Oğuz Grubu Türk lehçelerinde yansıma sözler
Onomotopoes in Oghuz Group dyalects of Turkish language
- Tez No: 719716
- Danışmanlar: PROF. DR. ÖZEN YAYLAGÜL ÜSTÜNEL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Linguistics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ondokuz Mayıs Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 106
Özet
Bu çalışmada, Dîvânu Lugâti't-Türk`te yer alan yansıma sözcükler tespit edilip Oğuz Grubu Türk Lehçelerindeki (Türkiye Türkçesi, Azerbaycan Türkçesi, Gagauz Türkçesi, Horasan Türkçesi, Güney Kırım Türkçesi ve Türkmen Türkçesi) durumu tarihî karşılaştırılmalı dilbilim yöntemiyle incelenmiştir.11. yüzyılda yazılan, Türk kültürünün mücevherlerinden, tarihin vazgeçilmez eserlerinden ve günümüzde hâlâ değeri eksilmeyen kaynaklardan biri sayılan Dîvânu Lugâti't-Türk farklı Türk boylarından derlenen sözcüklerden oluşmuş bir sözlüktür. Eserde 200`den fazla yansıma sözcük bulunmaktadır. Dîvânu Lugâti't-Türk`te bulunan yansıma sözcükler Oğuz grubunda yer alan lehçelerdeki yansıma sözcüklerle karşılaştırılmaya çalışılmıştır. Öncelikle Dîvânu Lugâti't-Türk`te bulunan canlı ve cansız varlıklardan kaynaklanan yansıma sözcüklerin bugün Oğuz grubu Türk lehçelerinde ne şekilde sürdürüldükleri tespit edilmeye çalışılmıştır. Daha sonra Dîvânu Lugâti't-Türk`te bulunmayan fakat bugün Oğuz grubu Türk lehçelerinde bulunan yansıma sözcükler ele alınmıştır. Bu çalışmada, Oğuz grubundaki lehçeler arasındaki benzerlik ve farklılıklar yansıma sözcükler üzerinden belirlenmeye çalışılmıştır. Dîvânu Lugâti't-Türk`te yer alan yansıma sözcüklerin Oğuz grubu Türk lehçelerinde sürdürülüp sürdürülmediği, sürdürülüyorsa aynen mi yoksa değişerek mi sürdürüldüğü, değişimlerin neden kaynaklandığı, Dîvânu Lugâti't-Türk`te yer almayıp Oğuz grubu Türk lehçelerinde bulunan yansıma sözcüklerin hangileri olduğu, bunlar arasındaki kaynak farklılıkları belirtilmeye çalışılmıştır.
Özet (Çeviri)
In this study, the onomotopoes in Dîvânu Lugâti't-Türk were determined and the situation in the Oghuz Group Turkish Dialects (Turkish, Azerbaijan Turkish, Gagauz Turkish, Khorasan Turkish, Southern Crimean Turkish and Turkmen Turkish) was examined with the historical comparative linguistics method. Dîvânu Lugâti't-Türk, which was written in the 11th century and is considered as one of the jewels of Turkish culture, indispensable works of history, and one of the sources whose value is still not diminished, is a dictionary composed of words compiled from different Turkish tribes. There are more than 200 onomotopoes in the work. The onomotopoes in Dîvânu Lugâti't-Türk have been tried to be compared with the onomotopoes in the dialects in the Oghuz group. First of all, it has been tried to determine how the onomotopoes originating from living and non-living beings in Dîvânu Lugâti't-Türk are continued today in the Oghuz group Turkish dialects. Afterwards, onomotopoes that are not found in Dîvânu Lugâti't-Türk but are found in Oghuz Turkic dialects today are discussed. In this study, the similarities and differences between the dialects in the Oghuz group were tried to be determined through the onomotopoes. Whether the onomotopoes in Dîvânu Lugâti't-Türk are continued in the Oghuz group Turkish dialects, whether they are continued in the same or altered form, why the changes are caused, which are the onomotopoes that are not in Dîvânu Lugâti't-Türk but are found in the Oghuz group Turkish dialects, source differences between them have been tried to be stated.
Benzer Tezler
- Oğuz grubu Türk lehçelerinde kadınla ilgili söz varlığı
Vocabulary related to women in The Turkish dialects of Oğuz group
MİYASE KÜBRA RAMAZANOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Türk Dili ve EdebiyatıAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AKARTÜRK KARAHAN
- Oğuz Grubu Türk Lehçelerinde tasvirî fiiller
Descriptive verbs in Oghuz Group Turkish Dİalects
TUĞBA BAYRAKDARLAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HÜSEYİN YILDIRIM
- Oğuz grubu Türk lehçelerinde organ isimleri ile yapılan deyimler (Rusça ve İngilizce ile karşılaştırmalı çözümlenmesi)
Body idioms in Oghuz group Turkic languages (A comparative analysis with Russian and English)
GULNARA SULEYMANOVA
- Oğuz Grubu Türk lehçelerinde ölçü bildiren kavramlar
Measurement concepts in Oğuz Group Turkish dialts
KUTLU HACI
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıOrdu ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SALİM KÜÇÜK
- Oğuz Grubu Türk lehçelerinde pekiştirme ve kuralları
Intensifying and intensifying types in Oghuz Group Turkish dialects
BAHTİYAR BAHŞİ
Doktora
Türkçe
2017
Dilbilimİnönü ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NESRİN SİS