetim gibi önemli alanlarda yetersizlik yaşamasına neden olan ciddi bir bozukluktur.2 Dünya da 40 milyonu aşkın şizofren birey yaşamaktadır.3 Ülkemizde ise bu rakam 650 bin olarak belirtilmiştir.4 Tüm toplumları etkileyen şizofreni hastalığının görülme sıklığı ve yaygınlığı alanında yapılan çalışmalar değişkenlik göstermektedir. Çalışmalara bakıldığında yıllık yaygınlığı %1 ve yaşam boyu yaygınlığı %1,5 olan şizofreni erkeklerde ve kadınlarda eşit yaygınlıkta görülürken erkeklerde daha erken yaşlarda başlamaktadır.1,5 Hastalığın seyri kişiden kişiye değişkenlik gösterse de engelleyici belirtiler tedavisini önemli kılmaktadır. Farmakolojik tedavi (antipsikotik ilaçlar) hastalığın tüm evrelerinde aktif belirtileri azaltmakta veya tamamen önleyebilmektedir. İlaçların yanı sıra Ruhsal-toplumsal girişimler (psikoterapiler, aile eğitimi, uyumlandırma tedavileri) uygulanarak bireyin hastalığa uyumunu ve tedaviye katılım gücünü artırarak bireyin toplumda daha kaliteli yaşamasını sağlamaktadır.6,7,8 Şizofreni yeti yitimine sebep olan ilk on hastalık arasında yer almaktadır.9 Şizofreni bireyi tüm ruhsal alanlarda etkileyerek remisyon ve alevlenmelerle ilerlemektedir. Sürekli artan hastalık yükü bireyde yeti yitimini artırmaktadır. Ataklarla seyreden şizofreni kişide bilişsel fonksiyonları, davranış ve duyguları etkileyerek başta sosyal ve mesleki işlevsellik alanlarında ve kişiler arası ilişkilerde sonrasında ise kişinin psiko-motor becerilerinde ve öz bakımında büyük oranda yitimlere sebep olmaktadır.8,10 Yeti yitimi bireylerde ruhsal veya bedensel sorunlara bağlı olarak gelişen ve bireyin temel işlevlerinde yetersiz kalmasına ve topluma katılıma engel oluşturan ciddi bir yetersizlik durumudur.11,12 Artan yeti yitimi ilerleyen evrelerde kişinin öz bakım gücünü düşürmektedir.10 Doretha Orem öz bakım kavramını, bireyin bir amaca yönelik geliştirmiş olduğu, düzenli, denetimli ve etkili davranışları ile kendisine yaptığı bakım olarak tanımlamıştır.13,14 Yineleyici yatışları fazla olan şizofren tanısı almış birey, sosyal ortamını kaybetme, içe dönüklük, dikkat eksikliği gibi semptomlara bağlı olarak temel ihtiyaçlarını karşılayamamaktadır.15,16 Bu durum hemşirelik rolünde öz bakım kavramının önemine dikkat çekmiştir. Literatür incelendiğinde öz bakım kavramının bazı fiziksel hastalıklarda (diyabet, hemodiyaliz, hipertansiyon vb.) fazla sayıda çalışıldığı fakat şizofreni bireylerde bu alanda çalışmaların yetersiz olduğu görülmektedir. Yapılması planlanan bu araştırmanın amacı, şizofreni hastalarında yeti yitimi ve öz bakım gücü arsındaki ilişkiyi incelemektir Ayrıca çalışmanın yeti yitimi ve öz bakım gücü konusunda yapılacak araştırmalara önemli bir veri sağlayacağı düşünülmektedir. Çalışmanın hipotezi; H1: Şizofreni hastalarında yeti yitimi ile öz bakım gücü arasında ilişki vardır.
