Geri Dön

Marulda (Lactuca sativa var. longifolia) mutasyon ıslahı yöntemi kullanılarak besinsel değeri artırılmış hatların elde edilmesi

Obtain the breeding lines with improved nutritional properties using mutation breeding of lettuce (Lactuca sativa var. longifolia)

PDF İndir

  1. Tez No: 724910
  2. Yazar: ŞULE KÖKPINAR
  3. Danışmanlar: PROF. DR. RUHSAR YANMAZ, DR. K. YAPRAK KANTOĞLU
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Ziraat, Agriculture
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2022
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Ankara Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Bahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 153

Özet

Araştırma, marulda (Lactuca sativa var. longifolia) mutasyon ıslahı yoluyla agronomik ve kalite özellikleri bakımından farklı yeni genotipler ortaya çıkarmak, bu bireylerin gen havuzunda varyasyon kaynağı olarak yeralmasını sağlamak amacıyla yürütülmüştür. Çalışma kapsamında, 2018 yılında, 'Cervantes' ve 'Escule' ticari marul çeşitlerinin tohumlarına Co60 ışın kaynağı kullanılarak 0, 50, 100, 200, 300, 400, 500 ve 600 Gy'lik dozlarda gama ışını uygulanmış, Etkili Mutasyon Dozu (EMD50) 254.45 Gy olarak belirlenmiştir. 2018 yılında, 6 500 adet ışınlanmış tohumdan 174 adet tek bitki elde edilmiştir (M1). 2019 yılında, 4 248 adet fideden 240 adet tek bitki seçilmiştir (M2). 2020 yılında yapılan gözlem ve seleksiyon sonucunda; Escule mutantı olarak 80 adet, Cervantes mutantı olarak da 16 adet olmak üzere toplamda 96 adet hat seçimi yapılmıştır (M3). 2021 yılında, bir önceki yıl seçilen hatlardan morfolojik özellikler esas alınarak 36 adet hat, aday mutant olarak belirlenmiş (M4), kalite analizleri yapılarak besinsel içerikleri incelenmiştir. Seçilen hatlarda morfolojik karaktere dayalı tanımlama ve kümeleme analizleri yapılmıştır. Yapılan analiz sonucunda, M4 bitkilerinde baş boyu 23.09 cm-32.69 cm, baş çapı 11.40 cm-14.28 cm, baş ağırlığı 390.03 g-986.07 g arasında değişim göstermiştir. Renk bakımından hatların L*değerinin 36.72-57.12, a* değerinin -18.23, -9.90, b* değerinin de 12.60-37.47 aralıklarında olduğu belirlenmiştir. SÇKM miktarı %2.34-6.35, klorofil a değeri 2.41-7.99 µg/mg, klorofil b değeri 0.31-2.26 µg/mg, toplam karotenoid değeri 0.89-2.92 µg/mg, C vitamini değeri 4.37-15.86 mg/100 g, lutein miktarı 2.59 -68.89 µg/g, toplam fenolik madde miktarı 3.44-13.36 g GAE/kg olarak bulunmuştur. Hem morfolojik özellikler hem de besin içerikleri bakımından dikkat çeken 62, 66, 71, 72, 74, 77, 84, 100 no'lu hatlar mutant çeşit adayı olarak verim denemelerine alınmak üzere belirlenmiştir.

Özet (Çeviri)

The research was carried out in order to reveal new genotypes different in terms of agronomic and quality characteristics through mutation breeding in lettuce (Lactuca sativa var. longifolia) and to ensure that these individuals are included as a source of variation in the gene pool. Within the scope of the study, in 2018, gamma rays of 0, 50, 100, 200, 300, 400, 500 and 600 Gy were applied to the seeds of commercial lettuce cultivars 'Cervantes' and 'Escule' using Co60 beam source. Effective Mutation Dose (EMD50) was determined as 254.45 Gy. In 2018, 174 single plants were obtained from 6 500 irradiated seeds (M1). in 2019, 240 single plants were selected from 4 248 seedlings (M2). as a result of the observation and selection conducted in 2020, a total of 96 lines were selected, including 80 as Escule mutants and 16 as Cervantes mutants (M3). in 2021, 36 lines were identified as candidate mutants (M4) based on morphological characteristics from the lines selected the previous year, and their nutritional content was examined by conducting quality analyses. Identification and clustering analyses based on morphological character were performed on the selected lines. As a result of the analysis, the head height of M4 plants varied between 23.09 cm-32.69 cm, head diameter 11.40 cm-14.28 cm, and head weight 390.03 g-986.07 g. In terms of color, the L* value of the lines was 36.72-57.12, the a* value was -18.23, -9.90, the b* value was between 12.60-37.47, the amount of SCT was 2.34%-6.35, the chlorophyll a value was 2.41-7.99 µg/mg, chlorophyll b value 0.31-2.26 µg/mg, total carotenoid value 0.89-2.92 µg/mg, vitamin C value 4.37-15.86 mg/100 g, lutein amount 2.59-68.89 µg /g, the total amount of phenolic substance was found to be 3.44-13.36 g GAE/kg. Lines 62, 66, 71, 72, 74, 77, 84, 100 which attract attention in terms of both morphological features and nutritional content, were determined to be included in yield trials as mutant cultivar candidates.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    736944

    Gametosit uygulamalarının marulda (Lactuca sativa var. longifolia) erkek kısırlığını uyartıcı etkileri

    The stimulating effects of gametocide applications in lettuce (Lactuca sativa var. longifolia) on male sterility

    ARİF SELİM ARICI

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    ZiraatSelçuk Üniversitesi

    Bahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ERTAN SAİT KURTAR

  2. Tez No

    521356

    Farklı vermikompost uygulamalarınınmarulda (Lactuca sativa L. var. Longifolia) verim ve kalite üzerine etkisi

    Effect of different vermicompost applications on yield and quality of lettuce (Lactuca sativa L. var. Longifolia)

    SANİYE HANDAN KORKMAZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    ZiraatKahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi

    Bahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. İRFAN ERSİN AKINCI

  3. Tez No

    259987

    Bazı doğal maddelerin (gidya, zeolit ve leonardit) marulda (Lactuca sativa L. var longifolia) verim ve büyüme üzerine etkisi

    Effect of some substances (gyttja, zeolite and leonardite) on yield and growth in lettuce (Lactuca sativa L. var. longifolia)

    BİRSEN ÇİVİT

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2010

    ZiraatKahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi

    Bahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. SERMİN AKINCI

  4. Tez No

    177810

    Erzurum koşullarında sonbahar döneminde yüksek tünelde farklı dikim zamanlarının marulda bitki gelişmesi ve verim üzerine etkisi

    Effects of different planting times on high tunnel on plant development and yield of Lactuca sativa under Erzurum condition in autumn

    SİBEL DUMAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2007

    BiyolojiAtatürk Üniversitesi

    Bahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. İSMAİL GÜVENÇ

  5. Tez No

    859595

    Ticari gübreye alternatif olarak kullanılan organik gübre çeşitlerinin yedikule (Lactuca sativa L. var. longifolia) ve kıvırcık (Lactuca sativa L. var. crispa) marul bitkilerinin büyümesi ve mineral madde içeriği üzerine etkileri

    Effects of organic fertilizer types used as alternatives tocommercial fertilizers on the growth and mineral content of yedikule (lactuca sativa l. var. longifolia) and kivircik (lactuca sativa l. var. crispa) lettuce plants

    MAHİTAP DUYGU DİKBAŞ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Su ÜrünleriMersin Üniversitesi

    Su Ürünleri Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ HİLAL KARGIN ERÖRS

Geri Dön