Psikolojik danışmanların mesleki tükenmişlik düzeyleri ve psikolojik sağlamlık düzeyleri arasındaki ilişkinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi: Karma desen çalışması
Investigation of the relationship between vocational burnout levels and resilience counselors in terms of various variables: Mixed desing study
- Tez No: 719534
- Danışmanlar: PROF. DR. ASLI UZ BAŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Psikoloji, Education and Training, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Psikolojik danışman, tükenmişlik, psikolojik sağlamlık, Counselor, burnout, resilience
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Rehberlik ve Psikolojik Danışma Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 216
Özet
Bu araştırmanın amacı Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı devlet okullarında görev yapan psikolojik danışmanların tükenmişilik düzeyleri ile psikolojik sağlamlık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Çalışma nicel ve nitel araştırma verilerinin birlikte toplandığı karma yöntemli bir araştırma olup, karma araştırma yöntemlerinden biri olan sıralı açıklayıcı karma desene (NİCEL→nitel) göre yürütülmüştür. Araştırma kapsamında anaokulu, ilkokul, ortaokul, lise ve Rehberlik ve Araştırma Merkezi'nde çalışan psikolojik danışmanlardan veri toplanmıştır. Nicel araştırma kapsamında 225'i kadın (%53), 199'u erkek (%47) olmak üzere toplam 424, nitel araştırma kapsamında ise 9'u kadın (%60), 6'sı erkek (%40) olmak üzere toplam 15 psikolojik danışmandan veri toplanmıştır. Araştırmanın nicel boyutunda ilişkisel tarama modelli betimsel yöntem kullanılmıştır. Nicel araştırma kapsamında Psikolojik Danışman Tükenmişlik Envanteri, Kısa Psikolojik Sağlamlık Ölçeği kullanılarak toplanan veriler SPSS 22 programı kullanılarak analize tabi tutulmuştur. Nicel araştırma sonuçlarına göre psikolojik danışmanların tükenmişlikleri ve psikolojik sağlamlıkları arasında negatif yönde anlamlı bir ilişki olduğu görülmüştür. Nitel veriler araştırmacı tarafından geliştirilen yarı yapılandırılmış görüşme formu aracılığı toplanmıştır. Toplanan veriler manuel olarak içerik analizine tabi tutulmuştur. Nitel araştırma ile psikolojik danışmanlardan tükenmişliği nasıl deneyimledikleri, tükenmişlikleri üzerinde etkili olan risk faktörlerinin, tükenmişlik ile başa çıkmalarında etkili olan bireysel ve çevresel koruyucu faktörlerin neler olduğu belirlenmeye çalışılmıştır. Son olarak psikolojik sağlamlıklarının tükenmişlikleri üzerinde etkili olan risk faktörleri ile başa çıkmada nasıl bir rol oynadığına dair görüşleri ele alınmıştır. Nitel araştırma bulguları incelendiğinde psikolojik danışmanların tükenmişliğin Davranışsal, Duygusal/Psikolojik, Fiziksel ve Bilişsel olmak üzere birçok belirtisini gösterdiği görülmüştür. Ayrıca aile yaşamlarının ve sosyal yaşamlarınında olumsuz etkilendiği sonucuna varılmıştır. Nitel bulgular incelendiğinde tükenmişliğin nedenleri ile ilgili Okul İklimi, Paydaşlarla İşbirliğinde yetersizlik, Çalışma Koşulları, İş Yükü, Pandemi/Uzaktan Eğitim, Mesleki/Çevresel Destek, Mesleki Rol ve Görevlere İlişkin Faktörler, Mesleki Yetersizlik, Yerleşim Birimi, Kültür ve Bireysel Faktörler gibi temaların oluştuğu görülmüştür. Tükenmişlikle başa çıkmada etkili olan koruyucu faktörlerin ise Sosyal Destek, Psikolojik Danışman Öz Bakımı, Mesleki Doyum, Mesleki Yeterlilik ve Diğer Faktörler gibi temalar altında toplandığı görülmüştür. Tükenmişlikle başa çıkmada etkili olan kişisel özellikler ise Karakter Güçleri, Diğer Kişisel Özellikler ve Kişisel Beceriler temaları ile açıklık kazanmıştır. Ayrıca psikolojik danışmanlar tükenmişlikle başa çıkma noktasında psikolojik sağlamlığın farklı işlevselliklerde etkili olduğunu ifade etmişlerdir. Araştırma bulguları bütüncül bir şekilde ele alındığında nitel bulguların nicel bulguları büyük oranda açıkladığı görülmüştür. Nicel ve nitel araştırma bulguları ilgili literatür çerçevesinde tartışılmış ve önerilerde bulunulmuştur.
