Sosyal bilgiler ders kitaplarının UNESCO'nun küresel vatandaşlık eğitim paradigması açısından incelenmesi
The investigation of the United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization's (UNESCO) global citizenship education paradigm in the social studies text books
- Tez No: 710403
- Danışmanlar: PROF. DR. ABDULKADİR UZUNÖZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyal Bilgiler Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 345
Özet
Bu araştırmanın amacı, Türkiye'de 1998, 2005 ve 2018 sosyal bilgiler dersi öğretim programlarına göre hazırlanmış olan sosyal bilgiler (4-5-6 ve 7. sınıf) ders kitaplarında UNESCO tarafından geliştirilen küresel vatandaşlık eğitim paradigmasının yer alma durumunu incelemektir. Bu amaç için araştırmada nitel araştırma desenlerinden biri olan durum çalışması modeli kullanılmıştır. Çalışmanın veri kaynağını, 1998, 2005 ve 2018 öğretim programlarına göre hazırlanmış olan 4, 5, 6 ve 7. sınıf sosyal bilgiler ders kitapları oluşturmaktadır. Ders kitaplarında küresel vatandaşlık eğitimi ile ilgili alanlar, UNESCO tarafından geliştirilen Global Citizenship Education (GCED) (Küresel Vatandaşlık Eğitim Paradigması) kılavuzluğunda belirlenmiştir. Araştırmacı tarafından,“GCED paradigmasının ilk pedagojik rehberi olan ”Global Citizenship Education: Topics and Learning Objectives“ (Küresel Vatandaşlık Eğitimi: Konular ve Öğrenme Hedefleri) başlıklı yayını referans alınarak ”Küresel Vatandaşlık Eğitimi İnceleme Formu“ hazırlanmıştır. Ders kitaplarında küresel vatandaşlık eğitimi ile ilgili olan alanlar, hazırlanan bu form doğrultusunda doküman analizi yöntemi ile tespit edilmiştir. Elde edilen verilerin çözümlenmesinde ise içerik analizi tekniğinden faydalanılmıştır. Araştırmanın sonucunda, 1998, 2005 ve 2018 öğretim programlarına göre hazırlanmış olan sosyal bilgiler ders kitaplarının ”küresel vatandaş“, ”küresel vatandaşlık“, ”küresel vatandaşlık eğitimi" kavramlarını doğrudan içermedikleri görülmüştür. Her üç öğretim programına göre hazırlanmış olan sosyal bilgiler ders kitaplarının, UNESCO'nun küresel vatandaşlık eğitimi anlayışının bilişsel ve sosyo-duygusal boyutlarını desteklediği, ancak davranışsal boyutu yeterince desteklemediği tespit edilmiştir. Dolayısıyla ders kitaplarında diğerlerinin sorumluluğunu hisseden ve bu sorumluğu eyleme dönüştüren bireyler yetiştirme hedefi yeterince sağlanamamıştır. Araştırmanın bir diğer önemli sonucu da sosyal bilgiler ders kitaplarında bireylerin eylemlerine yön veren bilgilerin, öğrencileri eleştirel bir düşünmeye sevk etmeden aktarılmasıdır. Küreselleşen 21. yüzyıl dünyasında; vatandaşlık, istihdam piyasası, toplumsal hayat ve benzeri alanlarda birey ve toplumdan beklentilerin değişmesi, eğitim sistemlerinin de bu değişime uyum sağlamasını gerektirmektedir. Dolayısıyla Türk Eğitim Sisteminde ilkokul ve ortaokulda sorumlu ve aktif vatandaş yetiştirme görevini üstlenmiş olan sosyal bilgiler dersinin, ders kitaplarında küresel vatandaşlık eğitiminin tüm boyutları ile bu değişimin ele alınmasının faydalı olacağı düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
The aim of this research is to investigate the status of the global citizenship education paradigm developed by UNESCO in the social studies (4-5-6 and 7th grade) textbooks prepared in accordance with the 1998, 2005 and 2018 social studies curriculum in Turkey. For this purpose, the case study model, which is one of the qualitative research designs, was used in the research. The data source of the study consists of 4th, 5th, 6th and 7th grade social studies textbooks prepared according to the 1998, 2005 and 2018 social studies curriculum. The expressions related to global citizenship education in the textbooks have been determined under the guidance of the Global Citizenship Education (GCED) (Global Citizenship Education Paradigm) developed by UNESCO. The“Global Citizenship Education Review Form”was prepared by the researcher by referring to the publication titled“Global Citizenship Education: Topics and Learning Objectives”, which is the first pedagogical guide of the GCED paradigm. The expressionswhich are related to global citizenship education in the textbooks were determined by document analysis method in line with this form. Content analysis technique was used to analyze the obtained data. In the research, it has been observed that the social studies textbooks prepared according to all three curriculums do not directly include the concepts of“global citizen”,“global citizenship”,“global citizenship education.”It has been determined that social studies textbooks prepared according to all three curriculums support the cognitive and socio-emotional dimensions of UNESCO's global citizenship education approach, but do not sufficiently support the behavioral dimension. Therefore, the goal of raising individuals who feel the responsibility of others and turn this responsibility into action has not been adequately achieved in the textbooks. Another important result of the research is that the information that guides the actions of individuals in social studies textbooks is conveyed without prompting students to think critically. In the globalizing 21st century world; changing expectations from individuals and society in citizenship, employment market, social life and similar areas,requires education systems to adapt to those changes. Therefore, it is thought that it would be beneficial to address those changes with all dimensions of global citizenship education in the textbooks of the social studies course, which has undertaken the task of raising responsible and active citizens in primary and secondary schools in Turkish Education System.
Benzer Tezler
- Türkçe öğretim programlarının ve Türkçe ders kitaplarının kültür aktarımı bağlamında somut olmayan kültürel miras ögeleri açısından incelenmesi
An analysis of Turkish curriculum and Turkish course books in terms of intangible cultural heritage elements in the context of cultural transfer
BAHADIR GÜLDEN
Doktora
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUAMMER NURLU
- Cumhuriyet döneminde ilkokul tarih/sosyal bilgiler ders kitaplarında eskiçağ tarihinin öğretiminin incelenmesi
Study of prehistoric period in history/social studies textbooks during republic era
AYŞE TAŞKIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Eğitim ve ÖğretimSakarya ÜniversitesiTarih Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET ŞİMŞEK
- Sosyal bilgiler ders kitaplarının somut olmayan kültürel miras açısından incelenmesi
An examination on the books of social sciences lesson in terms of intangible cultural heritage
BAHAR GÜRKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Eğitim ve ÖğretimÇukurova Üniversitesiİlköğretim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUZAFFER SÜMBÜL
- Sosyal bilgiler öğretim programı ve ders kitaplarının barış eğitimi kapsamında değerlendirilmesi
Evaluation of social studies curriculum and textbooks within the scope of peace education
HASİBE OTAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ALPASLAN ÖZTÜRKCİ
- Sosyal bilgiler ders kitaplarının değerler eğitimi açısından değerlendirilmesi
Evaluation of textbooks of social studies in terms of values education
HATİCE GÜÇLÜ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimRecep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ADEM BELDAĞ