Dürerü'l-Hükkam fi Şerhi Gureri'l-Ahkam'ın Şerh ve haşiyeleri bağlamında fıkhî düşüncenin gelişimi
The development of fiqh thought in the context of commentary and glosses of Durar al-Hukkam
- Tez No: 711600
- Danışmanlar: PROF. DR. NECMETTİN KIZILKAYA
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İslam Hukuku Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 310
Özet
Erken dönemlerden itibaren fakihler muteber ve otorite sahibi bir metin üzerine şerh ve haşiye yazarak fıkhî birikimini ortaya koymuşlardır. Osmanlı dönemine intikal eden bu ilim anlayışı Osmanlı fıkıh teliflerini de doğrudan etkilemiş ve 15. asrın son çeyreğinde telif edilen Dürerü'l-hükkam; ilim ve telif kültürü, müellifi Molla Hüsrev'in muteber ve otorite bir kişiliğe sahip olması ve eserin medrese metni olmasının etkisiyle sonraki üç asır boyunca en çok şerh edilen metinlerden olmuştur. 16. asrın başından itibaren risale ve ta'likât ile başlayan bu süreçte Dürer üzerine muhtelif türde çalışmalar yapılmıştır. Genel itibariyle tedrisat zemininde gerçekleşen bu çalışmalar Osmanlı döneminde fıkıh bilgisinin nasıl üretildiğini göstermesi açısından kazâ bölümü esas alınarak kronolojik bir şekilde incelenmiştir. 16. asırdan sonra Osmanlı kadılık sistemi öncesine kıyasla daha sistemli ve hiyerarşik bir yapıya kavuşmuş, kadıların sayısı artmış ve bununla irtibatlı olarak kadılarla ilgili şikayetler ve eleştiriler de daha yüksek sesle dile getirilmiştir. Bu durum hilafet makamını da üstlenen Osmanlı Devleti için bir adalet problemi olmuştur. 16. asırdan 18. asra kadar olan süreçte Osmanlı Devleti'nin adalet meselesi, yönetim ve idari alanlardaki krizlerinin yansımaları kazâ bölümüne dair şerhlerde kendini belli etmektedir. Dürer haşiyeleri dönemin ihtiyaçları ve etkileriyle metni çeşitli açılardan ele alarak geçmiş fıkıh birikimini yeniden tahkik ve tashih etmektedir. Bu da fıkıh meselelerinin ve ahkâmının inkıtasız bir şekilde her dönemde şartların etkisi ve ihtiyaçları doğrultusunda yeniden ifade bulduğunu göstermektedir.
Özet (Çeviri)
From early times, jurists revealed their view by writing commentaries and glosses on a authoritative text. This scholarly tradition coming to the Ottoman period also directly affected the Ottoman fiqh works. Durar al-hukkam written in the last quarter of 15th century was one of the most annotated texts for the next three centuries by the effect of scholarly culture, the author's prestige, the reading of the text in the madrasa. In this process, starting with the risāla and ta'lîqāt from the beginning of the 16th century, various studies on Durar. In general, these studies which took place on the ground of the madrasa have been examined chronologically on the basis of the“adab al-qādī”to show the development in the Ottoman period jurisprudential thought. After the 16th century, the Ottoman judicial system gained a more systematic and hierarchical structure compared to the preceding period, the number of judges increased and in connection with this, complaints about judges were also voiced more loudly. This situation became a problem of justice for the Ottoman Empire the seat of caliphate. In the period from the 16th to the 18th century, glosses of Durar re-examined and updated the issues of adab al-kādī (court procedure) taking into account the effects and needs of the period.
Benzer Tezler
- حتقيقحاشيةالعالمةشِهَاب الدين أيب العَبَّاس احلَمَوِي علىمقدمةالدُرَروالغُرَر
Ebu'l-Abbas el-Hamevî'nin Haşiye Ale'd-Durer Ve'l-Gurer adlı kitabının mukaddimesinin tahkiki
AIMR MGEED ABD ABD
Yüksek Lisans
Arapça
2024
ArşivBolu Abant İzzet Baysal ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SAİD NURİ AKGÜNDÜZ
- Molla Hüsrev'in Dürer isimli eserinde küllî kâideler
General pirincibles in Molla Husrev's work named Durer
EVREN TORBALI
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
DinAkdeniz ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ BAKKAL
- Dürerü'l-Hükkam Şerh-i Mecelleti'l-Ahkam vekalet kitabının latinize ve kaynak çalışması
Latinization and the analysis of the book 'vekalet' by Duraru'l Hukkam Serhi Mecelletil Ahkam
FULYA YASEMİN AYHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
DinSakarya ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. ABDULLAH ÖZCAN
- Dürerü'l-Hükkâm Şerhu Mecelleti'l-Ahkâm adlı eserin kefalet bölümünün latinize ve incelenmesi
To name is Dürerü'l-Hükkâm Şerhu Mecelleti'l-Ahkâm book's that part of guaranty's is latinization and inspection
AYDIN ÖZCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
DinSakarya ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. HACI MEHMET GÜNAY
- Dürerü'l-Hükkâm Şerhi Mecelleti'l-Ahkâm 1-63 maddeleri:Metin ve inceleme
Texture and the analysis of 1st 63rd points: In Dürerü?l-Hükkâm Şerhi Mecelleti?l-Ahkam
HAYRİYE KALİÇ TAŞKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
HukukSakarya ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. MURTEZA BEDİR