Çokuyaranlı Türkçe ders kitabının geliştirilmesine yönelik öğrenci ve öğretmen görüşleri
Student and teacher opinions regarding the development of a multipurpose Turkish textbook
- Tez No: 711052
- Danışmanlar: PROF. DR. SEDAT SEVER
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Türkçe öğretimi, Türkçe ders kitabı, nitel araştırma, öğrenci ve öğretmenlerin görüşleri, Turkish education, Turkish textbook, qualitative research, opinions of students and teachers
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitimin Kültürel Temelleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türkçe Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 195
Özet
Araştırmanın amacı, 5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı'nın işlevine ve öğretim sürecindeki yerine, tasarım özelliklerine (kağıt, kapak, cilt, sayfa düzeni, görsel metinler vb.), içerik özelliklerine (dilsel metinler, sorular, etkinlikler vb.), Türkçe dersi sürecinde ders kitabı dışında kullanılan uyaranlara ilişkin öğrenci ve öğretmenlerin görüşlerinin belirlenmesi ile Türkçe ders kitabının oluşturulması sürecine yönelik beklentilerinin ortaya çıkarılmasıdır. İçerik çözümlemesi yöntemi kullanılarak gerçekleştirilen bu çalışma, betimsel bir araştırma olup nitel araştırma yöntemlerinden yarı yapılandırılmış görüşme tekniğinin kullanıldığı bir durum çalışmasıdır. Araştırmanın çalışma grubunu 2017-2018 eğitim öğretim yılında Ankara ilinde Milli Eğitim Bakanlığına bağlı üç farklı sosyo-ekonomik düzeyde yer alan üç ortaokulun beşinci sınıfında öğrenim gören 21 öğrenci (13'ü kız, 8'i erkek) ile bu öğrencilerin öğrenim gördükleri okullarda görev yapan 11 Türkçe öğretmeni (7'si kadın, 4'ü erkek) oluşturmuştur. Çalışmanın verileri katılımcılarla gerçekleştirilen yarı yapılandırılmış görüşmeler yoluyla toplanmıştır. Veriler, içerik çözümlemesi yöntemiyle tümevarımsal bir yaklaşım izlenerek çözümlenmiş, kategori ve alt kategoriler eşliğinde sunulmuştur. Çözümlemeler sonucunda, öğrenci ve öğretmenlerin 5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı'nın işlevine, öğretim sürecindeki yerine, tasarım ve içerik özellikleri ile Türkçe dersi sürecinde ders kitabı dışında kullanılan uyaranlara ilişkin görüşlerine ve ders kitabına yönelik beklentilerine ulaşılmıştır. Öncelikle ders kitabının işlevine ve öğretim sürecindeki yerine ilişkin sonuçlara bakıldığında, öğrencilerin genel anlamda Türkçe ders kitabını“öğretim amaçlı olma”işleviyle tanımladıkları, öğretmenlerin ise ders kitabını Türkçe öğretiminde kullanılan“başlıca kaynak”olarak açıkladıkları görülmüştür. Tasarım özelliklerine ilişkin sonuçlara bakıldığında, öğrenciler tarafından çoğunlukla ders kitabının kapak görselinin nitelikli bulunmadığı ve içerikte resim-metin uyumunun yeterince sağlanamadığı belirlenmiştir.Öğretmenler de Türkçe ders kitaplarının kapak, cilt ve sayfa kalitesi açısından uygun olmadığını dile getirmişlerdir. Ders kitabının içerik özellikleri kapsamında ele alınan metinlere ilişkin sonuçlarına bakıldığında, hem öğrencilerin hem de öğretmenlerin Türkçe ders kitabındaki metinlerin ilgi çekici olmadığı, öğrencilerin gelişim düzeylerine ve gereksinimlerine seslenmediği, yabancı kökenli sözcüklerin metinlerde sıklıkla yer aldığı ve metinlerin uzunluklarının uygun olmadığı yönündeki görüşlerine ulaşılmıştır. Soru ve etkinliklere ilişkin sonuçlara bakıldığında ise genel olarak öğrenci ve öğretmenlerin ders kitabındaki soru ve etkinliklerin niteliğinin yeterli düzeyde olmadığına yönelik görüş belirtikleri görülmektedir. Özellikle öğrenciler soru ve etkinliklerde anlaşılmayan ifadelerin yer aldığını, bunların işlevsel bulunmadığını belirtmişlerdir. Son olarak sınıf ortamında Türkçe ders kitabı dışında kullanılan uyaranlara ilişkin elde edilen sonuçlarda ise öğrenciler çoğunlukla ders kitabında yer alan dinleme/izleme metinlerinin sınıf ortamında kullanıldığını belirtirken öğretmenler ise çoğunlukla görsel ve işitsel uyaranlardan, ders kitabında yer almayan yazınsal metinlerden yararlandıklarını dile getirmişlerdir. Bu sonuçlara ek olarak çalışmada yapılan çözümlemelerde öğrenci ve öğretmenlerin Türkçe ders kitabına yönelik önemli beklentilerinin de olduğu görülmüştür. Bu doğrultuda Çokuyaranlı Türkçe Ders Kitabı'nın hazırlanması sürecinde kullanılabilecek, doğrudan öğrenci ve öğretmenlerin beklentilerini yansıtan maddeler listesi de çalışma kapsamında oluşturulmuştur. Türkçe öğretimi sürecinde ders kitabının etkin kullanıcıları olarak öğrenci ve öğretmenlerin belirlenen tüm görüşleri, özellikle de ders kitabının oluşturulması sürecine yönelik önerileri önem kazanmaktadır. Elde edilen tüm verilerden yola çıkılarak çalışma sonucunda Türkçe ders kitabının öğrenci ve öğretmenlerin beklentilerine seslenebilecek niteliğe ulaşması yolunda yapılması gerekenlere ilişkin ayrıntılı öneriler sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
