Okul etkililiğinde karizmatik liderlik ve kolektif öğretmen yeterliğinin rolü
The role of charismatic leadership and collective teacher qualification in school effectiveness
- Tez No: 711370
- Danışmanlar: DOÇ. DR. SEVAL KOÇAK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Uşak Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eğitim Yönetimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 121
Özet
Okul etkililiğinin gelişmesinde hem lider davranışları hem de öğretmenlerin kolektif çabaları önemli bir rol oynamaktadır. Bu nedenle araştırmada karizmatik liderlik davranışları, kolektif öğretmen yeterliği ve okul etkililiği arasındaki ilişkilerin tespit edilmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda ilk ve ortaokullarda görev yapan öğretmenlerin görüşlerine göre, karizmatik liderlik ve kolektif öğretmen yeterliğinin okul etkililiği üzerindeki rolü nedir? sorusuna yanıt aranmıştır. Değişkenler arası ilişkilere odaklanan bu çalışma ilişkisel tarama modelinde desenlenmiştir. Araştırmanın evrenini 2021-2022 eğitim-öğretim yılında Uşak ilindeki ilk ve ortaokullarda görev yapan 4518 öğretmen oluşturmuştur. Araştırma örneklemi, tabakalı örnekleme yöntemiyle belirlenmiş, bu şekilde 373 öğretmen çalışmaya dahil edilmiştir. Araştırmada Conger ve Kanungo (1994) tarafından geliştirilen, M. Özdemir ve Pektaş (2020) tarafından Türkçeye uyarlanan Karizmatik Liderlik Ölçeği (KLÖ); Tschannen-Moran ve Barr (2004) tarafından geliştirilen, Erdoğan ve Dönmez (2015) tarafından Türkçeye uyarlanan Kolektif Öğretmen Yeterliği Ölçeği (KÖYÖ) ve Hoy (2009) tarafından geliştirilen, Demirkasımoğlu ve Taşkın (2015) tarafından Türkçeye uyarlanan Okul Etkililiği İndeksi kullanılmıştır. Verilerin istatistiksel analizi için doğrulayıcı faktör analizi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA), bağımsız örneklemler t-Testi, pearson momentler çarpımı katsayısı ve hiyerarşik regresyon analizinden yararlanılmıştır. Bulgular öğretmen görüşlerine göre okul yöneticilerinin karizmatik liderlik davranışlarını yüksek düzeyde sergilediğini göstermiştir. Benzer şekilde kolektif öğretmen yeterliği ve okul etkililiğine ilişkin algılarının da yüksek ortalamaya sahip olduğu görülmüştür. Hesaplanan korelasyon katsayıları, değişkenler arasında pozitif yönlü ilişkinlerin olduğuna işaret etmiştir. Araştırma karizmatik liderlik ve kolektif öğretmen yeterliğinin okul etkililiğinin anlamlı yordayıcıları olduğunu göstermiştir. Okul etkililiği indeksi ile karizmatik liderlik algısı arasında orta düzeyde, pozitif yönlü ve anlamlı bir ilişki olduğu görülmektedir. Bununla birlikte okul etkililiği indeksi ile kolektif öğretmen yeterliği arasındaki ilişki incelendiğinde yüksek düzeyde pozitif yönlü ve anlamlı bir ilişki olduğu görülmektedir. Hiyerarşik regresyon analizinin sonuçlarına göre; 3 modelde de açıklanan varyans oranlarının artış gösterdiği ve regresyon katsayılarının anlamlı olduğu görülmektedir. Model 1, demografik özelliklerin (cinsiyet, okuldaki hizmet süresi, eğitim durumu, yöneticilik deneyimi, okul kademesi) öğretmenlerin okul etkililiğine yönelik algılarındaki toplam varyansın yaklaşık % 4'ünü açıkladığını göstermiştir. Analizin ikinci aşamasında modele eklenen kolektif öğretmen yeterliğinin okul etkililiğinin anlamlı bir yordayıcısı olduğu belirlenmiştir. Model 2 incelendiğinde kolektif öğretmen yeterliği algılarının okul etkililiğine yönelik varyansın tek başına yaklaşık % 52'sini açıkladığı görülmektedir. Karizmatik liderliğin analize eklendiği model 3 değerlendirildiğinde, tüm modelin okul etkililiğinin % 62,1'ini açıkladığı görülmektedir. Bu kapsamda karizmatik liderliğin tek başına okul etkililiğinin % 6.4'ünü yordadığı tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
