Mimarlıkta beden-mekân algısı ve parametrik tasarım
Perception of body-space and parametric design in architecture
- Tez No: 726046
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ AYŞEN CEVRİYE BENLİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Beden, Mekân, Deneyim, Algı, İç Mekân, Sayısal (Parametrik) Tasarım, Body, Space, Experience, Perception, Interior Space, Digital (Parametric) Design
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Toros Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Mimarlık Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 131
Özet
Parametrik tasarımda biçim-işlev ilişkisi gibi beden-mekân algısıyla birlikte mekânın deneyimlenmesi de tasarımın temelini oluşturmaktadır. Beden ve mekânın kavramsal olarak irdelenmesi; beden ve mekânın birbirileri ile ilişki kurma biçimlerini görünür kılmak ve ikisi arasındaki ivmeyi gerçekleşme (performans) odağında incelemek bu tasarım yönteminin ana omurgasını oluşturmaktadır. Bu bağlamda kabuk ve mekân, beden algısını besleyecek biçimde deneyim ve devinim odağında, bedenle ilişki içerisinde deneyimle birlikte kurulan bir bütün olarak ele alınmalıdır. Beden ise; sayısal (parametrik) tasarımda ele alınış biçimi ve bağlamsal ilişkisi ile beden-mekân algısında hem fiziksel hem de zihinsel bütünlük sağlamaktadır. Kabuk ve kabuğun oluşturduğu yardımcı mekânlarda bedenin çalışması, beden-mekân algısı açısından derinlik kazandırır. Beden, kabuğun kendisine dayatılan mekânsal bütünlüğü bozarak kendi anını yaratmak, mekânda bedeni kendine uygun olarak hareketlendirmek ve algısını yönetmek durumundadır. Her iki değişken de (parametre de) zaman zaman birbirinden beklenen algı biçimini bozarak bir diğerini zarara uğratma, bastırma, kendini etkin kılma eğilimindedir. Bu anlamda bedenin mekâna, mekânın da bedene doğru genişlediği bir değiştirme (manipülasyon) gerilimi vardır. Beden ve mekân kendi yöntemleri ile bunların aracılığıyla bir uyum içerisinde kalır. Beden; algılayan, devinen, olay yaratan, mekânı değiştirmeye çalışan ya da mekânda en uygun duruma gelen, mekânda algıya yönelen ve devinim ile belirsiz mekân algısı içerisinde bir senaryo yaratan etkendir. Beden tektir, beden algısı ise kişiye özgüdür. İnsanlar bedenleri ve canlılıklarıyla nesnel ve tinsel olarak içinde bulundukları mekânla alışveriş ve etkileşimde bulunurlar. Beden ve mekân sürekli olarak iletişim ve etkileşim içindedir. İnsanların hem dünya hem de mekân üzerindeki ilişkileri beden ve tin aracılığı ile tanımlanmakta ve bu etkileşim ile biçimlenmektedir. Bununla birlikte; mekânın beden ile arasındaki devingen etkileşimi, mimari tasarımda da oldukça önemli bir konumdadır. Mimari tasarımda; mekânın yalnız durgun beden için tek biçim üretimi değil deneyimleyen bedenler için yaşayan mekân olarak tasarlanması günümüzde önem kazanan bir konudur. Bedenin, mekân tasarımı için belirli sınırları olan ve oranlar bütününden oluşan fiziksel bir ölçüm sistemi ile mekân tasarımlarına yön vermesi söz konusudur. İnsan bedeni, durgun bir canlı olarak belirli oranlar bütününden oluşmuştur. Ancak beden mekânda durgun değil devingen, egemen olan, algılayan, deneyimleyen, yaşayan, kendi anını yaratan, algısını yöneten ve yanıt veren olarak varlığını sürdürür. Bu bağlamda; mekân ve bedenin devingen etkileşimi, bedenin her devinimi ile mekânı yapılandırmasının nasıl mimarlıktaki çalışmalara yansıdığı ve nasıl tüm algı-duyum değişkenlerini (parametrelerini) yeniden değiştirdiği bu çalışmanın konularıdır. Mekân sürekli olarak beden ile etkileşim ve iletişim durumundadır. Beden tarafından deneyimlenen ve bellekte yer edinen mekân, bu yolla insanlar için anlam kazanmaktadır. Her iki kavramın içerdiği algı-duyum, devinim, olarak ortaya çıkan bu ilkelerin, beden ve mekâna bağlı olarak nasıl anlam kazandığı, çağdaş sanat ve mimarlık örnekleriyle birlikte, beden etkileşimli sayısal (parametrik) tasarımların bu bağlamda yorumlanması ve incelenmesi amaçlanmıştır. Beden ve mekân ilişkileri araştırılarak, mutlu mekân yaratma süreci, mekânları kavrayış biçimleri, beden-mekân devinimiyle oluşan etkileşimlerin incelenmesi bu çalışmanın konu ve kapsamını oluşturmaktadır.
