Iğdır halk kültüründe sünnet geleneği
Circumcision tradition in Iğdir public culture
- Tez No: 722523
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ İSMAİL ABALI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Halk Bilimi (Folklor), Türk Dili ve Edebiyatı, Folklore, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Kirvelik, kirve, sünnet, Iğdır, Kirvelik, kirve, circumcision, Iğdır
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Iğdır Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 156
Özet
Gelenek ve görenekler halk kültürünün temel çatısını oluşturmaktadır. Zaman, gelenek ve göreneklerin kiminin uygulama şekillerini aşındırmış, kimine de yeni uygulama şekilleri kazandırmıştır. Folklor bilimi açısından bakıldığında genellikle bir düğün havasında yapıldığı için sünnet merasimini“yaşanan folklorik malzeme”olarak değerlendirmek mümkündür. Bu bakımdan halk kültürünü araştırıp değerlendirmek, gelecek kuşaklara aktarma açısından önemlidir. Coğrafi konumu itibariyle geçiş noktasında bulunan Iğdır, tarihsel süreçte çeşitli medeniyetlere ev sahipliği yapmıştır. Her medeniyet yeni bir kültür izi bırakmış olmakla birlikte, bu izler yörenin sosyokültürel benliğini tahlil etmede belirleyici unsurlar olmuştur. Iğdır, farklı etnik kökenli insanların yaşadığı bir yöre olmasına rağmen sünnet geleneği ile karılıp katılan ve ortak paydada değerler oluşturan bir yapıya sahiptir. Kirvelik de yörede toplumsal bir çimento görevini yerine getirmektedir. Her ne kadar zaman içerisinde sünnet geleneğinin uygulama şekli ve ritüelleri modernleşme süreci ile değişiklik gösterse de temelde atalardan kalma önemini korumaya devam etmektedir.“Iğdır Halk Kültüründe Sünnet Geleneği”adını taşıyan bu tezde, Iğdır yöresinin sünnet geleneği, kirvelik kavramına bakış açısı, inanışları ve uygulamaları konu edilmektedir. Bu çalışma, sünnetin tarihi ile ilgili bilgileri ve Iğdır yöresine ait sünnet uygulamalarını kapsamaktadır. Iğdır'da sünnetin geçmişten günümüze geçirdiği değişikliklerin fotoğraflarla desteklenmiş biçimde aktarılmasını; sünnet ile ilgili âdet, gelenek, görenek ve inanışların derlenmesini içermektedir. Çalışmada, Iğdır yöresindeki sünnetin kültürel gerçekliği ve nesilden nesile geçen kirvelik ilişkisinin sahip olduğu yer, folklorik öğeler göz önünde bulundurularak anlatılmıştır. Çalışma kapsamındaki içerik hakkında önceden yapılmış araştırmalar incelenmiş, konu başlığı dâhilinde bibliyografya taraması yapılmış, hem tarihsel içerik ele alınmış hem de konu hakkında yapılmış bilimsel çalışmalardan faydalanılmıştır. Kayıt altına alınan, katılımlı ve katılımsız gözlem yoluyla elde edilen veriler çalışmaya dâhil edilmiştir. Tez, giriş bölümü ile birlikte üç ana bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde kavramsal açıdan sünnet üzerinde durularak sünnet kavramının tarihçesi, din ve inanış açısından, psikolojik açıdan, tıbbi açıdan sünnet hakkında bilgiler verilmiştir. İkinci bölümde araştırma sahası kapsamında; Iğdır yöresindeki sünnet geleneğinin sünnet öncesi, sünnet esnası ve sünnet merasimi sonrasındaki uygulamaları ve inanışlarına yer verilmiştir. Üçüncü ve son bölümde ise kirvelik kavramının tanımına, tarihine, yöre halkının kirveliğe yüklediği anlama, kirvelik kapsamındaki yükümlülüklere yer verilmiştir. Iğdır sözlü ürünlerinde sünnet geleneğinin geçmişten günümüze yaşadığını göstermek amacıyla, çalışma içerisinde yöre halkından daha önce derlenmemiş manilere ve bir de türküye yer verilmiştir. Derlenen sözlü ürünlerde arı bir dilin varlığını sürdürmeğe devam ettiği gözlemlenmiştir.
Özet (Çeviri)
Traditions and customs constitute the basic framework of folk culture. Time has eroded the practices of some of the traditions and customs, and brought new forms of practice to others. From the point of view of folklore, it is possible to evaluate the circumcision ceremony as a“folkloric material”since it is usually held in a wedding atmosphere. In this respect, researching and evaluating folk culture is important in terms of transferring it to future generations. Iğdır, which is at the crossing point due to its geographical location, has hosted various civilizations in the historical process. Although each civilization has left a new cultural trace, these traces have been decisive factors in analyzing the socio-cultural identity of the region. Although Iğdır is a region where people from different ethnic origins live, the tradition of circumcision It has a structure that is mixed with and added to and creates values on the common denominator. Kirvelik also serves as a social cement in the region. Although the practice and rituals of the circumcision tradition have changed over time with the modernization process, it continues to maintain its importance inherited from the ancestors. In this thesis, which is called“Circumcision Tradition in Iğdır Folk Culture”, the circumcision tradition of the Iğdır region, its perspective on the concept of kirve, its beliefs and practices are discussed. This study aims to express the information about the historical origin of circumcision, to convey the circumcision practices of the Iğdır region and the changes they have undergone from the past to the present, supported by photographs; It includes the compilation of customs, traditions, customs and beliefs related to sunnah. In the study, the cultural reality of circumcision in the Iğdır region and the place of the relation of kirve from generation to generation are explained by considering folkloric elements. scientific studies were used. The data obtained through recorded, participatory and unattended observation were included in the study. The thesis consists of three main sections together with the introduction. In the first section, the history of the concept of circumcision, religion and belief, psychological and medical aspects of circumcision are given by emphasizing the concept of circumcision. During the circumcision and after the circumcision ceremony, practices and beliefs are given. In the third and last chapter, the definition of the concept of kirve, its history, the meaning that the local people ascribe to kirve, and the obligations within the scope of kirve are given. In order to show that the tradition of circumcision has survived from the past to the present in the oral products of Iğdır, manis and a folk song that have not been compiled before from the local people are included in the study. It has been observed that a pure language continues to exist in the collected oral products.
Benzer Tezler
- Ardahan ile Iğdır yöresi halk müziği kültürü ve türkülerinin müzikal açıdan değerlendirilmesi
Musical evaluation of folk songs and folk music culture of Iğdır with Ardahan region
FERHAT ACAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
MüzikAtatürk ÜniversitesiMüzik Bilimleri Ana Sanat Dalı
DOÇ. DR. MEHMET CAN PELİKOĞLU
- Kağızman folklor monografisi
The folklore monography of Kağızman
ERSİN ALTUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Halk Bilimi (Folklor)Iğdır ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İSMAİL ABALI
- Ȃşık Mehmet Akçay (Hayatı-sanatı-şiirleri)
Âşık Mehmet Akçay (His life, art, poems)
GÖKHAN İŞLEYEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıIğdır ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İSMAİL ABALI
- XIX. yüzyılda Osmanlı mutfağı ve sofra adabının dönüşümü
Transformation of the table manners and the Ottoman cuisine in the 19th century
VİYAN KANAT
- Caferi inanç dünyasında mistik anlatılar
Mystical narratives in Caferism belief system
CANSU DAŞDEMİR
Doktora
Türkçe
2024
Halk Bilimi (Folklor)Muğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET NACİ ÖNAL