Betaşar ve joqtavlarda inançla ilgili söz varlığı
Vocabulary about faith in betashar and joqtav
- Tez No: 710753
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ LAZZAT URAKOVA YANÇ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Kazak, Betaşar, Joqtav, İnanç, Söz, Kazakh, Betashar, Joqtavs, Faith, Vocabulary
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Akdeniz Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 127
Özet
Bir milletin yaşayışına, felsefesine, toplumsal düzenine etki eden inanç sistemi kuşaktan kuşağa aktarılarak zamanla kültürel değerler haline gelmektedir. Bu çalışmada Kazak Halk Kültürü ürünlerinden olan betaşar ve joqtavlar incelenerek Kazak halk kültüründe inancın yeri ve öneminin ortaya çıkarılması amaçlanmıştır. Betaşar, gelin geldiğinde söylenen jır örneğidir. Beyaz yazmayla örtülüp getirilen genç gelinin yüzünü akın, yani âşık açar; elinde beyaz değneği olan akın, gelinin örtüsünü belli aralıklarla yavaş yavaş kaldırarak ev ahalisine tanıtır. Betaşarda mizahi unsurlar ağırlıktadır. Genelde betaşar“gelin gelin geldi, gelin eve girdi”sözleriyle başlar. Betaşarlarda akın yeni gelinin yüzünü açıp yeni akrabalarla tanıştırır, onun için görümlük istenir (Qonqıratbaev, 1991: 51-52). Joqtav, ölen kişiye ağıt yakıp feryat etmektir. Joqtav çoğunlukla ünlü kimseler için söylenir. Ölen kişinin karısı, kızı veya gelinin kederli sesle ölen kişinin hayattayken yaptığı işlerden, ölene kadar başına gelen üzüntülü olaylardan ağlayarak bahsettiği jır olan joqtavı, çoğunlukla akınlar yazıp verir (Baytursınulı, 2003: 308). İncelenen betaşarlar,“Qazaqtıñ Betaşar Jırları”adlı eserden, joqtavlar ise“Qazaqtıñ Joqtav Jırları”adlı eserden alınmıştır. Araştırmamızda fişleme yöntemi kullanıldıktan sonra seçilmiş metinlerin transkripsiyonu, Türkiye Türkçesine çevirisi, sınıflandırılması, yorumlaması yapılmıştır. İncelenen betaşar ve joqtavlar hakkında ayrıntılı bilgi sunulmuştur. Bütün halinde birer joqtav ve betaşar örneği Kazak Türkçesi ve Türkiye Türkçesine çevirisi ile verilmiştir. Bütün bu çalışmalar kaynak gösterilerek yapılmıştır.
Özet (Çeviri)
The belief system, which affects the life, philosophy and social order of a nation, is transferred from generation to generation and becomes cultural values over time. In this study, it is aimed to reveal the place and importance of faith in Kazakh folk culture by examining Betashar and Joqtavs, which are products of Kazakh Folk Culture. Betashar is an example of a jir said when the bride arrives. Akın (the person who sings the betashar) opens the face of the young bride, who comes covered with a white veil; akın, who has a white stick in his hand, removes the brides veil little by little at regular intervals and introduces her to the household. In Betashar, humorous elements are dominant. Generally, betashar begins with the words“Come on, the bride has come, the bride has entered the house”.In Betashars, akın opens the face of the new bride and introduces her to new relatives, and gifts are asked for her (Qonqiratbaev, 1991: 51-52). Joqtav is about to lament and talk to the deceased. Joqtav is mostly sung for famous people. The joktav is the jir in which the wife, daughter or daughter-in-law of the dead person utters in a mournful voice and crying, talking about the deeds that the deceased did, and the anxious events that happened to him before his death (Baytursinilu, 2003: 308). In betashar, which is a veil-opening ceremony, the bride and groom, who are at the beginning of a new road, are prayed for the home they will build, while in joqtavs that describe the sadness experienced due to death, prayers are made for the deceased. Examined betashars are taken from the book named“Qazaqtng Betashar Jirs”and Joqtavs are taken from the book called“Qazaqtng Joqtav Jirs”. After using the filing method in our research, the transcription, translation and interpretation of the selected texts into Turkish were made. Detailed information is given about the examined betashars and joqtavs. One Joqtav and one Betaşar example are given in full, with their translations into Turkish.
Benzer Tezler
- Kültürel kimlik ve sermaye kavramları bağlamında Manisa Salihli Kazak Türkleri müzik pratikleri
Musical practices of Kazakh Turks from Manisa Salihli in the context of cultural identity and capital concepts
EMİN YILDIRIM
- Türk halk müziği ve Kazak halk müziği çalgıları üzerine bir inceleme
Başlık çevirisi yok
RAVZA MAYKEYEVA
Sanatta Yeterlik
Türkçe
2000
Müzikİstanbul Teknik ÜniversitesiTürk Müziği Ana Sanat Dalı
DOÇ. FİKRET DEĞERLİ
- Elektronların yere ve enerjiye bağlı dağılımlarının incelenmesi
The Study of electrons depend on the distance and energy distributions
ORHAN GÜRLER
Doktora
Türkçe
2000
Fizik ve Fizik MühendisliğiUludağ ÜniversitesiFizik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HALDUN ÖZYOL