Kırgızistan'da farklı coğrafik bölgelerde yetiştirilen elma ağaçlarında elma içkurdu Cydia pomonella (L.) (lep.: tortrıcıdae)]'nun popülasyon gelişimi, bulaşıklık oranı ve doğal düşmanlarının belirlenmesi
Determination of population development, infestation rates and natural enemies of codling moth [Cydia pomonella (L.) (lep.: tortricidae)] in apple orchards in different regions of Kyrgyzstan
- Tez No: 716068
- Danışmanlar: PROF. DR. LEVENT ÜNLÜ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Selçuk Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Bitki Koruma Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Entomoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 100
Özet
Bu çalışma; Kırgızistan'ın Çüy ve IsıkGöl bölgelerinde bulunan elma bahçelerinde Elma içkurdu, Cydia pomonella (L.) (Lepidoptera: Tortricidae)'nın popülasyon gelişimi, bulaşıklık oranı ve doğal düşmanlarının belirlenmesi amacıyla 2019-2021 yıllarında yürütülmüştür. Elma içkurdu erginlerinin tuzaklara yakalanması Çüy bölgesinde nisan ayının ikinci haftasından başlayıp eylül ayının sonuna kadar, IsıkGöl bölgesinde ise nisan ayının son haftasından başlayıp eylül ayının ilk haftasına kadar devam etmiştir. Zararlı popülasyonu bölgelere ve bahçelere göre farklı olmakla birlikte, Çüy bölgesinde genellikle mayıs ayinin ikinci haftasında, haziran ayının üçüncü haftasında ve ağustos ayının ilk haftasında olmak üzere 3 kez tepe noktası oluşturmuş, IsıkGöl bölgesinde ise genellikle mayıs ayının son haftasında ve temmuz ayının son haftasında olmak üzere 2 defa tepe noktası oluşturduğu tespit edilmiştir. Buna bağlı olarak, elma içkurdu Kırgızistan'ın Çüy bölgesinde 3 döl, IsıkGöl bölgesinde ise 2 döl verdiği ortaya çıkmıştır. Her iki bölgede de döl sayıları gün-derece modellemeleri ile desteklenmiştir. Elma içkurdunun bulaşıklık oranları Çüy bölgesinde 2019 yılında %8.3 ile %84.3 arasında değişirken, 2020 yılında bu değerler %15.4 ile %77.1 arasında olmuştur. IsıkGöl bölgesinde ise elma içkurdunun bulaşıklık oranları 2019 yılında %1.4 ile %20.6 arasında belirlenirken, 2020 yılında bu rakamlar %5.3 ile %27.2 olmuştur. Doğal düşmanlarının belirlenmesi çalışmaları sonucunda, C. pomonella'nın ergin öncesi dönemlerinin parazitoitleri olarak Hymenoptera takımına bağlı Trichogrammatidae familyasından Trichgramma sp., Braconidae familyasından Ascogaster quadridentata; Bassus rufipes; ve Ichneumonidae familyasından Mastrus ridens ve Liotryphon punctulatus türleri tespit edilmiştir. Bu türlerden, A. quadridentata ile M. ridens Kırgızistan böcek faunası için ilk kayıt niteliğindedir. Elma içkurdunun larva-pupa dönemlerine ait ortalama parazitlenme oranları 2020 ve 2021 yıllarında sırasıyla %15.5 ve %12.9 düzeyinde olmuştur.
Özet (Çeviri)
The codling moth, Cydia pomonella (L.) (Lepidoptera: Tortricidae) is a key and most widely distributed pest of apple orchards worldwide. The population development of C. pomonella was investigated using sexual pheromone traps in different apple orchards between years of 2019 and 2020 in northern Kyrgyzstan. Adult male moths started appearing in traps from the second and last week of April in Chui and Ysyk-Kol region, respectively. Captures were detected until last week of September in Chui, but first week of September in Ysyk-Kol region. Analysis of seasonal trap catches from apple orchards over two years summarizes that the codling moth has 3 major peaks in Chui and 2 distinct peaks in Ysyk-Kol provinces. Consequently, codling moth has three generation in Chui region, while only two generation in Ysyk-Kol. Flight of the codling moth males in apple orchards is characterized by instability, which is associated with temperature and other climatic factors. Trap captures of codling moth were positively correlated with temperature, but negatively correlated with relative humidity and altitude. Codling moth damage per orchard ranged from 8.3% to 84.3% in 2019 and from 15.4% to 77.1% in 2020 in Chui province, while it was estimated per orchard from 1.4% to 20.6% in 2019 and from 5.3% to 27.2% in 2020 in Ysyk-Kol province. As a result on studies on parazitoids of C. pomonella, 5 hymenopteran species were obtained as parasitoids: Trichgramma sp. from Trichogrammatidae ; Ascogaster quadridentata and Bassus rufipes from Braconidae; Mastrus ridens and Liotryphon. punctulatus from the Ichneumonidae. Ascogaster quadridentata and M. ridens are reported here for the first time from Kyrgyzstan. Total parasitism rates of larva-pupal stages were 15.5% in 2020 and 12.9% in 2021.
Benzer Tezler
- Investigating the genomic differentiation landscape of the large mouse-eared bats
Büyük fare kulaklı yarasaların genomik farklılaşma yapılarının araştırılması
BENGİSU ŞENSOY
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Biyolojiİstanbul Teknik Üniversitesiİklim ve Deniz Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EMRAH ÇORAMAN
- Ör Altay Kazak edebiyatından örnekler ve Jadi Şakenuli
Examples from the literature of the Or Altay Kzakhs and Zhadi Shakenuly
BULBUL AIDYN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EKREM AYAN
- Phylogeography of the Savi's pipistrelle (Vespertilionidae, chiroptera) complex based on whole mitochondrial genome analysis
Savi'nin cüce yarasası kompleksinin (Vespetilionidae, chiroptera) filocoğrafyasının tüm mitokondriyal genom ile analizi
YELİZ ERGÖL
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Biyolojiİstanbul Teknik Üniversitesiİklim ve Deniz Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ EMRAH ÇORAMAN
- Gelişmekte olan ülkelerde topluluk radyoları: Kırgızistan'da 'Radyomost' topluluk radyosu örneği
Community radios in developing countries: The exampe of 'Radiomost' community radio in Kyrgzistan
DİLİA KOBDELEEVA
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Radyo-TelevizyonEge ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HURİYE KURUOĞLU
- ЕВРАЗИЯ ЭКОНОМИКАЛЫК БИРЛИГИ: КЫРГЫЗСТАН МИСАЛЫНДА
Avrasya Ekonomik Birliği: Kırgızistan örneği / The Eurasian Economic Union: The Case Of Kyrgyzstan
ŞAMİL BALCI
Doktora
Kırgızca
2024
EkonomiKırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CUSUPCAN PİRİMBAYEV