Türkiye'de piliç eti entegrasyonlarının etkinliklerinin veri zarflama analizi ile ölçülmesi ve ekonomik değerlendirme
Measuring the efficiency of chicken MEAT integrations in Turkey with data envelopment analysis and economic assessment
- Tez No: 715167
- Danışmanlar: PROF. DR. YILMAZ ARAL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Veteriner Hekimliği, Veterinary Medicine
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Hayvan Sağlığı Ekonomisi ve İşletmeciliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 248
Özet
Bu tez çalışması ile ulusal ekonomi açısından önemli bir hayvancılığa dayalı sanayi kolu olan ve mevcut piliç eti ve ürünleri üretiminin yaklaşık yüzde doksanını gerçekleştiren piliç eti entegrasyonlarının 2016 ve 2017 yıllarına ait etkinliklerinin ortaya konulması amaçlanmıştır. Türkiye piliç eti sektöründe etkinlik analizi ilk defa yapıldığından BESD-BİR'e üye 13 adet piliç eti entegrasyonunun incelendiği bu çalışmanın sonuçları, sektör düzeyinde ilk olup özgün bir değer taşımaktadır. Bu çalışma ile ayrıca, entegrasyonların faaliyette bulunma süreleri ve hukuki statüleri, sektördeki pazar payları, üretim alt birimleri itibariyle üretim desenleri, ana girdi ve çıktıları ve diğer üretim alanları, bölgesel yoğunlaşmaları, üretim-sanayi entegrasyonu kapsamında sözleşmeli üretim süreci ve mevcut uygulamalar, ölüm oranı, FCR ve kesim yaşı gibi üretim sürecinin verimliliğini ortaya koyan ana parametrelerin tespiti ve kapasite kullanım oranları, işgücü mevcudiyeti ve kullanımı, piliç eti pazarlama kanalları, sektördeki mevcut sorunlar, entegrasyonların dış ticaret özellikleri, ürün fiyatlandırma politikaları ve kalite-fiyat ilişkisi, sektördeki örgütlenme yapısı ve yan ürünlerin değerlendirmesi gibi mevcut durum ve özellikler, temel tanımlayıcı istatistikler ve Microsoft Excel 15,0 programı kullanılarak tespit edilmiştir. Araştırmanın ana yöntemini oluşturan Veri Zarflama Analizi ile entegrasyonların teknik ve ekonomik etkinlik durumlarının ve süper etkinliklerinin ölçümü amacıyla MaxDEA 7 Basic ve DEA-Solver LV 8.0 programlarından yararlanılmıştır. Türkiye piliç eti sektöründe uygulanma kolaylığı ve yaklaşım açısından en uygulanabilir modelin girdi yönlü BCC olduğuna karar verilmiştir. Entegre firmaların 2016 yılında ekonomik özellikler yönünden girdi yönlü veri zarflama analizinin (BCC) sonuçlarına göre entegre firmaların 9 tanesi (%69,23) etkin bulunmuştur. Tüm entegrasyonların etkinlik ortalaması 0,980 ve etkin olmayan entegrasyonların etkinlik ortalamasının 0,920 olarak hesaplanmıştır. Aynı analizde 2017 yılında entegre firmaların 9 tanesi (%69,23) etkin bulunmuştur. Tüm entegrasyonların etkinlik ortalaması 0,959 ve etkin olmayan entegrasyonların etkinlik ortalaması 0,866 olarak hesaplanmıştır. Her iki yılda da etkin olan firma sayı ve oranı sabit olsa da firmaların kendi içerisinde bazı değişimler yaşanmıştır. Entegrasyonlar genelinde elde edilen etkinlik değerlerinin, benzer çalışma alanı bulunan işletmelere kıyasla oldukça iyi bir noktada olduğu ve sektörün verimli ve etkin bir şekilde çalıştığını söylemek mümkündür. Entegre firmaların sektördeki başlıca üç sorununun sırasıyla; ''Nitelikli ve niteliksiz işgücü tedariki'' (%92,30), ''Hammadde ve girdi tedariki'' (%84,62), ve ''Yüksek girdi maliyeti'' (%76,92) olduğu belirlenmiştir.
