Burdur, Denizli ve Muğla illerinde veteriner ilaçlar için farmakovijilans taraması
Pharmacovigilance screening for veterinary drugs in Burdur, Denizli and Muğla provinces
- Tez No: 717140
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ HİDAYET TUTUN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eczacılık ve Farmakoloji, Pharmacy and Pharmacology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Farmakoloji ve Toksikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 83
Özet
“İlaç güvenliği”olarak da bilinen farmakovijilans, olumsuz etkilerin tespiti, değerlendirilmesi ve önlenmesi ile ilgili bilim ve faaliyettir. Bu çalışma kapsamında, Burdur, Denizli ve Muğla'da veteriner ilaçlar için farmakovijilans taraması yapıldı. Ayrıca, bu bölgede çalışan veteriner hekimlerin farmakovijilans farkındalıklarının, farmakovijilans öneminin veteriner hekimler tarafından anlaşılmasında uygulanabilecek olası yöntemlerin ve TİR raporlamayı kolaylaştıracak yöntemlerin belirlenmesi üzerine araştırma yapıldı. Çalışma evreni Burdur-Muğla-Denizli illerinde büyükbaş ve küçükbaş üzerine sahada çalışan veteriner hekimlerdir. Örneklemdeki veteriner hekimlerle (n=103) yüz yüze görüşme yoluyla anket sorularına cevap aranması şeklinde gerçekleştirildi. Doldurulacak olan anket formu 2 ana bölümden oluşacak şekilde hazırlandı. Birinci ana bölümde klasik farmakovijilans formu ve klasik araştırma soruları bulunmaktadır. İkinci ana bölümde ise Yapılandırılmış Uzman Kararı/görüşü (Structural Expert Judgement-SEJ) yönteminde kullanılan kalibrasyon soruları ve uzmanlık araştırma soruları bulunmaktadır. SEJ'in alt yöntemlerinden“Cooke'un klasik modeli”kullanıldı. TİR bildirimlerinin %92,23'i sığır (n=95), %4,85'sı koyun (n=5) (sakız, merinos) ve %2,91'i köpektir (n=3). TİR bildirimi yapılan ilaç gruplarının başında antibakteriyel ürünler (n=53, %51,46) gelmiştir. Antibakteriyel ilaçlar içerisinde en fazla TİR oluşturan grup beta-laktam antibiyotiklerdir (n=33). Vitamin-mineral-aminoasit içeren ürünlerde TİR bildirimi (n=36) antibiyotiklerin ardından en yüksek seviyede gerçekleşti. Aspirin ve benzeri ürünlerde sadece 4 TİR bildirimi oldu. Diğer ürünlerde TİR bildirimi 10'dur. Antiparaziter ürünlerde herhangi bir TİR bildirimi yapılmadı. Bütün ilaç gruplarından kaynaklı TİR bildiriminde en çok hafif, orta ve şiddetli anafilaksi (n=101) gözlenmiştir. Hekimlerin %66,99 gibi çok büyük bir kısmının daha önce hiç TİR bildiriminde bulunmadığı tespit edildi. TİR bildiriminin artmasında en etkili yöntemlerin sırasıyla TİR bildirim başına veteriner hekimlere“prim”verilmesi (%88,0), telefon uygulaması (%81,5), ilaç takip sistemi (ITS) bilgi ekranı (%74,1) ve prospektüs/ambalaj bilgilendirmesi (%68,5) olacağı tespit edildi. TİR bildiriminin artırılması konusunda en öne çıkan yöntemler, önerdiğimiz Barkod uygulaması (medyan beklenti %13,91, aralık 2,53 ila 56,72), telefon uygulaması (medyan beklenti %11,63, aralık -3,79 ila 63,48) ve İTS uygulaması (medyan beklenti %7,89, aralık -6,37 ila 32,93) olduğu tespit edildi. Ülkemizde veteriner TİR bildirimi oldukça az sayıdadır ve bildirim sistemi büyük ölçüde geliştirilmelidir. TİR bildirimini arttırmak için farmakovijilansın önemini ve değerini veteriner farmakovijilansta görev alan taraflara ve veteriner hekimlere anlatılmalı ve TİR bildirimini kolaylaştıracak politikalar geliştirilmelidir.
