Kolorektal kanser riski yüksek olan bireylerde kolorektal kanser tarama davranışları ve etkileyen faktörler
Colorectal cancer screening behaviors and associated factors among individuals at higher risk for colorectal cancer
- Tez No: 711682
- Danışmanlar: PROF. DR. SELDA SEÇGİNLİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Halk Sağlığı, Hemşirelik, Public Health, Nursing
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Halk Sağlığı Hemşireliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 100
Özet
Araştırma, kolorektal kanser (KRK) riski yüksek bireylerde KRK tarama davranışlarını ve bu davranışları etkileyen faktörleri belirlemek amacıyla kesitsel tasarım tipinde planlandı. Örneklemi İstanbul'da bir hastaneye sağlık hizmeti almak için başvuran KRK riski yüksek 384 kişi oluşturdu. Araştırmanın verileri, Ocak-Ağustos 2020 tarihleri arasında,“Bireye İlişkin Tanıtıcı Özellikler Formu”,“KRK Tarama Davranışı Değişim Aşamaları Formu”ve“KRK Tarama Davranışları Yarar ve Engel Algısı Ölçeği”ile toplandı. Verilerin değerlendirilmesinde tanımlayıcı istatistikler, ki-kare analizi, t-testi, One Way Anova testi, Scheffe testi ve lojistik regresyon analizi kullanıldı. Katılımcıların yaş ortalaması 54,35±8,15 (min-max:40-70) olup %54'ü kadın, %87'si evli, %37'si ilkokul mezunu, çoğunluğu çalışmayan (%61), aylık gelir durumu orta (%61), sağlık durumu algısı iyi (%51) ve fazla kilolu/obez (%77)dir. Katılımcıların çoğunluğunun KRK taramalarına ilişkin doktor önerisi almadığı (%86), Gaitada Gizli Kan Testi'ni (GGKT) bilmediği (%60) ve kolonoskopi bildiği (%85) belirlenmiştir. Katılımcıların sadece %7'sinin GGKT yaptırdığı, %27'sinin kolonoskopi yaptırdığı ve GGKT/ kolonoskopi engel algılarının yüksek olduğu belirlenmiştir. Çalışmada GGKT ve kolonoskopi yaptırmamış bireylerin büyük çoğunluğu gelecekte GGKT (%85) ve kolonoskopi (%78) yaptırmayı düşünmediğini belirtmiştir. Çalışmada GGKT yaptırmada sağlık durumu algısı ve kolonoskopi yaptırma etkili olup, sağlık durum algısı kötü olanlarda GGKT yaptırmama oranı 0,40 kat (CI:0,16-0,98) az iken, kolonoskopi yaptırmayanlarda 6,11 (CI:3,10-12,04) kat yüksektir. Kolonoskopi yaptırmada yaş, BKI, sağlık durumu algısı, kolonoskopi bilme ve GGKT yaptırma etkilidir. Kolonoskopi yaptırmama oranı 61-70 yaşındakilerde 0,48 (CI:0,25-0,93) kat, sağlık durumu algısı orta olanlarda 0,56 (CI:0,33-0,94) kat ve kötü olanlarda 0,39 (CI:0,16-0,93) kat az iken; fazla kilolu/obez olanlarda 2,08 kat (CI:1,18-3,66), kolonoskopi bilmeyenlerde 6,16 (CI:2,00-18,95) kat, GGKT yaptırmayanlarda 8,76 (CI:3,23-23,74) kat yüksektir.
Özet (Çeviri)
The study was planned as a cross-sectional design in order to determine CRC screening behaviors and associated factors among individuals at higher risk for colorectal cancer (CRC). The sample consisted of 384 participants with high risk of CRC, who applied to a hospital in Istanbul for health care. The study data was collected between January to August 2020 by using the“Individual Characteristics Form”,“Stages of Change in CRC Screening Behaviors Form”and“Scales to Measure Colorectal Cancer Screening Benefits and Barriers”. Descriptive statistics, chi-square analysis, t-test, One Way Anova test, Scheffe test and logistic regression analysis were used to evaluate the data. The mean age of the participants was 54.35±8.15 (min-max: 40-70), 54% were women, 87% were married, 37% were primary school graduates, most of them were unemployed (61%), their monthly income was medium (61%), their perception of health status was good (%51) and they were overweight/obese (77%). It was determined that the majority of the participants did not receive any doctor's recommendation for CRC screening (86%), did not have any information about the Fecal Occult Blood Test (FOBT) (60%) and did have information about colonoscopy (85%). It was determined that only 7% of the participants had FOBT, 27% had colonoscopy, and their perception of FOBT/colonoscopy barriers was high. In the study, the majority of individuals who did not have FOBT and colonoscopy stated that they do not intend to have FOBT (85%) and colonoscopy (78%) in the future. In the study, the health status perception and having colonoscopy previously were effective for having FOBT (p
Benzer Tezler
- 50-70 yaş arası bireylere uygulanan hemşire navigasyon programının kolorektal kanser tarama davranışlarına etkisi
Effect of nurse navigation program on colorectal cancer screening behaviour of the individuals aged 50-70
ELİF DÖNMEZ TEMUÇİN
Doktora
Türkçe
2017
Halk Sağlığıİstanbul ÜniversitesiHalk Sağlığı Hemşireliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURSEN NAHCİVAN
- Ejder meyvesinin (Hylocereus türleri) biyokimyasal karakterizasyonu ve antikanserojenik özelliklerinin araştırılması
Biochemical characterization and anti-cancerogenic properties of dragon fruit (Hylocereus species)
NURAY BAKAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
BiyokimyaSelçuk ÜniversitesiBiyokimya Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SERDAR KARAKURT
- Geriatrik popülasyonda qcancer skoru aracılığıyla kanser riskinin hesaplanması
Calculation of cancer risk in geriatric populationthrough qcancer score
BETÜL BÜYÜKKABA
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2021
Aile HekimliğiSağlık Bilimleri ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZUHAL AYDAN SAĞLAM
- Van ili aile sağlığı merkezlerinde ve toplum sağlığı merkezlerinde görev yapan sağlık çalışanlarının kanser tarama testleri hakkındaki bilgi düzeylerinin ve farkındalık durumlarının araştırılması
Research of cancer screening test knowledge levels and awareness of healthcare workers who work in family health centers and community health centers in Van province
MUSTAFA GÖNEN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2019
Aile HekimliğiVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ DİLEK KUŞASLAN AVCI
- Birinci derece yakınlarında kolorektal kanser tanısı olan ve olmayan hastaların kanserden korunmaya yönelik bilgi, tutum ve davranışlarının değerlendirilmesi ve karşılaştırılması
Evaluation and comparison of knowledge, attitude and behavior of patients with and without diagnosis of colorectal cancer in the first degree relatives
HANDE BÖLÜKBAŞI
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2020
Aile HekimliğiHatay Mustafa Kemal ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ PINAR DÖNER GÜNER