Ebussuûd tefsiri'nde kader ve ihtiyâr
Destiny and free will in Abu al-Saud's tafsir
- Tez No: 719924
- Danışmanlar: PROF. DR. MUSTAFA ÖZEL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Kader, İhtiyâr, Meşîet, Cebir, Hikmet, Ebussuûd, Fate, Free Will, Wishing, Compulsion, Wisdom, Abu al-Saud
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 175
Özet
Tezimiz, Şeyhülislam Ebussuûd Efendi'nin İrşâdü'l-Akli's-Selîm ilâ Mezâye'l-Kitâbi'l-Kerîm adlı tefsirinde kader ve ihtiyâr konusunu ve bunlarla ilgili kavramların nasıl yorumlandığını işlemektedir. Tezimiz, giriş ve sonuç dışında üç bölümden oluşmaktadır. Giriş'te Ebussuûd'un hayatı, hocaları, ilmî kişiliği, eserleri; tefsiri ile kader ve ihtiyâr konuları hakkında yazılmış çalışmalara dâir bilgiler verilmiştir. Bu hususlara ilave olarak, çalışmamızın kaynak, yöntem, önem ve amaç yönlerine temas edilmiştir. Birinci Bölüm'de tezle doğrudan ilişkili olan kavramlardan; kader, kaza, irâde, ihtiyâr, meşîet, ilim, kudret, tekvîn ve fiilin sözlük anlamları verilmiş, akabinde ise ıstılâhî mânâları verilerek bu kavramlar özet olarak açıklanmaya çalışılmıştır. İkinci Bölüm'de kaderin kâinât ve beşerle münasebetinin işlendiği âyetler ile sünnetullâh, hidâyet, dalâlet, Allah'ın ve kulların fiilleri, hayr ve şerrin Allah'a nispeti konuları, selef ve halef ulemasının yorumlarıyla Ebussuûd'un değerlendirmeleri muvacehesinde incelenmiştir. Üçüncü Bölüm'de öncelikle öne çıkan kelâm mezheplerinin özellikle ihtiyâra dâir görüşleri verilmiş, sonrasında Ebussuûd'un ihtiyâr ve meşîet anlayışı ile rızâ ve cebir meşîetinin mâhiyetleri işlenmiştir. Tezimizde, müfessirimizin kendilerine özel olarak yer vermesi nedeniyle, Zemahşerî ile Beydâvî'nin eserlerine diğer tefsir kaynaklarına nispetle daha fazla müracaat edilmiştir. Sonuç'ta genel bir değerlendirme yapılarak, tezin konusu açısından önemli görülen neticeler sunulmaya çalışılmıştır.
Özet (Çeviri)
Our thesis covers the tafseer named İrşadü'l-Akli's-Selim ilâ Mezaye'l-Kitabi'l-Kerim from Şeyhülislam Abu al-Saud Efendi and how the issues related to the“Fate”and“Free Will”are interpreted. Since Abu al-Saud Efendi makes special mention of two tafseer, Zemahşerî and Beydâvî as his sources, these books are used more than other commentaries in our study. Our thesis consists of three parts except introduction and conclusion. In the introduction, Abu al-Saud's personality and works, and the views of the People of the Book about the“Fate”were conveyed; The source, method, importance and purpose of the thesis are explained. In the First Chapter, the concepts directly related to the thesis; The dictionary meanings of destiny, accident, will, old age, mashîet, knowledge, power, genesis and verb are given, and then these concepts are tried to be explained in summary by giving their terminological meanings. In the second chapter, the verses in which the relationship of fate with the universe and human beings are described and the issues of circumcision, guilt, wrongdoing, the deeds of Allah and the servants, good and evil from Allah, and the interpretations of Abu al-Saud's predecessor and successor scholars. The evaluations were collated and transferred. In the third chapter, first of all, the opinions of prominent theological sects, especially about old age, are given, and then Ebussuud's understanding of elder and maşîet and the nature of consent and coercion are discussed. As a result, a general evaluation of the topics covered in the thesis was made and the conclusions reached were mentioned.
Benzer Tezler
- Son dönem fakihlerinden Sıddîk Hasan Han ve fıkhî görüşleri
Siddiq Hasan Khan's life and his views on Islamic law issues
MATIULLAH SEDIQI
Doktora
Türkçe
2023
DinNecmettin Erbakan ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ABDULLAH ACAR
- Konyalı Mehmed Vehbi Efendi ve tefsirdeki metodu
Konyali Mehmed Vehbi Efendi and his method on tafsir
İZZETTİN PAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
DinAnkara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF.DR. ŞEVKİ SAKA
- XVII. yüzyıl âlimlerinden Muhammed b. Hamza Güzelhisârî'nin Ezhâru't-Tenzîl adlı tefsirinin incelenmesi
The review of eighteen-century scholar Muhammed b. Hamza Güzelhisari's commentary named Ezharu't Tenzil
ELİF KÜÇÜKAHMET
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
DinSakarya ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALİCAN DAĞDEVİREN
- Ebussuûd tefsirinde müşkilü'l-Kur'ân
Mushkil al-Qur'an in the commentary of Ebussuûd
MURAT DİNLER
Doktora
Türkçe
2018
DinFatih Sultan Mehmet Vakıf ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SADRETTİN GÜMÜŞ
- Ebüssuûd Efendi tefsirinin IV. cildinde yer alan rivayetlerin tahrîc ve değerlendirilmesi
Tahric and evaluation of the narrations in IV. volume of tafsir Abū al-Su'ūd
ZAHRA GAWHARİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DinNecmettin Erbakan ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TAHA ÇELİK