Özet (Çeviri)
Pharmacovigilance, also known as“drug safety”, is the science and activity concerned with the detection, assessment and prevention of Adverse Drug Reaction (ADR). Within the scope of this study, pharmacovigilance screening for veterinary drugs was conducted in Burdur, Denizli and Muğla. In addition, research was conducted to determine the pharmacovigilance awareness of the veterinarians, the possible methods that can be applied to the veterinarians to understand the importance of pharmacovigilance, and the methods that will facilitate the reporting of ADR. The study population is the veterinarians working in the field on cattle and sheep in the provinces of Burdur-Muğla-Denizli. It was carried out in the form of seeking answers to the questionnaire questions through face-to-face interviews with the veterinarians in the sample (n=103). The questionnaire to be filled in was prepared in a way to consist of 2 main parts. In the first main part, there are classical pharmacovigilance form and classical research questions. In the second main part, there are calibration questions and expertise research questions used in the Structured Expert Judgment (SEJ) method. One of SEJ's sub-methods,“Cooke's classical model”was used. 92.23% of ADR notifications are cattle (n=95), 4.85% are sheep (n=5) and 2.91% are dogs (n=3). Antibacterial products (n=53, 51.46%) were the leading drug groups that cause ADR. Among the antibacterial drugs, beta-lactam antibiotics are the group that causes the most ADR (n=33). ADR reporting (n=36) in products containing vitamin-mineral-amino acid was the highest after antibiotics. There were only 4 ADR notifications for Nonsteroidal antiinflammatory drugs. For other products, the ADR notification is 10. No ADR notification was made for antiparasitic products. Mild, moderate and severe anaphylaxis (n=101) was observed most frequently in the ADR report originating from all drug groups. It was determined that the majority of veterinarians, 66.99%, had never reported ADR before. The most effective methods in increasing ADR notifications are respectively giving“premium”to veterinarians per ADR notification (88.0%), mobile phone application (81.5%), drug tracking system (ITS) information screen (74.1%) and prospectus/packaging. The most prominent methods for increasing ADR notification are the Barcode application we recommend (median expectation 13.91%, range 2.53 to 56.72), mobile phone application (median expectation 11.63%, range of -3.79 to 63.48) and ITS application (median expectation 7.89%, range -6.37 to 32.93). There are very few veterinary ADR notifications in our country and the notification system should be greatly improved. In order to increase ADR notification, the importance and value of pharmacovigilance should be explained to veterinarians and the parties involved in veterinary pharmacovigilance, and policies should be developed to facilitate ADR notification.
Benzer Tezler
- Güneybatı Anadolu'da geç neolitik erken kalkolitik hacılar boyalı seramik geleneği
The hacilar painted pottery tradition of late neolithic early chalcolithic in Southwest Anatolia
SERHAT DEMİRÖRS
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
ArkeolojiBurdur Mehmet Akif Ersoy ÜniversitesiArkeoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. RALF BECKS
- Müzik öğretmeni adaylarının bireysel çalgı dersi başarılarına yönelik öz düzenleme becerilerinin ve motivasyonlarının incelenmesi
Investigation of music teacher candidates' self-regulation skills and motivations for the success of individual instrument course
ERDAL ERGÜVEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiGüzel Sanatlar Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÜLCE COŞKUN ŞENTÜRK
- Endüstriyel pazarlarda ilişkisel pazarlama uygulamalarının müşteri sadakati üzerine etkisi: Jantsa örneği
The effect of relationship marketing applications on customer loyalty in industrial markets: Jantsa example
ALİ SEYFETTİN ERCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
İşletmeAydın Adnan Menderes Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MUSTAFA DOĞANER
- Tarım ve hayvancılık kaynaklı metan emisyonlarının TROPOMI metan ölçümleri ile incelenmesi
Assessment of methane emissions from agriculture and livestock with TROPOMI methane observations
EDA CEYLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Çevre Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BURÇAK KAYNAK TEZEL
- Gazi Üniversitesi Zooloji Müzasi'nde bulunan Tabanidae (Insecta:Diptera) türlerinin faunistik ve sistematik değerlendirilmesi
The Fauna and systematic of the Tabanidae (Insecta:Diptera) species present in Gazi University Zoology Museum
AYŞE KOCA