İslam hukukunda kişilik bağlamında yapay zekâ sorunu
Artificial intelligence problem in the context of personality in Islamic law
- Tez No: 714248
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ YILDIRAY SİPAHİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Hukuk, Religion, Law
- Anahtar Kelimeler: Hukuk, İslam Hukuku, Yapay Zekâ, Akıl, Transhümanite, Öjeni, Nesil, Robot, Law, Islamic Law, Artificial Intelligence, Mind, Transhumanity, Eugenics, Generation, Robot
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 175
Özet
Çalışmada,“İslam Hukukunda Kişilik Bağlamında Yapay Zekâ Sorunu”konu edilmiştir. Bu kapsamda yapay zekâ sorunu farklı yönleriyle üç bölümde ele alınmıştır. Bunlar; yapay zekânın insan beyni ile münasebeti, tanımı, kısımları ve Felsefî alt yapısının incelenmesidir. Aslında yapay zekâ bir algoritmadır. Algoritmanın en büyük benzeşim gösterilmeye çalışıldığı alan ise insan beynidir (zihin modellemesi). Bu sebeple yapay zekâya neden ihtiyaç duyulduğu ve neden hukukî alt yapısı sorun edildiğine çözüm aranmıştır. İslam hukukunda kişilik bağlamında yapay zekânın değerlendirilmesinin bir ihtiyaç olduğu kabul edilerek, yapay zekânın insan şahsiyetine etki eden faktörlerle kıyaslaması yapılmıştır. Yapay zekâya insan görünümlü robot formlu bir bedende hukukî bir kişilik verilmesi temel sorun kabul edilerek; ruh, irade, akıl ve fıtrat (fıtrata bağlı transhümanite ve yapay zekâ ve neslin devamı problemi açısından yapay zekâ ile evliliğin İslam Aile Hukuku açısından ortaya koyduğu asılların merkezinde tartışılması) bağlamında değerlendirilmiştir. Yapay zekâ hukukunun gelişmekte olduğu göz önüne alınarak İslam ceza hukukunda yapay zekânın değer sorunu ve hukuk norm bazlı açıklamalar yapılmıştır. Ayıca yapay zekânın cezaî ehliyetine bağlı işlenen suçlar ve bu suçların cezalandırılmasında nasıl bir yol ortaya konulması gerektiği ifade edilmiştir. Bu anlamda özellikle kusursuz sorumluluk eksenli yapay zekânın neden olduğu suçlarda yapay zekâyı üreten, programlayan ve kullananın sorumlu tutulmaları gerektiği öne sürülerek muhtemel tehlikelere işaret edilmiştir. Özellikle yapay zekânın eşya statüsü önerisinin İslam Hukuku açısından en uygun değerlendirme olacağı önerisi getirilmektedir.
Özet (Çeviri)
In this study,“Artificial Intelligence Problem in the Context of Personality in Islamic Law”was discussed. In this context, the problem of artificial intelligence is discussed in three parts with different aspects. These are the relationship between artificial intelligence and the human brain, its definition and parts, and the examination of its philosophical background. In fact, artificial intelligence is an algorithm. The area where this algorithm is tried to be make similarity is mostly the human brain. For this reason, a solution has been sought for why artificial intelligence is needed and why its legal infrastructure is a problem. Assuming that there is a need to evaluate artificial intelligence in the context of personality according to Islamic law, artificial intelligence has been compared with the factors that affecting the human personality. In this study, some evaluations were made in the context of spirit, will, mind and fitra (nature) (The Fitra-related (nature-related) transhumanity, and also artificial intelligence and marriage with artificial intelligence in terms of the problem of the continuation of the posterity were discussed in the centre of the facts revealed in terms of Islamic Family Law) by assuming the artificial intelligence in a human-like, robot-shaped body as a legal personality is accepted as the main problem. Considering the development of artificial intelligence law, the value problem of artificial intelligence in Islamic criminal law and the crimes committed due to the criminal capacity of artificial intelligence and the method to punish these crimes are expressed by making legal norm-based explanations. In this sense, it has been pointed out that who produce, program and use artificial intelligence should be held responsible for the possible dangers, especially in crimes caused by perfect responsibility oriented artificial intelligence. In particular, it is suggested that the property status proposal of artificial intelligence will be the most appropriate evaluation in terms of Islamic Law.
Benzer Tezler
- Hukukî işlem ehliyeti açısından İslam borçlar hukukunda yapay zekâ
Artificial intelligence in Islamic law of obligations in terms of contractual capacity
YAHYA GÜDENDEDE
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Dinİstanbul 29 Mayıs ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ BARDAKOĞLU
- Anglo-Amerikan ve Türk hukukunda malvarlıkları ve hukuki alanların karışması
Commingling of assets and spheres in Anglo-American and Turkish law
İREM EROĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
HukukGalatasaray ÜniversitesiÖzel Hukuk Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SITKI ANLAM ALTAY
- Gayrimenkul yatırım ortaklığı
Real estate investment company
DENİZ ERGENE
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
HukukGalatasaray ÜniversitesiÖzel Hukuk (Ticaret Hukuku) Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAMDİ YASAMAN
- İslam Hukukunda kişilik hakkının temellendirilmesi (Hanefî ve şâfiî mezhepleri bağlamında)
Grounding the right of personality in İslamic Law (In the context of hanafi and shafii sects)
SAMAGAN MYRZAIBRAIMOV
Doktora
Türkçe
2008
DinAnkara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM ÇALIŞKAN
- İslam Hukukunda hükmi şahsiyet (tüzel kişilik)
The rulo of personality in the Islamic Law
HASAN HAYRİ ÇIRAK
Doktora
Türkçe
2001
DinAtatürk ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF.DR. BEŞİR GÖZÜBENLİ