Sağırlar topluluğunun ayrımcılığa uğrama deneyimleri ve güçlendirilmesi
Discrimination experiences and empowerment of the deaf community
- Tez No: 857176
- Danışmanlar: PROF. DR. YASEMİN ÖZKAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Sosyal Hizmet, Sosyoloji, Social Work, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyal Hizmet Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sosyal Hizmet Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 264
Özet
Yaklaşık 3,5 milyon işitme engelli olduğu tahmin edilen ülkemizde işitme engelliler veya Sağır topluluğuna mensup olan bireylerin birçoğunun Türk İşaret Dili ile iletişim kurmadığı, bazılarının cihaz veya koklear implant ile işitebilirken bazılarının yaşlılık sürecinin getirdiği işitme kaybına sahip olduğu bilinmektedir. Sağır bireyleri diğer işitme kaybına sahip bireylerden ayıran temel nokta, biyolojik olarak doğuştan veya çok erken yaşta işitme kaybına sahip olmaları, dolayısıyla toplumun genelinden farklı ortak bir iletişim dillerinin olması (işaret dili) ve Sağır topluluğunu bir araya getiren diğer kültürel unsurlardır. Bu sebeple, Sağır topluluğuna dair özelliklerin bilinirliği ve Türkiye'deki görünümünün anlaşılabilmesi için bu unsurların bilinmesi önem arz etmektedir. Ulusal ve yerel düzeyde kabul gören ortak bir işaret dili ile iletişim kuran, bu dil ile şekillenen ortak bir yaşam tecrübesine ve bu bağlamda aidiyet hissedilen ortak kültüre sahip işitme kayıplı bireyler ve onlarla kolaylaştırıcı, hak savunucu, aile üyesi ve diğer bağlantılara sahip kişilerin oluşturduğu topluluk, Sağır topluluğu olarak nitelendirilmektedir. Sağır bireyler, işitsel-sözel dili az ya da çok kullanabilen işitme engellilere göre iletişim yöntemi farklılığı nedeniyle, daha fazla“engelli”olarak kabul edilmekte ve gündelik yaşam içerisinde birçok alanda olumsuz tutumlarla ve ayrımcılıkla karşı karşıya kalabilmektedir. Sağırların Gerek kurumsal düzeyde gerekse kişisel alanlarda ne tür ayrımcılık biçimleriyle karşılaştıklarına ilişkin çalışmalar, alan yazında oldukça sınırlı düzeyde kalmıştır. Bu çalışmada Sağırların bireysel olarak yaşadıkları güç ilişkilerine ilişkin deneyimler, Sağır ve işitme engelliliğe kültürel algı ve Sağırlar topluluğunu dışlayıcı toplumsal normların ortaya koyulmasında sosyal hizmet disiplini için önemli bir yaklaşım olarak ayrımcılık karşıtı uygulama ve güçlenme yaklaşımından yararlanılmıştır. Çalışma, nitel araştırma metodolojisinden yararlanılarak yürütülmüştür. Bu doğrultuda, Türk İşaret Dili ile 21 Sağır bireye yarı yapılandırılmış görüşme soruları yöneltilmiş ve katılım gösteren Sağırların cevaplarından hareketle veriler MAXQDA 2020 yazılımında tematik analiz yöntemi ile incelenmiştir. Buna göre Sağır topluluğunun ayrımcılık deneyimleri, Sağır bireylerin iletişim metotları, Türk Sağır kültürünün bileşenleri ve bu topluluğun beklentileri ortaya koyulmuştur. Buna göre Sağırlar işaret diline ve tercümanlık sistemine bağlı haksızlıklara uğrayarak, çalışma ve eğitim hayatında gerekli uygulamalardan ve yasal süreçlere erişimden mahrum kalarak, işiten toplum tarafından şüpheci davranışlara maruz kalarak ve başkasına bağımlı bir yaşam sürdürerek ayrımcılıklara maruz kalmaktadır. Bu çalışmada ayrıca işiten topluma uyum sağlama yolları ve Türk Sağır kültüründeki önemli bileşenler ortaya koyulmuştur. Sağır ebeveynlerin çocukları anlamında kullanılan CODA'ların ve tercümanların rolleri ve Sağır kimliğine atfedilen anlamlar vurgulanmıştır. Bulgulardan hareketle Sağırlar topluluğunun güçlenmemesine yönelik temel önerilerin yanı sıra bir model önerisi de sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
