Tatarlı Höyük 2007-2016 yılları kazılarında açığa çıkarılan Hitit Imparatorluk dönemi seramikleri
Ceramics belonging to the Hittite Empire period unearthed during the 2007-2016 excavations at tatarli höyük
- Tez No: 725827
- Danışmanlar: PROF. DR. SÜLEYMAN YÜCEL ŞENYURT
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Arkeoloji, Archeology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Arkeoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 501
Özet
Ovalık Kilikya'nın doğusunda yer alan ve bölgenin en büyük yerleşimlerinden birisi olan Tatarlı Höyük, çevresindeki bol su kaynakları ve doğal geçitlere olan yakınlığı ile jeopolitik açıdan oldukça önemli bir konuma sahiptir. MÖ II. binin ortalarında Kizzuwatna ismiyle karşımıza çıkan Çukurova Bölgesi'nin Kuzey Suriye ve Mezopotamya topraklarına yakınlığı Hitit dünyasıyla ilişkilerini beraberinde getirmiştir. Bu etkileşimin sadece siyasal değil ekonomik, kültürel ve dinsel boyutları da bulunmaktadır. Özellikle II. Suppiluliuma ile başlatılan Hitit İmparatorluk Döneminde Çukurova Bölgesi Hitit siyasi yayılımının bir parçası olarak karşımıza çıkar. Tatarlı Höyük'te bu yayılımın bir yansıması olarak öne çıkan buluntu gruplarından birisi de seramiklerdir. Bu çalışmada IVa tabakasında ele geçen ve yaklaşık olarak MÖ 14-13.yy'lar arasına tarihlenen seramikler ayrıntılı bir tipolojik sınıflama ile ele alınmış ve büyük çoğunluğu monokrom olan bu seramiklerde kullanılan hamur grupları tespit edilerek, arkeometrik analizlerle mikromorfolojik yapıları ortaya konmuştur. Özellikle tabak, çanak ve testi formlarıyla yapılan tipolojik karşılaştırmalar bu seramiklerin Hitit çekirdek bölgesi içinde yer alan merkezlerle büyük oranda benzerlik taşıdığını göstermektedir. Höyükte IVa tabakasına tarihlenen seramik fırınının varlığı ve arkeometrik sonuçların ortaya koyduğu volkanik kayaçların bozunumundan elde edilen kil ve minerallerin varlığı, bölgenin jeolojik yapısı da dikkate alındığında yerel bir üretimi işaret etmektedir. Bunun yanı sıra daha az oranda görülen boyalı parçalar OTÇ'ndan beri süregelen Suriye-Kilikya geleneğinin etkisinde yerel özelliklerle karşımıza çıkmaktadır. Tekil örnekler olmakla birlikte Ege ve Kıbrıs dünyasıyla bağlantıları gösteren seramik parçalar MÖ 14. yy içerisinde Tatarlı Höyük'ün çevre kültürlerle bağlantılı bir yerleşim olduğunun kanıtlarını sunmaktadır. Yapılan bu çalışma ile Çukurova bölgesinde GTÇ IIa dönemi ile çağdaş olan Hitit İmparatorluk Döneminde, bölgenin seramik repertuarına ayrıntılı bir katkı sunulması amaçlanmış, yerleşimdeki Hitit etkisinin boyutları ortaya konulmaya çalışılmıştır.
Özet (Çeviri)
Tatarlı Höyük, one of the largest settlements in the region and located in the east of the plain of Cilicia, has a very important geopolitical position with its abundant water resources and close proximity to natural passages. The proximity of the Çukurova Region, known as Kizzuwatna in the middle of 2nd millenium BC, to the lands of Northern Syria and Mesopotamia led to its relations with the Hittite world. This interaction has not only political but also economic, cultural and religious dimensions. Especially in the Hittite Empire Period, which started with Suppiluliuma II, the Çukurova Region appears as a part of the Hittite political expansion. One of the find groups that stand out as a reflection of this expansion at Tatarlı Höyük is ceramics. In this study, the ceramics found in level IVa and dated to approximately between the 14th and 13th centuries BC were analyzed with a detailed typological classification, and the paste groups used in these ceramics, the majority of which were monochrome, were determined and their micromorphological structures were revealed by archaeometric analysis. Typological comparisons, especially with the forms of plates, bowls and jugs, show that these ceramics are highly similar to the centers located in the Hittite core region. When the geological structure of the region is taken into account, the presence of a ceramic kiln at Tatarlı Höyük dated to level IVa and of clay and minerals obtained from the decomposition of volcanic rocks revealed by the archaeometric results indicates a local production. In addition, less common painted pieces appear with local characteristics under the influence of the Syro-Cilician tradition, which has been going on since the Middle Bronze Age. Although there are individual examples, ceramic pieces showing connections with the Aegean and Cyprus world provide evidence that Tatarlı Höyük was a settlement connected with the surrounding cultures in the 14th century BC. This study, in this context, aims to provide a detailed contribution to the ceramic repertoire of the region in the Hittite Imperial Period, which is contemporary with the LBA IIa period in the Çukurova region, and to reveal the dimensions of the Hittite influence in the settlement.
Benzer Tezler
- Tatarlı Höyük black on red grubu seramikleri ve mikromorfolojik özellikleri
Tatarli Höyuk black on red pottery and red group pottery and micromorphological features
MEHMET FURKAN TUFAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
ArkeolojiÇukurova ÜniversitesiArkeometri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KAZIM SERDAR GİRGİNER
- Tatarlı Höyük kazılarında ele geçen hellenistik dönem tıp aletleri ve arkeometrik analizleri
Hellenistic period medical instruments collected in Tatarlı Höyük excavations and their archaeometric analyze
ESMA KARAKILÇIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
ArkeometriÇukurova ÜniversitesiArkeometri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA TOPAKSU
DOÇ. DR. KAZIM SERDAR GİRGİNER
- Tatarlı Höyük Hellenistik Dönem mimarisi, yapım ve taş teknikleri
Hellenistic architecture, stone and building techniques in Tatarlı Hoyuk
MUSA CEM FIRAT
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
ArkeometriÇukurova ÜniversitesiArkeometri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KAZIM SERDAR GİRGİNER
- Tatarlı höyük (Ceyhan/Adana) kazısı 2011-2012 yılları erken, orta ve geç tunç dönemlerine ait arkeobotaniksel kalıntıların değerlendirilmesi
The arcaheobotanical evaluation of plant remains from early, middle and late bronze periods of tatarli höyük (Ceyhan/Adana) 2011-2012 excavation seasons
SALİH KAVAK
- Tatarlı höyük (Ceyhan/Adana) kazısı helenistik dönem tabakaları ve çöp çukurlarından elde edilen bitkisel kalıntıların arkeobotaniksel yönden değerlendirilmesi
The archaeobotanical evaluation of plant remains from hellenistic layers and middens of tatarli höyük (Ceyhan/Adana)
FERYAL ASLAN