Türkçe dil bilgisindeki düzensizliklerin tarihî seyirde ele alınması ve bunların dil bilgisi öğretimine yansıtılması
Examination of the irregularities in Turkish grammar from past to present and reflecting these irregularites of grammar teaching
- Tez No: 713005
- Danışmanlar: PROF. DR. CANER KERİMOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Eğitim ve Öğretim, Linguistics, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Dil, dil bilgisi, düzen (kural), düzensizlik (kural dışılık), Language, grammar, order (rule), disorder (irregularity)
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türkçe Öğretmenliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 160
Özet
Dil, birçok araştırmaya konu olmuş, olmaya da devam eden insanoğlunun çözme uğraşında olduğu önemli alanlardan biridir. Birçok dil bilimci ve Türkolog da dilin tanımını yaparken ortak noktalara değinmenin yanında farklı hususlara da yer vermişlerdir. Bu da alanyazında birden fazla dil tanımıyla karşılaşmamıza neden olmaktadır. Ergin (2020, s.25)“İnsanlar arasında anlaşmayı sağlayan tabii bir vasıta, kendine mahsus kanunları olan ve ancak bu kanunlar çerçevesinde gelişen canlı bir varlık, temeli bilinmeyen zamanlarda atılmış bir gizli antlaşmalar sistemi, seslerden örülmüş içtimai bir müessese ”olarak dili tanımlarken Aksan (2015, s.11)“Dil, bir anda düşünemeyeceğimiz kadar çok yönlü, değişik açılardan bakınca başka başka nitelikleri beliren, kimi sırlarını bugün de çözemediğimiz büyülü bir varlıktır.”şeklinde bir tanıma yer verir. Dil tanımlarında göze çarpan noktalardan olan dilin kendine has kanunlarının bulunması dilin yüzyıllardır kurallar sistemi olarak ele alınmasına ve kurallar haricinde dile herhangi bir anlam yüklenmemesine sebep olmuştur. Bu çalışmada, dil tanımlarında da geçen dilin canlı bir varlık oluşu ile çok yönlü yapısı referans alınmıştır. Dilin bir kurallar sistemi olmasının yanında kural dışında kullanımlarının da sıklıkla karşımıza çıkabileceği olgusu tezin temelini oluşturmaktadır. Çalışmamızda, Türkçenin ilk dönemlerinden itibaren yazılmış olan eserlerdeki kullanımlar; gramer kitapları incelenerek listelenmiş ve listelenen kurallar dışında kalan düzensiz yapılar metinlerden örnekler verilerek açıklanmıştır. Türkçenin bir gerçeği olan düzensizlik kavramının kuramsal çerçeve ışığında incelenmesinin ardından çalışma, bu düzensizliklerin Türkçe öğretimindeki yansımasına da yer verilerek tamamlanmıştır.
Özet (Çeviri)
Language has been the subject of many studies. Language is still the subject of many researches. Many linguists and Turcologists have also included different issues while describing the language, besides mentioning the common points. This situation causes us to encounter more than one language definition in the literature. Ergin (2020, p.25) defines language as“a natural tool that provides agreement between people, a living being with its own laws and developing only within the framework of these laws, a system of secret agreements whose foundations were laid at unknown times”. Aksan (2015, p.11) says,“Language is a magical entity that is so versatile that we cannot think of it all at once, has other qualities when viewed from different angles, and whose secrets we cannot unravel even today.”The fact that the language has its own laws, which is one of the striking points in language definitions, has caused the language to be considered as a system of rules for centuries and not to attribute any meaning to the language other than the rules. In this study, the fact that the language, which is also mentioned in the language definitions, is a living entity and its multifaceted structure is taken as reference. In addition to being a system of rules, the fact that language can often be used outside of rules constitutes the basis of the study. In our study, the usages in the works written since the first periods of Turkish are listed by examining the grammar books. Irregular structures other than the listed rules are explained by giving examples from the texts. After examining the concept of irregularity, which is a fact of Turkish, in the light of the theoretical framework, the study was completed by including the reflection of these irregularities in Turkish teaching.
Benzer Tezler
- Türkiye türkçesinde sözcük türlerinin sınıflandırılması
The classification of word categories in modern Turkish
MELİHA GÜL
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Türk Dili ve EdebiyatıMersin ÜniversitesiTürk Edebiyatı Bölümü
YRD. DOÇ. DR. HÜRRİYET GÖKDAYI
- Yabancı uyruklu öğrencilerin Türkçe öğrenme nedenleri süreçte karşılaştıkları sorunlar ve Türkçe öğrenmelerinin sosyal hayatlarına yansımaları
Turkish learning reasons the problems encounter in the process and the reflections of Turkish learning the social life
YUSUF EMRAH YAMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Eğitim ve ÖğretimKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiEğitim Programları ve Öğretimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SERKAN ÜNSAL
- İlköğretim 6. sınıf Türkçe dersinde drama yönteminin temel dil becerilerinin kazanımına etkisi (Sevgi teması örneği)
The effectiveness of drama method on gaining basic language skills in primary school 6th class Turkish course (?Love? theme example)
SEDAT MADEN
Doktora
Türkçe
2010
Eğitim ve ÖğretimAtatürk ÜniversitesiTürkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ABDULKERİM DİNÇ
- Tarihî Türk şivelerinde soru eki
Interrogative suffix in historical Turkish dialects
DİLAN TAPAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıSakarya ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYŞE AYDIN
- Türkçede sıfat fiil kategorisi
Verbal adjectives in Turkish
ÇİĞDEM TOPÇU
Doktora
Türkçe
2011
DilbilimSakarya ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZİKRİ TURAN