Özet (Çeviri)
Schizophrenia is a serious disorder that causes a person to experience inadequacy in important areas such as interpersonal relationship, communication, functionality, free life, self-control by showing negative symptoms with perception and thought disorders, positive symptoms in the form of flooding or distortion in normal functions, decline and subduction in these functions 1.2 more than 40 million schizophrenic individuals live in the world.3 in our country, this figure is stated as 650 thousand.4 studies in the field of incidence and prevalence of schizophrenia, which affects all societies, vary. According to studies, schizophrenia, which has an annual prevalence of 1% and a lifetime prevalence of 1.5%, is equally common in men and women, while it begins at an earlier age in men.1,5 Although the course of the disease varies from person to person, inhibitory symptoms make its treatment important. Pharmacological therapy (antipsychotic drugs) can reduce or completely prevent active symptoms at all stages of the disease. In addition to drugs, spiritual and social initiatives (psychotherapies, family education, adaptation treatments) are applied, increasing the individual's adaptation to the disease and the ability to participate in treatment, ensuring a better quality of life in society.6,7,8 Schizophrenia is among the top ten diseases that cause yeti loss.9 Schizophrenia affects the individual in all spiritual areas, progressing through remission and exacerbations. An ever-increasing burden of disease increases the loss of power in a person. Episodes in people with schizophrenia is characterized by cognitive function, behavior and interpersonal relationships and social and professional functionality in the areas of affect and emotion in a person's psycho-motor skills, and self-care largely leads to the loss of sight.8,10 loss of power is a serious state of inadequacy in individuals that develops due to mental or physical problems and hinders the individual's inability to function in their basic functions and participation in society.11,12 increased ability loss reduces the person's self-care power in later stages.10 Doretha Orem self care concept, he defined it as the care that the individual develops for a purpose, with regular, supervised and effective behavior.13,14 a person diagnosed with schizophrenia with a large number of recurrent hospitalizations is unable to meet their basic needs due to symptoms such as losing their social environment, introversion, and attention deficit.15,16 this situation has drawn attention to the importance of the concept of self-care in the role of nursing. When the literature is examined, the concept of self-care is used in some physical diseases (diabetes, hemodialysis, hypertension, etc.) it is observed that there are many studies, but studies in this field are insufficient in individuals with schizophrenia. The aim of this planned study is to examine the relationship between ability loss and self-care power in patients with schizophrenia, and it is thought that the study will provide important data for research on ability loss and self-care power. Hypothesis of the study; H1: in patients with schizophrenia, there is a relationship between ability loss and self-care power.
Benzer Tezler
- Şizofreni hastalarında yetiyitimi içgörü ve öz bakım gücünün değerlendirilmesi
The assessment of disability, insight and self-care in schizophrenia patients
CANSU SOLGUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
HemşirelikSakarya ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GÜLGÜN DURAT
- Kronik şizofreni hastalarında bilişsel içgörü, yeti yitimi ve öznel iyileşmenin değerlendirilmesi
Cognitive insight, disability and subjective recovery in patients with chronic schizophrenia
İBRAHİM ERDEM CANDAN
- Şizofreni hastalarında total antioksidan ve oksidan kapasitenin bilişsel fonksiyonlarla ilişkisi
The relationship between total antioxidant and oxidant capacity in cognitive functions of schizophrenic patients
MEHMET EMİN YÜKSEL
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2013
PsikiyatriDicle ÜniversitesiPsikiyatri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MEHMET CEMAL KAYA
- Şizofreni hastaları ve sağlıklı kontrollerin oksidatif stres belirteçleri ve hippokampüs alt bölgelerinin hacimlerinin karşılaştırılması
Comparison of hippocampus subregional volume and oxidative stress responses in patients with schizophrenia and healthy controls
MUHAMMET GÜNDÜZ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2022
PsikiyatriPamukkale ÜniversitesiPsikiyatri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OSMAN İSMAİL ÖZDEL
- Psikotik hastalarda obsesif kompulsif semptomların yaşam kalitesi ve yeti yitimi ile ilişkisi
Investigation of the association of obsessive-compulsivesymptoms wi̇th quality of life and loss of power inpsychotic patients
ÖMER KAPTANOĞLU
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2021
PsikiyatriÇukurova ÜniversitesiPsikiyatri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GONCA KARAKUŞ