The interaction between islamic legal methodologies and social context in the light of the contemporary practice of iftā': A case study of two institutions
Güncel ıfta uygulaması ışığında islam hukuk metodolojileri ve toplumsal bağlam arasındaki karşılıklı etkileşim: iki kurumun durum çalışması
- Tez No: 713605
- Danışmanlar: PROF. DR. ROBERT GLEAVE, PROF. DR. SUHA TAJI-FAROUKİ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Hukuk, Religion, Law
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2018
- Dil: İngilizce
- Üniversite: University of Exeter
- Enstitü: Yurtdışı Enstitü
- Ana Bilim Dalı: İslam Hukuku Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İslam Hukuku Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 344
Özet
Müslüman alimlerin veya İslami dini kurumların Müslüman bireylerin sorduğu sorulara cevaben verdiği, bağlayıcı olmayan, İslam hukuk hükümlerinin veya görüşlerinin (fetvalar), (geçmiş ya da şimdiki) İslam hukuk literatürünün en dinamik nev'ini temsil ettiği söylenebilir. Geleneksel olarak, ifta uygulaması Müslüman alimlerin bireysel yetki ve çabalarına dayanır. Bununla birlikte, yirminci yüzyılın başlarında ulusal ve uluslararası dini kurumların kurulmasından sonra, bu uygulama büyük ölçüde, fetva vermekle görevlendirilen belirli organların sorumluluğu haline gelmiştir. Suudi Arabistan'daki Dar al-İfta (İlmi Araştırma ve İfta Genel Başkanlığı) ve Türkiye'deki Diyanet (Diyanet İşleri Başkanlığı) yirminci yüzyılın somut ve seçkin fetva kurumları arasındadır. Bu çalışma, her iki kurum tarafından yürütülen ifta uygulamasına ve aynı zamanda bu iki farklı toplumdaki ifta uygulamasının gelişimine ve tatbikine duruma özgü bir ışık tutmaktadır. Bu tezin ana amaçlarından biri, iki kurumun ve yayınladıkları resmi fetvaların otoritesini, işlevini ve rolünü kendi ortamlarında tanımlamak ve tespit etmektir. Bu tez, söz konusu iki kurum tarafından verilen fetvaları, hangi İslam hukuk kavramlarına ve yöntemlerine başvurulduğunu tespit etmek amacıyla karşılaştırır. Ayrıca, bu araştırma, kurumların İslam hukukunun ana kaynaklarını nasıl yorumladıklarını ve bu kurumların farklı ve hatta taban tabana zıt İslami hukuki hükümlere ulaşma sürecini değerlendirir. Tez, bu iki dini modern kurumu inceleyerek ve onların İslam hukuk yorumlarına ve görüşlerine (fetvalar) odaklanarak İslam hukuk metodolojileri ve toplumsal gerçeklikler arasındaki dinamik ara bağlantıların ve karşılıklı etkileşimin anlaşılmasını sağlar. İslam hukukunun aktif boyutu, fetva mekanizmasının yeni düzenlemeler ve hükümler sağladığı, kültürel, yasal, siyasi ve sosyal bağlamlarda görünür bir şekilde ortaya konmaktadır. Bu çalışma, fikir farklılıklarının temel İslam hukuk kaynaklarından (Kuran ve Sünnet) kaynaklanmadığı, ancak bağlamsal unsurlar ve İslam hukuk metodolojileri arasındaki güçlü bağı örneklerle açıkladıktan sonra, fetvaların ortaya çıktığı farklı bağlamsal çevrelere kadar uzanabileceği yönündeki önerme üzerinde yoğunlaşır. Karşılaştırmalı bir çerçevede benzer konular üzerinde iki kurum tarafından yayınlanan fetvalar analiz edilirken, İslam hukuk metodolojileri ve onların uygulandıkları bağlamlar arasındaki karşılıklı etkileşim tetkik edilir. Bu nedenle, söz konusu iki kurum tarafından verilmiş olan güncel fetvaların bağlamsal ve metodolojik analizleri detaylı olarak takdim edilir. Konu ile ilgili dört kriter (hâkim mezhep mensubiyeti, hukuki sistemler, siyasi yapılar ve toplumsal varsayımlar/kültürel uygulamalar) belirledikten sonra, tez bu iki kurumun bahsedilen kriterlerin hangi noktalarında birleştiğini ve birbirinden ayrıldığını belirlemeye çalışır. Çalışma aynı zamanda, iki kurumun benzer konuları ele alırken farklı İslami hukuki kavramları ve ilkeleri nasıl kullandığını göstermek için kurumlar tarafından yayınlanmış fetvalardan yararlanır. Son olarak, bu tez, kurumları (sosyal ve dini yorumlayıcılar olarak), İslam hukuk teori ve metodolojilerini (hukukun temel kaynağı olarak) ve fetvaların ortaya çıktığı sosyal bağlamı içeren fetva çalışmaları için gelişmiş bir karşılaştırmalı model tasarlamayı amaçlamaktadır. Bu açıklamalar ışığında, Dar al-İfta ve Diyanet'in analiz edilerek karşılaştırıldığı bu çalışmanın, akademik araştırmacıları, kurumsallaşmış ifta uygulamasını daha detaylı incelemeye ve modern dünyadaki görüş farklılıklarını araştırmaya teşvik edeceği tasavvur edilir. Kurumsallaşmış fetvalar, İslam hukukunun hızla değişen sosyo-kültürel, sosyo-yasal ve sosyo-politik durumlarla karşılaştığı noktalara önemli bir bakış açısı sağlayan asli temel materyaller olarak kabul edilebilir.
