Geri Dön

19. yüzyıl Osmanlıca süreli yayınlarında batılı bilim insanı biyografileri ve bilim insanı imgesi

Biographies of western scientists in the 19th century Ottoman periodicals and the image of scientists

  1. Tez No: 719318
  2. Yazar: FIRAT KAHRAMAN AYKARA
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. MELTEM KOCAMAN
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Biyografi, Tarih, Biography, History
  6. Anahtar Kelimeler: Biyografi, bilim insanı biyografisi, biyografi yazarları, biyografi yazını, Osmanlı'da bilim insanı biyografileri, Osmanlıca süreli yayınlar, Osmanlı İmparatorluğu, teracim-i ahval, tercüme-i hal, yaşam öyküsü, Biography, biographers, biographers of scientists, life history, Ottoman Empire, Ottoman periodicals, scientific biography, teracim-i ahval, tercüme-i hal
  7. Yıl: 2022
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İstanbul Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Bilim Tarihi Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 291

Özet

Süreli yayınlar, 19. yüzyılda modern bilimi ve bilim insanını okuyucularına tanıtmak için yaygın olarak kullanılan araçlar olmuştur. Dönemin süreli yayınlarında, batılı bilim insanlarının yaşam öykülerine dair onlarca tercüme ya da derleme biyografi yer almaktadır. Batılı bilim insanlarının biyografilerini incelemek için yüzlerce mecmua arasından Afak, Çocuklara Rehber, Hâver, Malumat, Mecmua-i Edebiyye, Mektep, Mirat-ı Alem, Mirsad, Nâhid, Say, Servet-i Fünun ve Şafak'ı seçtik. Bu dergilerde Copernicus, Buffon, Galileo, Newton gibi ikonik bilim insanlarının yanı sıra, kısa bir süre önce vefat etmiş olan Pierre Curie ya da o dönem hala hayatta olan Berthollet gibi 19. yüzyıl figürlerinin hayatları da sunuluyordu. Bu tez, dönemin biyografilerinin bilim insanlarının basit bir fotoğrafını sunmadığını, onların idealize edilmiş versiyonlarını yansıttığını kabul etmektedir. Biyografi yazarları, bilim insanlarının hayatlarını, bireysel özelliklerini ve mesleki becerilerini, ahlaki veya sosyal kodlara atıfta bulunarak yorumlamışlardır. Ayrıca biyografi yazını bir tür olarak, 19. yüzyılda hem Batı'da hem de Osmanlı İmparatorluğu'nda kendine has üslup özelliklerine sahiptir. Bu çerçeveyi gözeterek tezimizde 1850-1908 yılları arasında Osmanlı süreli yayınlarında yer alan batılı bilim insanlarının biyografilerinden geniş bir örneklem seçerek inceledik. Amacımız, biyografiler aracılığıyla nasıl bir bilim insanı imgesinin ya da imgelerinin ortaya konduğunu anlamaktır.

Özet (Çeviri)

Periodicals were broadly used instruments for introducing modern science and scientists to Ottoman readers in the 19th century. The Ottoman authors of this period wrote or translated dozens of biographies of western scientists and published them in periodicals. Among many, we chose Afak, Çocuklara Rehber, Hâver, Malumat, Mecmua-i Edebiyye, Mektep, Mirat-ı Alem, Mirsad, Nâhid, Say, Servet-i Fünun ve Şafak to examine biographies of western scientists. These periodicals presented the lives of iconic scientists such as Copernicus, Buffon, Galileo, Newton, and also the lives of 19th-century figures including Pierre Curie who had recently passed away, or Berthollet who was still alive. This thesis accepts that biographies of the period were not mere pictures of scientists, they presented idealized versions of them. Biography authors interpreted the lives of the scientists, their individualistic features, and professional skills with reference to moral or social codes. Also, biography as a genre had its own stylistic features in the 19th century both in the West and in the Ottoman Empire. Within this framework, we examined an extensive amount of biographies of the western scientists published between 1850 and1908 in the Ottoman periodicals. Our purpose is to understand the images attributed to scientists in biographies.

Benzer Tezler

  1. 1908-1946 Türkiye mimarlığının kavramsal çerçevesi

    Başlık çevirisi yok

    BÜLENT TANJU

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    1999

    Mimarlıkİstanbul Teknik Üniversitesi

    PROF. DR. GÜNKUT AKIN

  2. İbrahim Kami B. Ali'nin (ö.1807'den sonra) 'Humbara Risalesi' metinsel ve tarihsel analizi

    Historical context and technical analysis of 'Humbara Risalesi' of İbrahim Kami B. Ali (D. after 1807)

    BEKİR HAKAN SUNGUROĞLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Bilim ve Teknolojiİstanbul Teknik Üniversitesi

    Bilim ve Teknoloji Tarihi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. HASAN KARATAŞ

    PROF. DR. ATİLLA BİR

  3. Osmanlı arşiv belgelerinde Teşvikiye Camii

    Teşvikiye Mosque in Ottoman archival documents

    GİZEM EZGİ ESEN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Sanat TarihiMarmara Üniversitesi

    Türk Sanatı Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. SELMAN CAN

  4. Mersin tarihi kent merkezi ticaret yapılarında kültürel kimlik ögelerinin tespiti

    Determination of cultural identity in Mersin historical city center commercial structures

    ARDA OLCAYCAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    MimarlıkMersin Üniversitesi

    Kültür Varlıklarını Koruma Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MELTEM UÇAR

  5. İstanbul'da 19. yüzyıl Abdülmecid camileri

    The 19th century Abdülmecid mosques in İstanbul

    GÖZDE ÇELİK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2000

    Mimarlıkİstanbul Teknik Üniversitesi

    Mimarlık Ana Bilim Dalı

    PROF.DR. SEMRA ÖGEL