The aim of this research is to examine the function, position, design, and content features of the 5th Grade Turkish Textbook and to determine the opinions of students and teachers in using extra stimuli other than the textbook in Turkish lessons and to reveal the expectations for the process of making a qualified Turkish textbook. This study is a qualitative research in which a semi-structured interview technique was used. The research group consisted of 21 fifth-grade students (13 girls, 8 boys) and 11 Turkish teachers (7 female, 4 male) from three junior-high schools with different socio-economic backgrounds affiliated with the Ministry of National Education in Ankara. The data were gathered from semi-structured interviews with the participants and analyzed by following an inductive approach with the content analysis method and presented with sub-categories, and categories. As a result of the analysis, the opinions and expectations of the students and teachers regarding the function, position, design, and content features of the 5th Grade Turkish Textbook and its position in the teaching process were obtained. Firstly, according to the results regarding the function of the textbook and its place in the teaching process, it was seen that the students generally define the Turkish textbook with the function of“instructional purpose”, and the teachers explain the textbook as the“main resource”used in Turkish teaching. Considering the results regarding the design features, while the students stated that the cover image of the textbook was not qualified, and the picture-text harmony in the content was not adequately provided, teachers stated that Turkish textbooks are not suitable in terms of cover, volume and page quality. Considering the results of the texts handled within the scope of the content characteristics, it was concluded that both the students and the teachers expressed that the texts in the Turkish textbook were not interesting, not of appropriate length, and not suitable for the developmental needs of the students. When the results were examined in terms of the questions and activities in the textbook, it was seen that both participants generally pointed that the quality of the questions and activities were not sufficient and functional. In particular, the students stated that the questions and activities were not expressed clearly enough. Finally, regarding the results obtained from the extra stimuli used in the classroom environment, while the students stated that extra listening/watching materials were mostly used in the classroom environment, the teachers emphasized that students mostly benefited from visual and auditory stimuli and literary texts that were not in the textbook. In addition, it was observed that students and teachers, as active users of the textbook, had important expectations especially for making the qualified Turkish textbook. From this point of view, a checklist that can be used in the preparation of the Multipurpose Turkish Textbook has also been developed within the scope of the study. In the conclusion section, taking all the data together, practical suggestions were given about what needs to be done in order for the making of the qualified Turkish textbook to meet the expectations and the needs of students and teachers.
Benzer Tezler
- Çok uyaranlı eğitim ortamlarının öğrencilerin kavram gelişimine etkisi
The impact of multi stimuli educational environment on concept development of students
ZEYNEL HAYRAN
Doktora
Türkçe
2010
Eğitim ve ÖğretimAnkara ÜniversitesiEğitimin Kültürel Temelleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEDAT SEVER
- Çok uyaranlı öğrenme - öğretme süreçlerinin üniversite öğrencilerinin okuduğunu anlama ve yazılı anlatım becerilerine etkisi
The effect of multi-stimulus learning-teaching processes on university students' readi̇ng comprehension and written expression skills
ESRA KARAKAŞ KURT
Doktora
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimAnkara ÜniversitesiEğitimin Kültürel Temelleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEDAT SEVER
- Çok uyaranlı eğitim ortamlarının öğrencilerin okuduğunu anlama ve yazılı anlatım becerilerine etkisi
Effect of education environments with multiple stimulus on reading comprehension and written expression skills
HATİCE TURHAN
Doktora
Türkçe
2016
Eğitim ve ÖğretimAnkara ÜniversitesiEğitimin Kültürel Temelleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEDAT SEVER
- Türkçe öğretiminde çok uyaranlı eğitim ortamlarının yapılandırılmasına dönük bir model önerisi (5- 8. sınıf örneği)
A proposal for model intended for structured of multi-stimulus education environment in Turkish teaching (sample of 5- 8th grade)
SEVİL HASIRCI
Doktora
Türkçe
2015
Eğitim ve ÖğretimAnkara ÜniversitesiEğitimin Kültürel Temelleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEDAT SEVER
- Ağır ve çoklu yetersizliği olan bireylerin tercihlerinin değerlendirilmesi ve seçim yapma becerisinin öğretimi
Preference assessment in individuals with profound and multiple disabilities and teaching choice-making
MÜZEYYEN ELDENİZ ÇETİN
Doktora
Türkçe
2013
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiÖzel Eğitim Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. PINAR ŞAFAK