Özet (Çeviri)
The non-binding Islamic legal rulings or opinions (fatwās), which are issued by Muslim scholars or Islamic religious institutions in response to questions asked by Muslim individuals may be said to represent the most dynamic genre of (past or present) Islamic legal literature. It was traditionally the case that the practice of iftā' resided in the individual authority and effort of Muslim scholars. However, after national and international Islamic religious institutions were established at the beginning of the twentieth century, this practice has largely become the responsibility of specific bodies tasked with issuing fatwās. Saudi Arabia's Dār al-Iftā' (the General Presidency of Scholarly Research and Iftā') and Turkey's Diyanet (the Presidency of Religious Affairs) are concrete products of the twentieth century. Both institutions provide an idiosyncratic insight into the practice of iftā' and more specifically its development and application within two very different societies. One of the primary concerns of this thesis is therefore to identify the authority, function and role of the two institutions and their official fatwās in their respective environments. The thesis compares the fatwās issued by the two institutions with the intention of determining which Islamic legal concepts and methodologies are applied. In addition, the discussion will also assess how the institutions interpreted authoritative sources of Islamic law and the process through which they came to arrive at divergent, and even opposed, interpretations. The thesis provides insight into the dynamic interconnection and interaction between Islamic legal methodologies and societal realities by examining these two Islamic modern institutions and focusing on their legal interpretation or edicts (fatwās). The active dimension of Islamic law is visibly rendered within the cultural, legal, political and social context in which the fatwā mechanism provides new regulations and rulings. The analysis converges upon the proposition that differences of opinion do not derive from the fundamental Islamic legal sources, the Qur'an and Sunna, but can instead be traced back to the different contextual environments in which the fatwās emerged, thus illustrating the strong connection between contextual elements and Islamic legal methodologies. In analysing fatwās issued by the two institutions on similar subjects within a comparative framework, I seek to explore the interaction between Islamic legal methodologies and the contexts in which they are applied. I therefore provide a contextual and methodological analysis of contemporary fatwās issued by the two institutions. After identifying four thematic criteria (the predominant madhhab affiliation, legal systems, political structures, and social presumptions and cultural practices), the thesis then proceeds to identify the points at which the two institutions converge and diverge in each of these respects. The study also uses the fatwās to demonstrate how the two institutions employ different Islamic legal concepts and principles when addressing identical issues. Finally, the thesis seeks to introduce an advanced comparative model for the study of fatwās that encompasses institutions (as social and religious interpreters), Islamic legal theories and methodologies (as an essential source of the law) and the social context in which fatwās emerge. I envisage that a comparative analysis of the Dār al-Iftā' and the Diyanet will encourage academic researchers to investigate the institutionalised iftā' practice and to explore differences of opinion in the modern world. Institutionalised fatwās are important elemental materials that provide considerable insight into the points at which Islamic law encounters rapidly changing socio-cultural, socio-legal and socio-political circumstances.
Benzer Tezler
- The implicit role of custom ('urf) in The Islamic jurisprudence of Saudi Arabia and Iran: a comparative legal study of mu'āmalāt (marriage and divorce rules)
Suudi Arabistan ve İran şer'i hukuk sistemlerinde örfün ('urf) dolaylı rolü: Muamelat alanında karşılaştırmalı yasal çalışma (evlilik ve boşanma hükümleri)
SÜMEYRA YAKAR
Doktora
İngilizce
2019
DinUniversity of ExeterOrtadoğu Çalışmaları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ROBERT GLEAVE
- Mezheplerin teşekkül sürecinde fıkıh siyaset ilişkisi
The relationship between fiqh and politics in the formation process of the Islamic sects
RAMAZAN BOZKURT
Doktora
Türkçe
2022
DinEskişehir Osmangazi ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA YILDIRIM
- The perception between the Pro-Islamic and Pro-Kurdish political streams in Turkey, 1980-2011
Başlık çevirisi yok
RAHMAN DAĞ
- Irak ve Semerkand Hanefî ekolleri arasındaki usûlî ihtilâflar ve Hanefî Mezhebi üzerindeki etkisi (el-Cessas ve es-Semerkandî örnekliğinde)
Method disputes between Iraq And Samarkand Hanafic schools and its impact on the Hanafic Section (in the example of al-Cessâs and es-Samarkandî)
SALİH GÜNER
Doktora
Türkçe
2022
DinÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TEVHİT AYENGİN
- Türkiye'de İslamcı hareket: Gelişimi, ilişkileri, ayrılıkları ve dönüşümü
The development, relations, conflicts and transformation of Islamic movements in Turkey
NECMİ UZUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Siyasal BilimlerAtılım ÜniversitesiKamu Yönetimi ve Siyaset Bilimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HAYRİYE ÖZEN