Okul yöneticilerinin yönetim süreçlerinde veri kullanımının etkili okul bağlamında incelenmesi: Bir karma yöntem araştırması
Investigation of school administrators' use of data in management processes in the context of an effective school: A mixed methods research
- Tez No: 839349
- Danışmanlar: PROF. DR. HASAN DEMİRTAŞ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İnönü Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eğitim Yönetimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 226
Özet
Okul yöneticilerinin yönetim süreçlerinde veri kullanımlarını etkili okul bağlamında incelemeyi amaçlayan bu araştırma, karma yöntem araştırmalarından açımlayıcı sıralı desen kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Birbirini takip eden iki araştırma dizisinden oluşan bu desende ilk önce nicel veriler çözümlenmiş, nicel verilerin açıklanmasında ise nitel verilerden faydalanılmıştır. Nicel boyutta okul yöneticilerinin yönetim süreçlerinde veri kullanım düzeyleri ile okul etkililiği arasındaki ilişkiye odaklanıldığından ilişkisel tarama deseni tercih edilmiştir. Nitel boyutta ise okul yöneticilerinin hangi tür verileri kullandıkları betimleyici fenomenoloji, veri kullanımının avantaj ve dezavantajları, kullanım amaçları ve kullanıldığı yönetsel uygulamalar ile kullanıma dair önerileri ise yorumlamacı fenomenoloji kapsamında ele alınmıştır. Araştırmanın evrenini 2021-2022 eğitim öğretim yılında Kahramanmaraş'ta resmi ilkokul, ortaokul ve liselerde görev yapan okul yöneticileri ve öğretmenler oluşturmaktadır. Örneklem ise seçkisiz örnekleme yöntemlerinden tabakalı seçkisiz örneklemi yöntemiyle belirlenen 305 öğretmen ve 143 okul yöneticisinden oluşmuştur. Nitel aşamanın çalışma grubunda ise maksimum çeşitliliği sağlamak amacıyla farklı okul kademelerinden seçilen 13 okul yöneticisi yer almıştır. Araştırmanın nicel boyutunda veri toplama aracı olarak araştırmacı tarafından geliştirilen“Okul Yöneticilerinin Yönetim Süreçlerinde Veri Kullanımı Ölçeği”ile Hoy (2009) tarafından geliştirilmiş, Yıldırım ve Ada (2018) tarafından Türkçeye uyarlanmış“Etkili Okul Ölçeği”kullanılmıştır. nitel boyutunda ise yine araştırmacı tarafından geliştirilmiş yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Araştırmada elde edilen nicel ve nitel veriler farklı yöntemlerle analiz edilmiştir. Araştırmanın nitel verilerinin analizinde okul yöneticileriyle yapılan yüz yüze görüşmeler sonucunda toplanan kayıtlar içerik analizi tekniği ile analiz edilmiştir. Nicel verilerin analizinde ise açık kaynak kodlu R programı kullanılmıştır. Araştırmanın sonucunda okul yöneticilerinin yönetim süreçlerinde veri kullanım düzeylerinin hem öğretmen hem de yönetici görüşlerine göre“Katılıyorum”aralığında olduğu görülmüştür. Okul yöneticilerinin görüşlerine göre okul yönetim süreçlerinde veri kullanımları cinsiyet ve öğrenim durumu değişkenlerine göre istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık göstermezken yöneticilik kıdemi ve okul kademesi değişkenlerine göre farklılaşmaktadır. Okul yöneticileri yönetim süreçlerinde veri kullanımının en önemli avantajının eksikliklerin tespit edilmesini kolaylaştırması olarak ifade etmişlerdir. Bunun yanında verinin ön bilgi oluşturması, okul verimliliğine katkı sağlaması ve süreç değerlendirme imkânı sağlaması gibi avantajlarının olduğu yönünde de görüşler elde edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre okul yöneticilerinin yönetim süreçlerinde veriyi kullandıkları yönetsel uygulamalar; okul, öğrenci ve personel işleri olarak üç farklı kategori altında toplanmıştır. Araştırmanın sonucunda okul yöneticileri bakanlığa yönelik en fazla, okullara daha fazla veri sağlanması ve okul yöneticilerine yönelik hizmet içi eğitimler düzenlenmesi; taşra teşkilatlarına yönelik değerlendirmelerin bütüncül yapılması, diğer okul yöneticilerine yönelik ise veri toplamak amacıyla daha fazla etkileşime girmeleri önerilerini sunmuştur. Araştırmada okul yöneticilerinin planlama sürecinde en fazla özellikle görüş ve öneri verileri ile akademik başarı verilerini, karar verme, örgütleme ve etkileme süreçlerinde akademik başarı verilerini, iletişim kurma sürecinde okul gösterge verilerini, eşgüdümleme sürecinde demografik verileri, denetim sürecinde performans verilerini kullandıkları görülmüştür. Okul yöneticilerinin veriyi kullanım amaçları ise karar verme ve planlama sürecinde en fazla öğrenci gelişimi, örgütleme sürecinde maksimum verimlilik, iletişim kurma sürecinde haberdar etme, etkileme sürecinde paydaşları ikna etme, eşgüdümleme sürecinde proje ve çalışmaların koordine edilmesi, denetim sürecinde ise objektif değerlendirmedir. Araştırmada hem öğretmen görüşlerine göre hem de yönetici görüşlerine göre okullarının etkililik düzeyinin“Katılıyorum”aralığında olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Her iki grubun görüşlerine göre de okul yöneticilerinin yönetim süreçlerinde veri kullanımı etkili okulun anlamlı bir yordayıcısıdır. Öğretmen görüşlerine göre %52 olan yordayıcılık düzeyi yönetici görüşlerine göre % 42'dir. Araştırmaya katılan tüm okul yöneticileri okulu daha etkili hale getirmek için veriden faydalanmanın önemli olduğu yönünde görüş belirtmişlerdir. Okul etkililiğinde verinin avantajları sırasıyla; bilgi sağlaması, süreç takibi yapılabilmesi, aksayan yönleri göstermesi, objektiflik sağlaması, güvenilirlik kazandırması ve örgütsel bağlılığı geliştirmesi olarak sıralanmıştır. Araştırmanın sonunda elde edilen sonuçlara göre bakanlık, taşra teşkilatları ve okul yöneticileri özelinde geliştirilen önerilere yer verilmiştir.
