Örgüt kültürü tipinin zorunlu vatandaşlık davranışına etkisinde örgütsel adalet algısının aracı rolü: Türkiye'deki en büyük 500 şirket üzerinde bir araştırma
The mediating role of perception of organizational justice in the effect of organizational culture type on compulsory citizenship behavior: A research on top 500 companies in Turkey
- Tez No: 725882
- Danışmanlar: PROF. DR. ALİ ERBAŞI
- Tez Türü: Doktora
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Örgüt Kültürü Tipi, Zorunlu Vatandaşlık Davranışı, Örgütsel Adalet Algısı, İSO-500, Organizational Culture Type, Compulsory Citizenship Behavior, Perception of Organizational Justice, ISO-500
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Selçuk Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yönetim ve Organizasyon Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 228
Özet
Bu araştırmanın amacı, örgüt kültürü tipinin zorunlu vatandaşlık davranışına etkisinde örgütsel adalet algısının aracı rolünü incelemektir. Araştırmanın evrenini,“Türkiye'nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu”(İSO-500) listesindeki firmaların çalışanları (N=430132) oluşturmaktadır. Evrende yer alan firmaların hepsine ulaşılmaya çalışılmış, bunlar arasındaki 100 firma yöneticisinden olumlu geri dönüş alınmıştır. Her firmaya 5'er anket gönderilmiş ve geri dönen 414 anket değerlendirmeye alınmıştır. Elde edilen veriler, SPSS 25.0 ve AMOS 23.0 programları kullanılarak çözümlenmiştir. Elde edilen bulgulara göre katılımcıların çalıştıkları örgüte ait kültür tipini algılama düzeylerinin orta seviyede olduğu, örgütsel adalet algılarının orta düzeyde olduğu ve zorunlu vatandaşlık davranışını orta düzeyde sergiledikleri tespit edilmiştir. Araştırmanın bir başka bulgusu, örgüt kültürü tipinin zorunlu vatandaşlık davranışı üzerinde istatistiksel açıdan anlamlı ve negatif yönde bir etkisi olduğu ve bu etkide örgütsel adalet algısının kısmi aracı rolüne sahip olduğudur. Ayrıca örgüt kültürü tipi algısının çalışanların demografik özelliğine göre anlamlı farklılaşmadığı, zorunlu vatandaşlık davranışının yaş ve çalışma süresine göre anlamlı farklılaştığı ve diğer demografik özellikler açısından (cinsiyet, medeni durum, eğitim durumu, çalışma süresi) istatistiksel açıdan anlamlı bir farklılığın olmadığı bulunmuştur. Ek olarak örgütsel adalet algısının sadece yaş değişkenine göre anlamlı farklılaştığı, diğer değişkenler açısından bir farklılaşma olmadığı belirlenmiştir. Elde edilen bulguların, örgüt kültürü ve tipleri, zorunlu vatandaşlık davranışı ve örgütsel adalet ile ilgilenen örgütsel davranış alan yazınına katkı sağlaması umulmaktadır.
Özet (Çeviri)
The purpose of this research is to examine the mediating role of organizational justice perception in the effect of organizational culture type on compulsory citizenship behavior. The universe of the research consists of the employees (N=430132) of the companies in the list of“Turkey's Top 500 Industrial Enterprises”(ISO-500). All of the companies in the universe were tried to be reached, and positive feedback was received from 100 company managers among them. 5 questionnaires were sent to each company and 414 returning questionnaires were evaluated. The obtained data were analyzed using SPSS 25.0 and AMOS 23.0 programs. According to the findings, it was determined that the participants had a medium level of perception of the culture type of the organization they worked for, had a medium level of organizational justice perception and exhibited a medium level of compulsory citizenship behavior. Another finding of the study is that the type of organizational culture has a statistically significant and negative effect on compulsory citizenship behavior and the perception of organizational justice has a partial mediator role in this effect. In addition, it was found that the perception of organizational culture type did not differ significantly according to the demographic characteristics of the employees, the compulsory citizenship behavior differed significantly according to age and working time, and there was no statistically significant difference in terms of other demographic characteristics (gender, marital status, education level, working time). In addition, it was determined that the perception of organizational justice differed significantly only according to the age variable, and there was no differentiation in terms of other variables. It is hoped that the findings will contribute to the organizational behavior literature dealing with organizational culture and types, compulsory citizenship behavior and organizational justice.
Benzer Tezler
- Karşılaştırmalı olarak islam siyasi düşüncesinde otorite kavramı
Başlık çevirisi yok
HALUK ALKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
1994
Siyasal Bilimlerİstanbul ÜniversitesiSiyaset ve Sosyal Bilimler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET NİYAZİ ÖKTEM
- Eğitim denetiminde etik
Başlık çevirisi yok
A. HADİ AKSOY
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
Eğitim ve Öğretimİnönü ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. NECDET KONAN
- Örgüt kültürü ve yönetsel etkililik ilişkisi
The relationship between organizational culture and managerial effectiveness
TÜLAY GÜLYİĞİT
- Konaklama işletmelerinde personel güçlendirme düzeyine etki eden örgüt kültürü tipleri: İstanbul ili örneği
Determination of organizational culture types affecting on the level of empowerment in accomodations: The case of İstanbul
MERVE ÖZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
TurizmGaziosmanpaşa ÜniversitesiTurizm İşletmeciliği ve Otelcilik Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. AZİZ GÖKHAN ÖZKOÇ
- Örgüt kültürü ve EFQM mükemmellik modeli arasındaki ilişki; Sağlık Bakanlığı'na bağlı dört farklı doğum hastanesinde bir uygulama
Relationship between organizational culture and the EFQM excellence model; Ministry of Health in a connected four different maternity hospital on application
ZEYNEP ÖLÇERLER GÖNEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
HastanelerDokuz Eylül ÜniversitesiToplam Kalite Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖZKAN TÜTÜNCÜ