Kümülatif travma, travma sonrası stres bozukluğu psikiyatrik semptomlar ve başa çıkma yolları arasındaki ilişkinin incelenmesi: Mardin ili örneği
Investigation of the relationship between cumulative trauma, ptsd, psychiatric symptoms and ways of coping: The case of Mardin province
- Tez No: 725486
- Danışmanlar: PROF. DR. FATMA SİBEL MERCAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Kümülatif Travma, Stresle Başa Çıkma, Etnik Kimlik, Cumulative Trauma, Coping Styles, Psychiatric Symptom, Ethnic Identity
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Gedik Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 103
Özet
Travmatik olaylara maruz kalan bireylerin üzerindeki psikolojik etkileriyle ilgili çalışmalar yaygındır. Travmatik yaşam olaylarının ruhsal ve fiziksel sonuçlarının sosyo-demografik (cinsiyete, yaşa, ırk/etnik kökene ve sosyoekonomik duruma, vb.) değişkenlere göre değiştiği konusunda yayınlar dikkatimizi çekmektedir. Bununla birlikte, kümülatif travmatik olayların sosyo-demografik değişkenlere (cinsiyete, yaşa, ırk/etnik kökene ve sosyoekonomik duruma, vb.) göre dağılımı konusunda ülkemizde nispeten çok az araştırma bulunmaktadır. Çalışmamızın amacı Mardin ilinde farklı etnik yapılara sahip bireylerin kümülatif travma, travma sonrası stres bozukluğu, psikiyatrik semptom ve stresle başa çıkma yöntemleri arasındaki ilişkilerin incelenmesidir. Çalışmanın örneklemi, yaşları 18 ile 65 arasında değişen 326 yetişkinden (192 kadın, 134 erkek) oluşmaktadır. Veri toplama araçları sırasıyla, Sosyodemeografik Bilgi Formu, Kümülatif Travma Ölçeği Kısa Formu (BTÖ_K), DSM-5 için Travma Sonrası Stres Bozukluğu Kontrol Listesi (PCL-5), Semptom Tarama Ölçeği (SA-45) ve Stresle Başa Çıkma Tarzları Ölçeği (SBTÖ) katılımcılara çevrimiçi olarak sunulmuştur. Araştırmada, bağımsız örneklemlerin analizi için t test ve ANOVA (Tek Yönlü Varyans Analizi), korelasyon analizi, çoklu regresyon analizi ve AMOS (Moment Yapılarının Analizi) analizi yapılmıştır. Sonuçlara göre araştırmaya katılan kişilerin farklı travmatik yaşam olayları deneyimledikleri ve bu olayları değerlendirmelerinin cinsiyet ve etnik kimliğe göre farklılık gösterdiği bulunmuştur. Kümülatif travmanın, travma türleri ve stresle başa çıkma tarzları çoklu regresyon ile travma sonrası stres bozukluğunun %37'sini ve psikiyatrik semptomun %47'sini açıkladığı saptanmıştır. Son olarak, AMOS analiziyle problem ve duygu odaklı başa çıkma yöntemlerinin aracılık etmesiyle kümülatif travma ve travma türleri TSSB ve psikiyatrik semptom modeli ile uyumunun iyi olduğu saptanmıştır (χ2/sd= 1.736, p= .67, CFI= .996, RMSEA=.048 ve SRMR=.0248).
Özet (Çeviri)
Studies on the psychological effects of traumatic events on individuals are common. Socio-demographic of traumatic life events (gender, law, race/ethnicity and socio-economic situation, etc.) it relates to a wide range of psychiatric and physical health outcomes of its reports on distribution by variables. However, there is relatively little research in our country on the distribution of cumulative traumatic events according to socio-demographic variables (gender, age, race/ethnicity and socioeconomic status, etc.). The aim of our study is to examine the relationships between cumulative trauma, post-traumatic stress disorder, psychiatric symptoms and coping styles of individuals from different ethnicities in Mardin. The sample of the study consisted of 326 adults (192 females, 134 males) aged between 18 and 65 years. Data collection tools, respectively, Sociodemographic Information Form, Cumulative Trauma Scale Short Form (CTS-S), Post Traumatic Stress Disorder Checklist for DSM-5 (PCL-5), Symptom Assessment-45 Questionnaire (SA-45), and Stress Coping Styles Scale (SBTÖ) were presented online to the participants. In the study, for the analysis of t-test and ANOVA (One Way Analysis of Variance), correlation analysis, multiple regression analysis and AMOS (Analysis of Moment Structures) analysis were performed. According to the results, it was found that the people participating in the research experienced different traumatic life events and their assessment of these events differed according to gender and ethnic identity. It was determined that cumulative trauma, trauma types and coping styles with multiple regression explained 37% of post-traumatic stress disorder and 47% of psychiatric symptoms. Finally, with the AMOS analysis, it was found that the cumulative trauma and trauma types were in good agreement with the PTSD and psychiatric symptom model, mediated by the emotion-focused coping style and the problem-focused coping style (χ2/sd= 1.736, p= .67, CFI= .996, RMSEA=.048 ve SRMR=.0248).
Benzer Tezler
- Psikiyatri servisinde yatışı yapılan hastalarda istemsiz tıbbı uygulamaların travma sonrası stres bozukluğu riski ve ilaç uyumuna etkisi
The effect of coercive measures on the risk of posttraumatic stress disorder and treatment compliance after discharge in patients hospitalized in psychiatric ward
SİMGE ERGÜN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
Psikiyatriİstanbul ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ EZGİ İNCE GULİYEV
- Travmatik yaşantısı olan bireylerde travma sonrası stres bozukluğu ile travma sonrası büyüme arasındaki ilişkide dissosiyasyon ve peritravmatik stresin aracı rolü
The mediating role of peritraumatic stress and peritraumatic dissociation on the relationship between posttraumatic stress disorder and posttraumatic growth
AYLA KAHİL
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
PsikolojiAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ESRA IŞIK ÇATAK
- The role of socioeconomic adversity, armed conflict, and familial factors in youth psychological well-being
Sosyoekonomik zorlukların, silahlı çatışmaların ve ailevi faktörlerin gençlerin psikolojik iyi oluşları üzerindeki rolü
BUKET KARA
- Belirsiz kaybın kuşaklararası aktarımı: Cumartesi Anneleri/insanları örneği
Intergenerational transmission of ambiguous loss: The case of Saturday Mothers / people
ROJE DEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Psikolojiİstanbul Bilgi ÜniversitesiTravma ve Afet Çalışmaları Uygulamaları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET TAMER AKER
- İltica sonrası yaşanılan zorlukların travmatik yaşantılar ile travma sonrası büyüme arasındaki düzenleyici etkisi
The moderator effect of post-migration living difficulties between traumatic experiences and post-traumatic growth
BERNA YÜKSEK ŞERBETÇİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
PsikolojiHasan Kalyoncu ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OSMAN TOLGA ARICAK
