Örgütsel stresin örgütsel vatandaşlık davranışına etkisinde örgütsel sosyalleşmenin aracı rolü: Azerbaycan devlet üniversitelerinde çalışan akademisyenlere yönelik bir araştırma
The mediating role of organizational socialization in the effect of organizational stress on organizational citizenship behavior: A research for academician working in Azerbaijan state universities
- Tez No: 722192
- Danışmanlar: PROF. DR. BELGİN AYDINTAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, İşletme, Education and Training, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İşletme Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 146
Özet
Günümüzde artan rekabet şartlarında ayakta kalmak ve yaşamını sürdürebilmek için kurumlar kendi uygulamalarında değişiklik yapmaktadırlar. Ayrıca bireylerin stresli ortamda çalışmaları sadece onlara fiziksel açıdan değil, psikolojik ve davranışsal açıdan da etki etmektedir. Bu etki örgütlerin başarısını da etkilemektedir. Bu bakımdan çalışmanın ilk olarak amacı örgütsel stresin örgütsel sosyalleşme ve örgütsel vatandaşlık davranışı üzerinde etkisini ortaya çıkarmaktır. Araştırmanın bir diğer amacı ise örgütsel stresin örgütsel vatandaşlık davranışına etkisinde örgütsel sosyalleşmenin aracılık rolünü ortaya çıkarmaktır. Çalışmanın evrenini Azerbaycan`da devlet üniversitelerinde çalışan akademisyenler oluşturmuştur. Kolayda örnekleme metodu ile seçilmiştir Toplamda 600`den çok akademisyene ulaşılmıştır, geri dönen 394 anketten, eksik veri olması sebebiyle 387 anket sonuçları analizlerde kullanılmıştır. Araştırmada Taormina`ya (2004) ait“Örgütsel Sosyalleşme Ölçeği”, Basım ve Şeşen`e ait“Örgütsel Vatandaşlık Davranışı (ÖVD)”ölçeği, Türkçeye uyarlanmış Yunus Yıldırım ve diğerlerine ait“Kısa Versiyon Örgütsel Stres Ölçeği”kullanılmıştır. Çalışmada ölçeklere ait güvenirlilik analizine, betimleyici ve tanımlayıcı istatistiklere, korelasyon analizi sonuçlarına, regresyon analizi sonuçlarına, doğrulayıcı faktör analizine, yol analizine, aracılık etkisi ölçme analizine yer verilmiştir. Araştırmada elde edilen bulgulara göre örgütsel stres, örgütsel sosyalleşme ve örgütsel vatandaşlık davranışı arasında orta şiddetle ilişki mevcuttur. Örgütsel stres örgütsel sosyalleşme ve örgütsel vatandaşlık davranışına negatif yönde, örgütsel sosyalleşme ise örgütsel vatandaşlık davranışına pozitif yönde etki etmektedir. Araştırmada örgütsel stres ve ÖVD arasındaki ilişkide örgütsel sosyalleşmenin aracılık rolü olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
In order to survive in today's increasingly competitive conditions, institutions make changes in their own practices. In addition, working in a stressful environment affects them not only physically, but also psychologically and behaviorally. This effect also affects the success of organizations. In this respect, the first aim of the study is to reveal the effect of organizational stress on organizational socialization and organizational citizenship behavior. Another aim of the study is to reveal the mediating role of organizational socialization in the effect of organizational stress on organizational citizenship behavior. The universe of the study consisted of academicians working in state universities of Azerbaijan. The sample was chosen by the convenience sampling method. In total, more than 600 academics were reached. Due to missing data out of the 394 returned questionnaires, 387 questionnaire results were used in the analysis. In the research,“Organizational Socialization Scale”of Taormina (2004),“Organizational Citizenship Behavior”scale of Basım and Şenen, and“Short Version Organizational Stress Scale”of Yunus Yıldırım et al. adapted into Turkish were used. In the study, reliability analysis of the scales, descriptive and descriptive statistics, correlation analysis results, regression analysis results, confirmatory factor analysis, path analysis, mediation effect measurement analysis were included. According to the findings of the research, there is a moderate relationship between organizational stress, organizational socialization and organizational citizenship behavior. Organizational stress affects organizational socialization and organizational citizenship behavior negatively, while organizational socialization affects organizational citizenship behavior positively. In the study, it was concluded that organizational socialization has a mediating role in the relationship between organizational stress and OCB.
Benzer Tezler
- The effects of job stress on organizational citizenship behavior in the B2B Services Sector
B2B hizmet sektöründe iş stresinin örgütsel vatandaşlık davranışı üzerine etkisi
HASAN MEHMED AYT
Yüksek Lisans
İngilizce
2018
İşletmeMarmara Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLER İSLAMOĞLU
- Örgüt kültürü ve iş stresinin, iyi oluş hali ve işten ayrılma niyetine etkisinde örgütsel bağlılık ve örgütsel vatandaşlığın aracılık rolü: 5 yıldızlı otel işletmelerinde bir uygulama
The effect of organizational culture and job stress on well-being, intention to leave, and mediating effects of organizational commitment and organizational citizenship: A research on 5 star hotel
NİHAN UĞUR
Doktora
Türkçe
2024
Turizmİstanbul ÜniversitesiTurizm İşletmeciliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ORHAN AKOVA
- İnsan kaynakları uygulamalarının bireysel ve örgütsel çıktıları: Liderin rolü üzerine turizm sektöründe bir araştırma
Individual and organizational outcomes of the human resources practices: A research on the role of the leader in hospitality industry
LÜTFİ SÜRÜCÜ
- The effects of perceived nepotism and job stress on organizational citizenship behavior: An emprical study in Kyrgyz family-managed company
Algılanan nepotizmin ve iş stresinin örgütsel vatandaşlık davranışına etkileri: Kırgız aile şirketinde ampirik bir çalışma
DJULİETTA MAHAMATJAN KYZY
Yüksek Lisans
İngilizce
2011
İşletmeMarmara Üniversitesiİşletme (İngilizce) Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MÜJDELEN YENER
- Öncülleri ve sonuçları ile örgütsel vatandaşlık davranışı: Bilgi çalışanları üzerine bir araştırma
The antecedents and consequences of organizational citizenship behavior: A study on knowledge workers
NAZMİ BOŞÇA
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
İşletmeHacettepe Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HATİCE AZİZE ERGENELİ