Türk sağır ve işitme engelli halk bilimi
Turkish deaf and hard of hearing handicapped folklore
- Tez No: 726606
- Danışmanlar: PROF. DR. KAMİL VELİ, PROF. DR. ÖZKUL ÇOBANOĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Halk Bilimi (Folklor), Türk Dili ve Edebiyatı, Folklore, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Aydın Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 708
Özet
Çalışmamızda engelli kavramının ülkemizde ve dünya literatüründe nasıl tanımlandığını açıkladıktan sonra odyolojik anlamda da engelli modellerinin içinden işitme engelli ve sağırların ülkemizdeki nüfusunun bilgisi aktarılmıştır. Folklor teriminin işiten ana akım dünyasında“halk oyunu”ile anılma yanlışlığının Türk sağır ve işitme engelli dünyasında da kanıksanılmaması için folklor kavramının Dünya'da ve ülkemizdeki tarihi gelişim süreci ve günümüzdeki durumu hakkında her iki kültüre de bilgi aktardık. İlk kez“Türk sağır kültürü ve kimliğini”tanımlayıp hem sahada yapmış oldğumuz çalışmalar hem de dünya sağır literatürü üzerinde yapmış olduğumuz araştırmaların neticesinde yine ilk kez tarafımızca sesi merkeze alarak sağır ve işitme engelli kültürü için üretkenlik halinde olan bütün ortak disiplin üyelerinin hepsine Kulak İnsanları / Kulak Toplumu adlandırmasını şematik biçim vererek kazandırdık. CODA kavramının Türkçeleştirilmesi adına ilk kez önerdiğimiz ve sahada derlediğimiz sözcüklerin Türk sağır ve işitme engelli toplumu içinde yer edinmesini amaçladık. Türk sağır ve işitme engelli toplum üyelerinin işiten anakım Türk Dili ve Edebiyatı ile Türk Halk Bilimi adına vermiş olduğu ürünler ortaya koymalarının yanısıra sadece onlara has olan“Komik Anlatı”şeklinde adlandırdıkları ürünlerin derlemesi de paylaşılarak Türk sağır ve işitme engelli halkbilimi gerek tanımıyla gerekse toplum üyelerinin üretimleri ve performans örnekleri ile çalışmamızda ortaya konmuştur. Mevcut olan Türk halbilimi tasnifinin içini dolduran ürün ve performansları saha çalışmamızla ortaya çıkarıp bu tasnifi Türk sağır ve işitme engelli halkbilimi tasnifine entegre ederek tekrardan yorumladık. Tarihsel süreç içinde hem engelli hem de sağır, dilsiz, işitme engelli kişilerin aldıkları bu isimlerin morfolojik - etimolojik kökeninden ve de Dünya ve Türk tarihi içinde yaşamış oldukları durumları kronolojik olarak aktardık. Türk sağır ve işitme engellilerin kullandıkları işaret dilinin (TİD) sözcüklerinin yerel anlamda kullanımlarını, oluşum hikayelerini sahadan derlediğimiz örneklerle ilk kez aktardık. Ayrıca sağır ve işitme engelli toplumunun ülkemizde ve Dünya'daki eğitim modellerinden ve işaret dilinin ülkemizdeki eğitime katkılarından bahsettik. Türk sağır ve işitme engelli toplumu medya, reklam alanlarının hangi kısımlarında daha çok yer aldıkları ve gerek kendi kültürel / folklorik ürünlerinin gerekse işiten ana akım Türk toplumunun ürünlerinin iletişim ve erişilebilirlik çerçevesinde ne şekilde kullanılabileceği hakkında bilgiler paylaşıldı. Türk sağır ve işitme engelli bireylerin kendi aralarında ve işiten toplum ile kurdukları iletişimin özellikleri de ilk kez çalışmamızda detaylıca maddeleştirilerek ele alındı.
Özet (Çeviri)
In our study, after explaining how the concept of disability is defined in our country and in the world literature, the information on the population of the hearing impaired and deaf in our country is conveyed among the disabled models in the audiological sense. In order not to be taken for granted in the Turkish deaf and hearing-impaired world, we conveyed information to both cultures about the historical development process of the concept of folklore and its current status in the world and in our country.For the first time, we have defined“Turkish deaf culture and identity”and as a result of the studies we have done in the field and the research we have done on the world deaf literature, for the first time, we have given voice to all the members of the common discipline who are productive for the deaf and hearing-impaired culture. We gained the naming of society by giving it a schematic form. We aimed for the words that we suggested for the first time and compiled in the field for the Turkishization of the CODA concept, to have a place in the Turkish deaf and hearing impaired society.Turkish deaf and hearing-impaired community members have produced products on behalf of the mainstream Turkish Language and Literature and Turkish Folklore, as well as the compilation of the products they call“Funny Narrative”, which is unique to them, and the Turkish deaf and hearing impaired folklore, both with its definition, and the productions of the members of the society and performance examples in our study. We revealed the products and performances that fill the existing Turkish folklore classification with our field work and reinterpreted this classification by integrating it into the Turkish deaf and hearing impaired folklore classification. In the historical process, we have chronologically conveyed the morphological - etymological origins of these names, which both disabled and deaf, mute and hearing-impaired people have taken, and the situations they have experienced in World and Turkish history.For the first time, we conveyed the local usage of the words of the sign language (TİD) used by the Turkish deaf and hearing-impaired, and the stories of their formation with the examples we collected from the field. In addition, we talked about the education models of the deaf and hearing-impaired society in our country and in the world, and the contribution of sign language to education in our country. Information was shared on which parts of the Turkish deaf and hearing impaired society's media and advertising areas are more involved, and how their own cultural / folkloric products and the products of the hearing mainstream Turkish society can be used within the framework of communication and accessibility. The characteristics of the communication between Turkish deaf and hearing-impaired individuals and with the hearing society were also discussed in detail in our study for the first time.
Benzer Tezler
- Sağırlar topluluğunun ayrımcılığa uğrama deneyimleri ve güçlendirilmesi
Discrimination experiences and empowerment of the deaf community
FATMANUR ALSANCAK
Doktora
Türkçe
2024
Sosyal HizmetHacettepe ÜniversitesiSosyal Hizmet Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YASEMİN ÖZKAN
- Cumhuriyet tarihinde özel eğitim faaliyeti yapan ilk sivil toplum kuruluşu: Türkiye Sağır Dilsiz ve Körler Tesanüt Cemiyeti (1930-1960)
The first civil society organization to provide special education activities in the history of the Republic: Turkey Deaf, Mute and Blind Society of Co-linity (1930-1960)
TUNCAY YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Türk İnkılap TarihiMarmara ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ARZU MERYEM DEMİRKIRAN
- Stigma and mental health among deaf and hard of hearing adults: The moderating role of social support
Sağır ve işitme engelli yetişkinlerde damgalanma ve ruh sağlığı: Sosyal desteğin düzenleyici rolü
YAREN GÜLŞEN
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
PsikolojiKoç ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GİZEM ERDEM GÜREL
- Üç boyutlu sanal Türk İşaret Dili tercümanının tasarımı ve geliştirilmesi
Design and development of a three-dimensional virtual Turkish Sign Language translator
MURAT ATASOY
Doktora
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimTrabzon ÜniversitesiBilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASAN KARAL
- Hand gesture recognition for Turkish sign language using electromyography for human-robot interaction
İnsan-robot etkileşimi için elektromyografi kullanarak Türk işaret dili için el hareketi tanıma
MUSTAFA SEDDIQI
Yüksek Lisans
İngilizce
2021
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrolİstanbul Teknik ÜniversitesiBilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HATİCE KÖSE