Hareketli mekanlarda kullanıcı odaklı tasarım yaklaşımı kapsamında Doğu Ekspresi örneği
User centered design approach in moving spaces a case study of Eastern Express
- Tez No: 723270
- Danışmanlar: PROF. DR. İPEK FİTOZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Endüstri Ürünleri Tasarımı, İç Mimari ve Dekorasyon, Industrial Design, Interior Design and Decoration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İç Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İç Mimarlık Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 220
Özet
İnsanlar ve yaşama dair herşey sürekli bir hareket halindedir ve insanlar yaşamını sınırları olan veya olmayan mekanlarda geçirirler. Yaşam; hareketli, mekan ise sabittir. Ancak bazı mekan tiplerinde mekan içinde yaşam sürerken mekanın hareketi de söz konusudur. Hareketin devam ettiği esnada mekan içinde yaşamın sürdüğü mekan tipleri için literatürde bir tanımlama eksikliği tespit edilmiştir. Çalışmada bu mekan tipleri“hareketli mekanlar”olarak adlandırılmış ve“Belirli bir alana sabitlenmeyen, sürekli olarak hareket halinde olan , ulaşım veya seyahat amacı ile kullanılan, uzun süreli yolculuklarda yolculara yaşam alanı öneren mekanlar”olarak tanımlanması yapılmıştır. Trenler, yolcu kompartımanları ile yaşam alanı öneren hareketli mekanlardır. İlk seferini 15 Mayıs 1949 yılında yapan Doğu Ekspresi, Ankara- Kars ve Kars- Ankara arasında işleyen TCDD ana hat trenlerinden biridir. Son yıllarda sosyal medya etkisiyle Doğu Ekspresi yolculuğuna artan talep ve yolcuların iç mekanı düzenleme ve kişiselleştirme davranışlarının tespit edilmesi sonucu yolcu kompartımanların kullanıcı odaklı tasarım yaklaşımında incelenmesi ve elde edilen verilere uygun tasarım önerilerinin oluşturulması çalışmanın temel çerçevesini oluşturmaktadır. Araştırma kapsamında hem nitel hem de nicel araştırma yöntemlerinden faydalanılmıştır. Bu bağlamda literatür taraması tamamlandıktan sonra TCDD Basın Yayın ve Halkla İlişkiler Müşaviri ile yüz yüze yapılandırılmamış görüşme yapılmış, Doğu Ekspresi yolcu vagonları yerinde gözlem yapılarak analiz edilmiş, YouTube video paylaşım platformunda bulunan Doğu Ekspresi konulu videolar incelenmiş ve içerik analizi yapılmış, küresel ölçekli yataklı vagonlu trenler örneklem grubu kullanıcı odaklı tasarım yaklaşımında incelenerek analiz edilmiş ve Doğu Ekspresi yolcuları ile gerçekleştirilen anket uygulaması sonucu elde edilen veriler SPSS 20 ile analiz edilmiştir. Araştırmanın birinci bölümünde çalışma konusunun amacı, kapsamı ve yöntemine dair bilgilere yer verilmiştir. İkinci bölümde mekan, mobil, hareket kavramlarının tanımı, hareketli mekanın tanımı ve bu kapsamda yer alan yüzer mekanlar ile trenlerin zaman içinde genel yapı ve iç mekan tasarımı değişim ve gelişiminin literatür araştırmasına yer verilmiştir. Üçüncü bölüm, Doğu Ekspresi tarihi ve iç mekanın organizasyona dair bilgileri içermektedir. Dördüncü bölümde, kullanıcı odaklı tasarım tanımı, ilkeleri ve hareketli mekanlarda kullanıcı odaklı tasarım kriterleri aktarılmıştır. Beşinci bölümde ise, araştırma bulgularının analizine yer verilmiştir. Sonuç ve öneriler bölümünde yapılan çalışma sonucunda; Doğu Ekspresi yataklı kompartımanda 24 saati aşan sürede seyahat eden yolcuların beklentilerini, memnuniyetini karşılamayı hedefleyen, bu yolculuğa has davranış ve aktivitelere uyum sağlayacak kullanıcı odaklı tasarım önerileri oluşturulmuştur.