Özet (Çeviri)
Experiencing the space together with the body-space perception, such as the form-function relationship in parametric design, forms the basis of the design. Conceptual examination of body and space, demonstrating the ways in which the body and space relate to each other and examining the acceleration between these two in the focus of realization (performance) constitute the backbone of this design method. In this context, the shell and the space should be considered as a whole established together with the experience in relation to the body, in the focus of experience and motion, in a form that supports the body perception. As to body, it provides both physical and mental integrity in body-space perception with its way of handling in parametric design and its contextual relationship. The operation of the body in the shell and the auxiliary spaces formed by the shell adds depth in terms of body-space perception. The body has to create its own instant by disrupting the spatial integrity imposed on the shell itself, animate the body in conformity with itself in the space and manage its perception. At times, both parameters tend to damage the other, suppress and activate itself by disrupting the expected perception from each other. In this sense, there is a tension of manipulation in which the body expands towards the space and the space towards the body. Body and space remain in harmony with mediation of their own methods. Body is the factor that perceives, moves, creates an event, tries to alter the space or becomes the most appropriate in the space, heads for perception in the space, and creates a scenario within the perception of motion and uncertain space. The body is unique. As to body perception, it is personal. People interact with the space where they are, by their bodies, liveness, objectively and spiritually. Body and space are in constant communication and interaction. The relationships of people on both the world and space are defined by the body and spirit and are shaped by this interaction. However; the dynamic interaction between the space and the body is also very important in architectural design. In architectural design, instead of monotype production for still bodies, designing the space as a living space for the experiencing bodies is an issue that gains importance today. The body leads space designs with a physical measurement system that has certain limits for space design and consists of the whole of proportions. The human body, as a still creature, is composed of certain proportions. However, the body doesn't remain still in space, but maintains its existance as dynamic, dominant, perceiving, experiencing, living, creating its own instant, managing its perception and responding. In this context; the subjects of this study, are the dynamic interaction between space and body, how the body's configuraiton of space with each motion is reflected in the Works of architecture and how it reexehanges all the parameters in the perception and sensation. Space is in constant interaction and communication with the body. The space, experienced by the body and settled in the memory, gains its meaning by this way. In this context, it is aimed to interpret and examine the body-interactive digital (parametric) designs, with contemporary art and architecture examples, how these principles, emerging as perception-sensation and motion contained by both concepts, gain meaning depending on the body and space. By investigating the body and space relations, the process of creating a joyful space, the conception ways of the spaces, and study of the interactions formed by the body-space motion constitute the subject and scope of this study.
Benzer Tezler
- The emergence of new bio-methodologies in architectural design
Mimari tasarımda yeni biyo-metodolojiler
DENİZ GİZEM MANAVOĞLU
Yüksek Lisans
İngilizce
2021
BiyolojiGebze Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. LEVENT ARIDAĞ
- Yüzey çizgi-desen özelliklerinin sanal gerçeklik ortamında mekansal algıya etkisi
The impact of surface line-pattern features on space perception in virtual reality
NEVİN SAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
İç Mimari ve DekorasyonIşık Üniversitesiİç Mimarlık Bilim Dalı
PROF. DR. ADNAN UZUN
- Büyük mağazalarda tüketici mekansal davranışının mekansal dizim çerçevesinde irdelenmesi
Examining consumers' spatial behavior in retail stores in the framework of space syntax
ERVİN GARİP
- Sound perception in virtual environments
Sanal ortamda ses algısı
ASLI ZEYNEP DOĞAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
MimarlıkOrta Doğu Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ARZU SORGUÇ
- Sokak arayüzlerinde saydam yüzeylerin kent kullanıcıları ile etkileşimlerinin değerlendirilmesi: Bağdat Caddesi örneği
The evalution of interactions between transparent surfaces in street interfaces and urbanites: Case study of Bagdat Street
BERHAN UZEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DİLEK YILDIZ