Bir merkez-çevre ilişkisi: Hatemi ve Ahmedinejad dönemleri İran'ın karşılaştırmalı analizi
A core-periphery relationship: The comparative analysis of Iran during the reigns of Khatami and Ahmadinejad
- Tez No: 712945
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖZDEN SELCEN ÖZMELEK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Uluslararası İlişkiler, International Relations
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çukurova Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 150
Özet
İran, İslam Devrimi'nden itibaren uluslararası toplumun sık sık gündemine gelmiş bir ülkedir. Gündeme gelmesinin sebebi dış politikasında saldırgan-sert davranışlar kadar kendisinden beklenmeyen yumuşama-uyumlu davranışlar da göstermesidir. Nitekim İran, İslam Devrimi'nin önderi Ayetullah Humeyni döneminde saldırgan bir devlet görünümüne sahipti. Fakat, 1997 yılında Muhammed Hatemi'nin cumhurbaşkanı olmasıyla devlet politikasının uyumlu yönleri ön plana çıkmaya başladı. Hatemi'den sonra cumhurbaşkanı seçilen Mahmud Ahmedinejad döneminde ise yeniden sert tutumlara dönüldü. Bu çalışmanın temel konusu, İran'ın bu kısa vadedeki değişimlerine etki eden unsurların hangileri olduğuna cevap bulmaktır. Bu açıdan teorik çerçevede Modern Dünya Sistemi (MDS) kullanılmaktadır. MDS, kapitalist dünya-ekonominin ürettiği eşitsizliğin bütün toplumsal ilişkilerde ve yapılarda kurumsallaşmasıyla ortaya çıkmıştır. Küresel ölçekte etkilerini gözlemlediğiniz MDS, üç yapıya sahiptir: Artı değer, merkez-çevre hiyerarşisi ve hegemonya. Bu bağlamda İran'ın MDS'nin yapılarıyla girdiği etkileşimler, onun davranışlarındaki değişimi anlamamız için bir kılavuz niteliği taşımaktadır. Sonuç olarak MDS'nin yapıları, İran'ın davranışlarını etkileyen içsel ve dışsal unsurlarla ilişki içindedir. İçsel unsurları toplumsal güçler ve devlet biçimi oluşturmaktadır. Toplumsal güçlerin birbirleriyle çatışmacı tutumları ve İran'da muhafazakâr devlet yapısı, bu kısa vadedeki değişimleri doğrudan etkilemektedir. Dışsal unsuları ise hegemonya bloğu ve karşı-hegemonya bloğu oluşturmaktadır. Hegemonya bloğunun devletlerarası sistemdeki avantajlı konumunu korumak için hareket etmesi ve karşı-hegemonya bloğunun hegemonya bloğu aleyhinde devletlerarası sistemdeki gücünü artırma arzusu, İran'ın dış politika davranışlarını değiştiren başlıca faktörler olmuştur.
Özet (Çeviri)
Iran has been frequently debated by the international society since Islamic Revolution. The main reason behind this debate is the reality that Iran unexpectedly follows both aggressive and mild behaviors in its foreign affairs. In this regard, even though Iran showed aggressive traits during Ayatollah Khomeini's rule, the leader of the Islamic Revolution, it adopted more harmonious strategies when Mohammed Khatami became the president in 1997. On the other hand, when Mahmoud Ahmadinejad was elected to the presidency after Khatami, the state turned back to its earlier strict attitudes. The main objective of this study is to understand the factors that cause these attitude changes in such short terms. Therefore, the Modern World-System (MWS) is selected as the theoretical frame. MWS is a result of the institutionalization of inequality produced by the capitalist world-economy, in all arrangements. MWS as a global phenomenon is constructed upon three structures: Surplus accumulation, core-periphery hierarchy, and hegemony. In this context, the interaction between MWS`s structures and Iran presents a guide to understanding the modification of the state's political strategies, as MWS interacts with internal and external attitude-setting elements of Iran. Internal elements are composed of social powers and the regime. The confrontational attitude of social powers with each other and the conservative regime of the state have a direct connection to the aforementioned short-term strategy changes. Additionally, the hegemony and counter-hegemony bloc form the external elements. The policies of the hegemonic bloc to maintain and endorse its advantageous position in the system and the struggle of the counter-hegemony bloc to increase its power against the hegemony bloc have tremendous effects on Iran's changing foreign affair policies.
Benzer Tezler
- Katastrof
Catastrophe
OZAN BİLGİNER
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
Güzel SanatlarHacettepe ÜniversitesiResim Ana Sanat Dalı
PROF. DR. HASAN PEKMEZCİ
- Güvenlik politikaları bağlamında Azerbaycan-İran ilişkileri
Azerbaijan-Iran relations within the context of security policies
ELNURA CELİLOVA
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Uluslararası İlişkilerBursa Uludağ ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖMER GÖKSEL İŞYAR
- Anayasa yargısının siyasi kökenleri ve demokratik meşruluğu sorunu
Political origins of the constitutional jurisdiction and the problem of democratic legitimacy
FERHAT KÜÇÜK
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Hukukİstanbul Şehir ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERGUN ÖZBUDUN
- Merkez-çevre ilişkisi bağlamında Türkiye'de sekülerleşme eğilimleri (2000-2020 yılları arası nitel bir araştırma)
Secularization trends in Turkey in the context of centre-periphery relationship (A qualitative research between 2000-2020)
FATİH BAŞ
Doktora
Türkçe
2023
Dinİstanbul ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA TEKİN