Özet (Çeviri)
People and everything about life is in constant motion, and people spend their lives in spaces with or without borders. Space is immobile when life is in motion. However, in some types of spaces, there is also the movement of the space while living in the space. A lack of definition has been identified in the literature for the types of spaces in which life continues within the space while the movement continues. In the study, these types of spaces were named“moving spaces”and defined as“spaces that are not immobile to a certain area, are constantly in motion, are used for transportation or travel purposes, and offer a living space for passengers on long term journeys”. Trains are moving spaces that offer a living space with passenger compartments. The Eastern Express, which made its first voyage on May 15, 1949, is one of the TCDD mainline trains operating between Ankara-Kars and Kars-Ankara. As a result of the increasing demand for the Eastern Express journey with the effect of social media in recent years and the determination of the interior arrangement and personalization behaviors of the passengers, the examination of the passenger compartments with a user-centered design approach and the creation of design proposals according to the obtained data constitute the basic framework of the study. Within the scope of the research, both qualitative and quantitative research methods were used. In this context, after the literature review was completed, a face-to-face unstructured interview was held with the TCDD Press and Public Relations Advisor, the Eastern Express passenger wagons were analyzed by making on-site observations, the videos about Eastern Express on the YouTube video sharing platform were examined and the content analysis was made, the sample group of global sleeper trains was analyzed in a user-centered design approach, and the data obtained as a result of the survey conducted with the passengers of the Eastern Express were analyzed with SPSS 20. In the first part of the research, information about the purpose, scope, and method of the study is given. In the second part, the definitions of the concepts of space, mobile, movement, and mobile space are explained. In the following, a literature review of the general design change of trains and the development of interior design is given. The third section contains information about the history of the Orient Express and the organization of the interior. In the fourth chapter, the definition of user-centered design, its principles, and user-centered design criteria in moving spaces are given. In the fifth chapter, the analysis of the research findings is given. As a result of the study carried out in the conclusion and recommendations section; Aiming to meet the expectations and satisfaction of the passengers traveling for more than 24 hours in the sleeping compartment of the Eastern Express, user-centered design proposals have been created that will adapt to the behaviors and activities unique to this journey.
Benzer Tezler
- Büyük veri ile kentsel ritmin ölçülmesi: İstanbul örneği
Measuring urban rhythm through big data: the case of İstanbul
PINAR GÖKÇE
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiKentsel Tasarım Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATİH TERZİ
- Effects of human scale on wayfinding in commercial areas: Case of Eminönü-Maslak central business district hubs
Ticari alanlarda insan ölçeğinin yön bulmaya etkileri: Eminönü-Maslak merkez iş alanı merkezleri örneği
DİLA TOPRAK
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiKentsel Tasarım Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İSMAİL EREN KÜRKÇÜOĞLU
- An evaluation of placemaking and healthy streets practices in Ontario, Canada
Ontario Kanada'da yer oluşturma ve sağlıklı sokaklar uygulamaları üzerine bir değerlendirme
PINAR DALGIÇ
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiKentsel Tasarım Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÜLDEN DEMET ORUÇ
- Kentsel yaya mekânında erişilebilirliğin insanın algısal hallerinden görme duyusu kapsamında irdelenmesi
Scrutizing accessibility in urban pedestrian space in the context of sense of sight within the perceptual conditions of human
MERVE ORAKCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Şehircilik ve Bölge PlanlamaYıldız Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CEMAL CENK HAMAMCIOĞLU
- İç mekan olanaklarının erken çocukluk dönemi gündelik eylemlerine etkisi
Effects of interior affordances on daily actions in early childhood
ZÜBEYDE KESKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
İç Mimari ve Dekorasyonİstanbul Teknik Üniversitesiİç Mimari Tasarım Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ETHEM GÜRER