Both leader behaviors and teachers' collective efforts play an important role in the development of school effectiveness. For this reason, it was aimed to determine the relationships between charismatic leadership behaviors, collective teacher efficacy and school effectiveness in this study. For this purpose, according to the opinions of teachers working in primary and secondary schools, what is the role of charismatic leadership and collective teacher efficacy on school effectiveness? search for an answer to the question. This study, which focuses on the relationships between variables, was designed in the relational screening model. The population of the research consisted of 4518 teachers working in primary and secondary schools in Uşak in the 2021-2022 academic year. The research sample was determined by the stratified sampling method, and 373 teachers were included in the study in this way. Charismatic Leadership Scale (CLS), developed by Conger and Kanungo (1994) and adapted into Turkish by M. Özdemir and Pektaş (2020); The Collective Teacher Efficacy Scale (KÖYÖ) developed by Tschannen-Moran and Barr (2004) and adapted into Turkish by Erdoğan and Dönmez (2015) and the School Effectiveness Index developed by Hoy (2009) and adapted into Turkish by Demirkasimoğlu and Taşkın (2015) were used. Confirmatory Factor Analysis, Pearson Product Moment Coefficient, One-Way Analysis of Variance (ANOVA), Independent Samples t-Test and Hierarchical Regression analysis were used for statistical analysis of the data. Findings showed that school administrators exhibited charismatic leadership behaviors at a high level according to teachers' opinions. Similarly, perceptions of collective teacher efficacy and school effectiveness were found to have high averages. The calculated correlation coefficients indicated that there were positive correlations between the variables. Research has shown that charismatic leadership and collective teacher efficacy are significant predictors of school effectiveness. It is seen that there is a moderate, positive and significant relationship between the school effectiveness index and the perception of charismatic leadership. However, when the relationship between school effectiveness index and collective teacher efficacy is examined, it is seen that there is a high level of positive and significant relationship. According to the results of the hierarchical regression analysis; It is seen that the variance rates explained in all 3 models increased and the regression coefficients were significant. Model 1 showed that demographic characteristics (gender, length of service at school, education level, managerial experience, school level) explained approximately 4% of the total variance in teachers' perceptions of school effectiveness (R2=.038, p
Benzer Tezler
- Okul müdürlerinin kullandıkları güç kaynakları ile öğretmenlerin örgütsel güven düzeylerine yönelik görüşleri arasındaki ilişki
The relation between power sources used by school principals and opinions of teachers regarding organizational trust levels
TUĞÇE ÖZHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Eğitim ve ÖğretimDüzce ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SÜLEYMAN GÖKSOY
- Okul yöneticilerinin kullandıkları güç türleri ve örgütsel depresyon: Bir ilişkisel tarama modeli
The power types that are used by school administrators and the organizational depression : A correlational screeni̇ng model
LEYLA UÇAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Eğitim ve ÖğretimSiirt ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ESEF HAKAN TOYTOK
- Okul yöneticilerinin yönetim süreçlerinde veri kullanımının etkili okul bağlamında incelenmesi: Bir karma yöntem araştırması
Investigation of school administrators' use of data in management processes in the context of an effective school: A mixed methods research
ABDULLAH ÇEVİK
Doktora
Türkçe
2023
Eğitim ve Öğretimİnönü ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASAN DEMİRTAŞ
- İlkokul ve ortaokul öğretmenlerinin örgütsel sinizm ile örgütsel bağlılık düzeyleri arasındaki ilişki
The relationship between organizational cynicism and organizational commitment levels of primary and secondary school teachers
UĞUR KAHRİMAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
Eğitim ve ÖğretimÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İLKNUR MAYA
- İlköğretim okul müdürlerinin müdürlük yeterliklerine ilişkin öğretmen algıları
Public basic education school principals' principals' competency on the view of teachers
SELAMİ ŞENER
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül ÜniversitesiEğitim Yönetimi ve Denetimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. AYDIN YAKA