In Türkiye, where the estimated number of individuals with hearing impairment is approximately 3.5 million, a significant portion of the Deaf or hard of hearing community does not utilize Turkish Sign Language for communication. While some individuals can hear with the aid of devices or Cochlear Implants, others experience hearing loss due to age-related health issues. The distinguishing factor between Deaf and hard of hearing individuals and those with other forms of hearing loss lies in the shared communication language and other elements that unify the Deaf community. To comprehend the visibility of the Deaf community's characteristics and its presence in Türkiye, an understanding of these elements becomes imperative. The community, referred to as the Deaf community, is composed of individuals with hearing loss who communicate using a common language, share life experiences, possess a sense of belonging to a shared culture, and facilitate the transmission of this collective culture. This community encompasses individuals with hearing loss who employ sign language for communication, along with facilitators, advocates, family members, and other connections. Deaf individuals often encounter societal labeling as disabled due to their distinct communication methods, leading to negative attitudes and discrimination in various aspects of daily life. Limited research exists within both institutional and personal domains regarding the forms of oppression faced by the Deaf community. This study examines power dynamics among Deaf individuals, perception of society on Deaf culture's perspective, and the establishment of societal norms that exclude the Deaf community within the framework of an anti-discrimination and empowerment approach in the field of social work. The study adopts a qualitative research design, employing phenomenological research methodology. Twenty-one Deaf individuals participated in semi-structured interviews conducted in Turkish Sign Language, and their responses were analyzed using thematic analysis facilitated by MAXQDA 2020 software. The findings shed light on the discrimination experiences of the Deaf community, the communication methods employed by Deaf individuals, the components of Turkish Deaf culture, and the expectations of this community. Accordingly, Deaf individuals endure injustices related to Sign Language and the interpreting system, facing challenges in both employment and educational settings. They also encounter indirect discrimination from the hearing society through suspicious behavior and a life dependent on others. This study elucidates ways for the Deaf community to adapt to hearing society and underscores essential components of Turkish Deaf culture, highlighting the roles of Children of Deaf Adults (CODAs) and interpreters, as well as the significance attributed to Deaf identity. Based on the findings, key recommendations for empowering the Deaf community are presented, along with a proposed model.
Benzer Tezler
- Cumhuriyet tarihinde özel eğitim faaliyeti yapan ilk sivil toplum kuruluşu: Türkiye Sağır Dilsiz ve Körler Tesanüt Cemiyeti (1930-1960)
The first civil society organization to provide special education activities in the history of the Republic: Turkey Deaf, Mute and Blind Society of Co-linity (1930-1960)
TUNCAY YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Türk İnkılap TarihiMarmara ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ARZU MERYEM DEMİRKIRAN
- Python pyaudio modülü kullanarak konuşma dilinden işaret diline makine öğrenmesi tabanlı tercüme sistemi
Machine learning-based speech to sign language interpretation system using python pyaudio module
AATIF OSMAN ALTAHIR BAKR
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Elektrik ve Elektronik Mühendisliğiİstanbul Üniversitesi-CerrahpaşaElektrik ve Elektronik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ RANA ORTAÇ KABAOĞLU
- Sağırlar ve Çivili (Bursa-Orhaneli) kömür sahaları kaynak kestirimi
Resource estimation of the Sagirlar and Civili (Bursa-Orhaneli) coal fields
METİN AKTAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Maden Mühendisliği ve MadencilikHacettepe ÜniversitesiMaden Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDULLAH ERHAN TERCAN
- Develi Sağırlar Okulu'nda genetik sağırlıkların odyolojik ve radyolojik tetkiki, sendromlarla ilişkisinin araştırılması
Odiologic and radiologic examination of the genetic deafness and investigation of the relation between syndrom in the Develi Deafness School
KÜRŞAT CANÖZ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
1998
Kulak Burun ve BoğazErciyes ÜniversitesiKulak Burun Boğaz Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YAŞAR ÜNLÜ