Özet (Çeviri)
The aim of this research is to examine the relationship between burnout levels and resilience levels of counselors working in public schools affiliated to the Ministry of National Education. The study is a mixed-method study in which quantitative and qualitative research data were collected together, and it was carried out according to the sequential explanatory mixed design (NICEL→qualitative), which is one of the mixed research methods. Within the scope of the research, data were collected from counselors working in kindergarten, primary school, secondary school, high school and Guidance and Research Center. Within the scope of the quantitative research, data were collected from a total of 424 counselors, 225 of whom (53%) were female and 199 (47%) were male. Within the scope of the qualitative research, data were collected from a total of 15 counselors, 9 of whom were female (60%) and 6 were male (40%). In the quantitative dimension of the research, the descriptive method with relational scanning model was used. Within the scope of the quantitative research, the data collected using the Counselor Burnout Inventory and the Brief Resilience Scale were analyzed using the SPSS 22 program. According to the results of the quantitative research, it has been observed that there is a negative significant relationship between the burnout and resilience of counselors. Qualitative data were collected through a semi-structured interview form developed by the researcher. The collected data was subjected to content analysis manually. With the qualitative research, it has been tried to determine how counselors experience burnout, the risk factors that affect their burnout, and the individual and environmental protective factors that are effective in coping with burnout. Finally, their views on how their resilience plays a role in coping with the risk factors that affect their burnout are discussed. When the qualitative research findings were examined, it was seen that counselors showed many signs of burnout as Behavioral, Emotional/Psychological, Physical and Cognitive. In addition, it was concluded that their family life and social life were negatively affected. When the qualitative findings are examined, themes such as School Climate, Insufficient Cooperation with Stakeholders, Working Conditions, Workload, Pandemic/Distance Education, Vocational/Environmental Support, Factors Related to Professional Roles and Duties, Professional Inadequacy, Settlement, Culture and Individual Factors related to the causes of burnout. seen. It has been observed that the protective factors that are effective in coping with burnout are gathered under themes such as Social Support, Psychological Counselor Self-Care, Professional Satisfaction, Professional Competence and Other Factors. Personal characteristics that are effective in coping with burnout are clarified with the themes of Character Strengths, Other Personal Traits and Personal Skills. In addition, counselors stated that resilience is effective in different functionalities at the point of coping with burnout. When the research findings were considered in a holistic way, it was seen that the qualitative findings largely explained the quantitative findings. Quantitative and qualitative research findings were discussed within the framework of the relevant literature and suggestions were made.
Benzer Tezler
- Psikolojik danışmanların mesleki tükenmişlik ve yaşam doyum düzeyleri
Professional burnout and life satisfaction levels of psychological counselors
FATMA AYDINLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimOndokuz Mayıs ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KURTMAN ERSANLI
- Psikolojik danışmanlarda mesleki yaşam kalitesi ve otantiklik arasındaki ilişkide sakin benliğin aracı rolü üzerine bir inceleme
An examination on the mediational role of the quite ego in the relationship between professional quality of life and authenticity in psychological counselors
RABİA TÜRKÜCÜ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MÜGE AKBAĞ
- Okul psikolojik danışmanlarının müdürlerinin liderlik stillerini algıları ile kendi iş doyumu ve tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi
To examine the relationship between the perceptions of the leadership styles of the principals of school psychological counselors and their levels of job satisfaction and burnout
YASEMİN ÇULHA
- Psikolojik danışmanların iş yaşam kalitelerinin, bilişsel duygu düzenleme stratejileri ve algıladıkları stres düzeyleri ile ilişkisinin incelenmesi
Investigation of the relationship of cognitive emotion regulation strategies and perceived stress levels with psychological counselors' professional quality of life
DUYGU ÇABUK AKTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimUfuk ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYŞE IRKÖRÜCÜ KÜÇÜK
- Okul psikolojik danışmanları ve rehber öğretmenlerinin mesleki tükenmişlik düzeyleriyle evlilik doyumları arasındaki ilişkinin çeşitli değişkenler aracılığıyla incelenmesi
Investigation of the relationship between school psychological counselors and guidance teachers' professional burnout levels and marriage satisfactions through various variables
ŞAHİN İÇEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
PsikolojiİSTANBUL AYVANSARAY ÜNİVERSİTESİPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NESRİN DUMAN