Özet (Çeviri)
It is aimed to reveal the efficiencies of the broiler meat integrations in the years 2016 and 2017 with this thesis. The chicken meat sector is an important animal husbandry industry branch in terms of the national economy and provides about ninety percent of the current broiler meat and products' production. In this project, 13 chicken meat integrations' data has been examined which are all members of BESD-BIR and the results have been achieved have an original value since the efficiency analysis has been carried out for the first time in Turkish broiler meat sector. The operating lengths and legal status of integrations and their market shares in the industry, production patterns by production sub-units, main inputs and outputs and other production areas, regional concentrations, contract production process and current practices within the scope of production-industry integration, identification of the main parameters that demonstrate the efficiency of the production process such as mortality rates, FCR, slaughter age and capacity utilization rates, labor availability and usage, chicken meat marketing channels, current problems in the industry, foreign trade characteristics of integrations, product pricing policies and quality-price relationship,organizational structure in the sector and utilization of by-products have been also obtained with this study using basic descriptive statistics and Microsoft Excel 15.0. MaxDEA 7 Basic and DEA-Solver LV 8.0 programs were used to measure the technical and economic efficiency and super-efficiency of integrations with Data Envelopment Analysis, which is the main method of the research. It has been decided that the most applicable model in terms of ease of implementation and approach in the Turkish chicken meat sector is the input-oriented BCC. According to the results of input-oriented data envelopment analysis (BCC) in terms of economic characteristics of integrated companies in 2016, 9 of the integrated companies (69.23%) were found to be effective. The average efficiency of all integrations is calculated as 0.980 and the average of efficiency of ineffective integrations is calculated as 0.920. 9 of the integrated companies (69.23%) were found effective in 2017. In the same year, the average efficiency of all integrations was calculated as 0.959 and the average of ineffective integrations as 0.866. Although the number and rate of companies that are efficient in both years are equal, some changes have occurred in the companies themselves. It is possible to remark that the efficiency rates obtained throughout the integrations are at a very good point compared to the enterprises with a similar working area and that the sector works productively and efficiently. ''Qualified and unqualified labor supply '' (92.30%), '' Raw material and input supply '' (84.62%), and '' High input cost '' (76.92%) respectively were found to be the three main problems encountered by the integrated companies in the sector.
Benzer Tezler
- Ankara'da faaliyet gösteren kimi broyler entegrasyonlarının piliç eti ürünleri pazarlama stratejilerinin piliç eti fiyatları üzerine etkisi
The effect of chicken products marketing strategies of kimi broyler integrations operating in ankara on prices of chicken
ÖZLEM DEMİRCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Veteriner HekimliğiAnkara ÜniversitesiHayvan Sağlığı Ekonomisi ve İşletmeciliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ENGİN SAKARYA
- Türkiye'de piliç eti güvenilirliği; riskler, algılar ve gerçekler
Chicken meat safety in Türkiye; risks, perceptions and facts
GÖKHAN FİLİK
- Piliç eti ve yumurta üretiminde kullanılan yetiştirme yöntemlerinin sürdürülebilirliği
Sustainability of broiler meat and egg production systems
NESLİHAN KALKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
ZiraatEge ÜniversitesiSürdürülebilir Tarım Gıda Sistemleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZİŞAN SERVET YALÇIN
- Türkiye'de etlik piliç sektörünün ekonomik durumu ve sorunları
Economic situatian and problems of broiler sector in Turkey
FATMA CİHANGİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
ZiraatBursa Uludağ ÜniversitesiTarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASAN VURAL
- Türkiye piliç eti üretimi, tüketimi ve pazarlaması
Chicken meat production, consumption and marketing in Turkey
ZABIHULLAH KARIMI
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
ZiraatÇukurova ÜniversitesiTarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖMER FARUK EMEKSİZ