Psikolojik sermayenin üretim karşıtı iş davranışları üzerindeki etkisinde işe yabancılaşma ve iş ertelemenin aracılık rolü
The mediating role of work alienation and work procrastination in the effect of psychological capital on counterproductive work behaviours
- Tez No: 721088
- Danışmanlar: PROF. DR. ALİ GÖRENER
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Hastaneler, İşletme, Hospitals, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Psikolojik sermaye, üretim karşıtı iş davranışları, işe yabancılaşma, iş erteleme, Psychological capital, counter-productive work behaviors, work alienation, work procrastination
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Ticaret Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İşletme Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 260
Özet
İşletmelerde verimli çalışmalar sağlayacak politikaların oluşturulmasında, insan sermayesinin önemi büyüktür. Çeşitli seviyelerde yönetici konumundaki çalışanlar ile alt seviyelerde çalışanların iletişim, eğitim, beceri, işe bağlılık ve motivasyonlarının üst düzeyde tutulması, üretimin temel taşıdır. Araştırma, İstanbul'da faaliyet gösteren özel bir hastanede çeşitli ünvanlarla görev yapmakta olan 390 çalışanın katılımı ile gerçekleştirilmiştir. Oluşturulan hipotezler çerçevesinde, sağlık çalışanlarında psikolojik sermayenin üretim karşıtı iş davranışları üzerindeki etkisinde, işe yabancılaşma ve iş ertelemenin aracı etkisi bulunup bulunmadığı, değişkenlerin alt boyutlarını da kapsayan aynı başlıklı 4 ölçek kullanılarak araştırılmıştır. Uygulanan anket, 5'li Likert tipinde olup, toplamda 84 sorudan oluşmaktadır. Toplanan nicel veriler incelenerek, bu araştırma için Yapısal Eşitlik Modellemesi (YEM), verilerin analiz edilip ve yorumlanması için ise SPSS, AMOS ve SmartPLS programları kullanılmıştır. Yapılan analizler sonucunda, kullanılan ölçeklerin ikisinin yüksek, diğer ikisinin de çok yüksek güvenirlik ve geçerlik düzeyine sahip olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca faktör yapılarının da istatistiksel olarak anlamlı ve geçerli olduğu belirlenmiştir. Araştırmamızda elde edilen verilerin analizi sonucunda, psikolojik sermayenin üretim karşıtı iş davranışları, iş erteleme ve işe yabancılaşma üzerinde negatif yönde ve anlamlı etkisi olduğu saptanmıştır. Ayrıca, iş erteleme ve işe yabancılaşmanın ise, üretim karşıtı iş davranışları üzerinde pozitif yönde ve anlamlı etkisi olduğu tespit edilmiştir. Aracılık testleri incelendiğinde, işe yabancılaşmanın, psikolojik sermaye ile üretim karşıtı iş davranışı arasındaki ilişkide kısmı aracılık rolü olduğu ve iş ertelemenin ise aynı ilişkide tam aracılık rolü olduğu saptanmıştır. Bu bulgular ışığında, araştırmamıza konu olan dört değişken çeşitli özellikleri açısından değerlendirilmiş ve literatürle karşılaştırma yapılmıştır.
Özet (Çeviri)
Human capital is of great importance in the creation of policies that will ensure efficient work in enterprises. Keeping the communication, education, skills, work commitment and motivation of the employees in managerial positions and lower-level employees at a high level is the cornerstone of production. This research, which was designed as a survey study, was carried out with the participation of 390 employees working with various titles in a private hospital operating in Istanbul. Within the framework of the hypotheses created in our research, whether there is a mediating effect of work alienation and work procrastination on the effect of psychological capital on counter-productive work behaviors in healthcare workers was investigated using 4 scales with the same title, including the sub-dimensions of the variables. The applied questionnaire is in 5-point Likert type and consists of 84 questions in total. By examining the collected quantitative data, Structural Equation Modeling (SEM) was used for this research and SPSS, AMOS and SmartPLS programs were used to analyze and interpret the data. As a result of the analysis, it was determined that two of the scales used had high reliability and validity levels, and the other two had very high levels of reliability and validity, and the factor structures were statistically significant and valid. As a result of the analysis of the data obtained in our research, it has been determined that psychological capital has a negative and significant effect on counter-productive work behaviors, work procrastination and work alienation. In addition, it has been determined that work procrastination and work alienation have a positive and significant effect on counter-productive work behaviors. When the mediation tests are examined, it has been determined that work alienation has a partial mediating role in the relationship between psychological capital and counter-productive work behavior, and work procrastination has a full mediating role in the same relationship. In the light of these findings, the four variables that are the subject of our research were evaluated in terms of their various characteristics and compared with the literature.
Benzer Tezler
- Psikolojik sermaye, örgütsel vatandaşlık davranışı ve sapma davranışı: İlişkisel bir perspektif
Psychological capital, organizational citizenship behaviour and deviance behaviour: A relational perspective
IŞIL ÖNAY
Doktora
Türkçe
2019
İşletmeGaziantep Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖZLEM YAŞAR UĞURLU
- Duygusal emek ile işe yabancılaşma ilişkisinde psikolojik sermayenin etkisi: Otel işletmelerinde bir alan araştırması
The effect of psychological capital in the relation between emotional labor and work alienation: A field research in hotel business
HÜSEYİN ASLAN
Doktora
Türkçe
2018
İşletmeHasan Kalyoncu Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM SANİ MERT
- Abusive supervision and organizational engagement: Moderating effect of psychological capital
İstismarcı yönetici ve kuruma cezbolma: Psikolojik sermayenin şartlı değişken etkisi
KEVSER BAHAR MERİÇ ATAKAN
Doktora
İngilizce
2017
İşletmeMarmara Üniversitesiİşletme (İngilizce) Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞERİFE NURDAN ÖZARALLI
- Çalışanların otantik liderlik algısında duygusal zekâ ve pozitif psikolojik sermayenin rolü: Aile şirketlerinde bir çalışma
The role of emotional intelligence and positive psychological capital in employees' authentic leadership perception: A study on family companies
TUĞBA SOYMAN
- Fiscal policy in economic and monetary union: Fedaralism versus coornination
İktisadi ve parasal birlikteki mali politika: Fedaralizm'e karşı koordinasyon
REŞAT FIRAT ERSİN