Özet (Çeviri)
This study, which aims to examine the data usage of school administrators during management processes in the context of effective schools, was conducted by using an explanatory sequential design which is one of the mixed method researchs. Quantitative data was analyzed first in this design which consist of two consecutive research sequences and qualitative data was used to explain the quantitative data. A correrational survey design was preferred because it was focused on the relationship between data usage level of school administrators during management processes in the quantitative dimension and school effectiveness. In the qualitative dimension, descriptive phenomenology which is about what type of data school administrators use, the advantages and disadvantages of data usage, the purposes of usage, the administrative practices in which they are used, and their suggestions for usage were analyzed within the scope of interpretative phenomenology. The population of the study consisted of school administrators and teachers working in public primary, secondary and high schools in Kahramanmaraş in the 2021-2022 academic year. The sample consisted of 305 teachers and 143 school administrators determined by stratified random sampling method which is one of the random sampling method. The study group of the qualitative phase included 13 school administrators selected from different school levels to ensure maximum diversity. In the quantitative dimension of the study,“The Scale of Data Usage during Management Processes of School Administrators”developed by the researcher and“The Effective School Scale”developed by Hoy (2009) and adapted into Turkish by Yıldırım and Ada (2018) were used as the data collection tools. In the qualitative dimension, a semi-structured interview form developed by the researcher was used. The quantitative and qualitative data obtained in the study were analyzed with different methods. In the analysis of the qualitative data of the study, the records collected as a result of face-to-face interviews with school administrators were analyzed with the content analysis technique. Open-source R program was used in the analysis of quantitative data. As a result of the research, it was seen that data usage level of school administrators during management processes was in the“Agree”range according to both teacher and administrator opinions. According to the opinions of school administrators, the data usage during school management processes does not show a statistically significant difference according to the variables of gender and educational level, but it differs according to the variables of seniority in administration and school level. School administrators stated that the most important advantage of using data during management processes is that it facilitates the identification of deficiencies. In addition, some opinions were obtained that the data has advantages such as creating preliminary information, contributing to school efficiency and providing process evaluation opportunities. According to the results of the research, the administrative practices in which school administrators used data during their management processes were come under three different categories: school, student and personnel affairs. As a result of the research, school administrators made the most of the suggestions for the ministry, such as providing more data for schools and organizing in-service trainings for school administrators; evaluating the provincial organizations holistically and interacting more to collect data for other school administrators. In the study, it was observed that school administrators used opinion and suggestion data and academic achievement data mostly in the planning process; academic achievement data in the decision-making, organizing and influencing processes; school indicator data in the communication process; demographic data in the coordination process, and the performance data in the supervision process. The purposes of school administrators' data usage are development of students in the decision-making and planning process; maximum efficiency in the organizing process, giving information in the communication process; persuading stakeholders in the influencing process; coordinating projects and studies in the coordination process and objective evaluation in the supervision process. In the study, it was concluded that the level of effectiveness of the schools was in the“Agree”range according to both teachers' and administrators' views. According to the views of both groups, data usage of school administrators during management processes is a significant predictor of effective schools. The predictive level, which is 52% according to teachers' views, is 42% according to administrators' views. All school administrators who participated in the research stated that it is important to make use of data to make the school more effective. The advantages of data in school effectiveness are listed respectively as providing information, enabling process follow-up, showing the failing aspects, providing objectivity, gaining credibility and improving organizational commitment. According to the results obtained at the end of the research, suggestions developed for the ministry, provincial organizations and school administrators are given.
Benzer Tezler
- Eğitim yöneticilerinin yapay zeka teknolojilerini kullanmaya yönelik görüşlerinin belirlenmesi
Determining the views of education administrators on the use of artificial intelligence technologies
MÜGE KURT
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Bilim ve TeknolojiMarmara ÜniversitesiEğitim Yönetimi ve Denetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AKİF AVCU
- Covid-19 pandemisindeki okul yönetimi süreçlerine ilişkin yönetici görüşleri
Management's views on school management processes in the covid-19 pandemic
FEDEN SÜMEYRA ŞİMŞEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimAkdeniz ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. RAMAZAN GÖK
- Resmi ortaöğretim okulu yöneticilerinin teknoloji liderliği rollerine ilişkin öğretmen görüşleri
Teacher views on the roles of technology leadership of goverment secondary education school managers
ALİ ÖZTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. LEVENT DENİZ
- Bilgi teknolojilerinin okulda etkin kullanımı ile ilgili okul yöneticilerinin teknolojik yeterliklerinin belirlenmesi (Kırıkkale ili örneği)
Identification of technological competencies of school administrators related with the active usage of information technologies in schools
KEMAL ERGİŞİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
Bilim ve TeknolojiKırıkkale ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. MESİHA TOSUNOĞLU
- Okul yöneticilerinin teknolojik liderlik davranışları ve bilişim teknolojilerinin yönetim süreçlerinde kullanımı arasındaki ilişki
School administrators' technological leadership behaviours and the relationship among usage of information and communication technology at management processes
GÖKHAN CANTÜRK
Doktora
Türkçe
2016
Eğitim ve ÖğretimAkdeniz ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. TÜRKAN AKSU