Arif Hikmet Koyunoğlu metinleri üzerine retrospektif bir değerlendirme
A retrospective analysis of Arif Hikmet Koyunoğlu's architectural writings
- Tez No: 726780
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ALEV ERKMEN ÖZHEKİM
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Mimarlık Tarihi ve Kuramı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 172
Özet
Arif Hikmet Koyunoğlu (1893-1982), eğitimini Osmanlı Devleti'nin son yıllarında Sanayi-i Nefise Mektebi'nin mimarlık bölümünde tamamlayan; kariyerinin önemli bir bölümünü Erken Cumhuriyet döneminde sürdüren; 1930'ların başında Ankara'da Etnografya Müzesi, Türk Ocağı, Çocuk Esirgeme Kurumu gibi döneminin simge yapıları konumuna gelmiş önemli yapılarını tasarlayan; yine aynı yıllarda mimarlık üzerine yayınlanmış metinleriyle Türkiye mimarlık gündeminde yer edinen tarihsel bir figürdür. Türkiye'nin mevcut mimarlık tarihi literatüründe, genellikle Mimar Kemalettin (1870-1927) ve Vedat Tek'ten (1873-1942) sonra“1. Ulusal Mimarlık Üslubu”nun ikinci kuşak temsilcisi olarak gösterilmektedir. Bu çalışma ise, mimara ait söz konusu yazılı birikimi retrospektif olarak değerlendirerek yazdığı metinler üzerine bir söylem analizi yapmayı amaçlamaktadır ve mimarın en üretken dönemi sayılabilecek 1927-30 dönemi aralığına yoğunlaşmıştır. Yirminci yüzyıl başı Türkiyesi'nde sayıları artan basılı yayın organlarında yayınlanan mimarlık metinlerine bakıldığında Türkiye mimarlık gündeminde ulusalcılığın önemli bir yer tuttuğu görülmüştür. Bu kültürel iklim içerisinde mesleğini sürdüren Koyunoğlu gerek tasarladıkları gerekse yazdıkları ile döneminin birçok mimarı gibi hem“modern”hem de“ulusal”nitelikte yeni mimarlık dilinin arayışına katılmıştır. 1931 yılına kadar, Türkiye'de mimarlık alanında özgül bir mesleki bir yayın olmadığından, Koyunoğlu'nun metinleri, Hakimiyet-i Milliye ve Türk Yurdu gibi dönemin popüler ve ulusalcı kimlikteki gazete ve dergilerinde yayınlamıştır. Koyunoğlu, mesleki olarak en faal olduğu bu dönemde yayınlanan son metni, 1930 tarihlidir, bundan sonra, mimarlık ortamından da giderek çekilirken, mimarlık üzerine de yazmaya son verecektir. Kendi kuşağının Abidin Mortaş, Zeki Sayar gibi faal mimarları 1940'ların değişen mimari gündemleri üzerine yazmaya devam ederken, Koyunoğlu'nun yeniden mimarlık söylemine katılması için 1970'lerin sonunu beklemek gerekecek, o tarihlerin Mimarlık Dergisi, bir meslek büyüğü olarak meslek anıları ve deneyimlerini anlatması için başvuracaktı. Koyunoğlu'nun bu çalışmada incelenen metinleri ve meslek kariyeri, onu 20. yüzyıl Türkiyesi'nin ulusalcı mimarlık anlayışı bağlamında simge yapılar üreten bir tasarımcı olmanın yanı sıra, 30'lu ve 40'lı yılların meslek gündemini belirleyen bir söylem üreticisi olarak da değerlendirmeyi hedeflemektedir.
Özet (Çeviri)
Arif Hikmet Koyunoğlu (1893-1982), is a prominent Ottoman-born Turkish architect who received his architectural education in the Ottoman School of Fine Arts (Sanayi-i Nefise Mektebi) in İstanbul; pursued the significant part of his career during the early Repulican era, designing outstanding buildings of the period such as the Ethnography Museum or The Social Services Building in Ankara, while also authoring a series of architectural texts published in the popular press of the time. Koyunoğlu and his work is usually categorized together with Architect Kemalettin (1870-1927) and Vedat Tek'ten (1873-1942) within the First Nationalist Style in Architecture. This study attempts to present a retrospective reading of the architects' written work on architecture by conducting a discourse analysis of his work of the 1927-30 period. When the architectural texts published in the increased number of printed publications in Turkey at the beginning of the twentieth century are examined, it is seen that nationalism has an important place in the architectural agenda of Turkey. Continuing his profession in this cultural climate, Koyunoğlu, like many architects of his time, participated in the search for a new architectural language, both“modern”and“national”, both with his designs and his writings. Since there was no specific professional publication in the field of architecture in Turkey until 1931, Koyunoğlu's texts were published in popular and nationalist newspapers and magazines of the time, such as Hakimiyet-i Milliye and Türk Yurdu. Koyunoğlu's last text, published in this period when he was most active professionally, was dated 1930. After that, as he was gradually withdrawing from the architectural environment, he would stop writing on architecture as well. While active architects of his generation such as Abidin Mortaş and Zeki Sayar continued to write on the changing architectural agendas of the 1940s, at the end of 1970, Koyunoğlu rejoined the architectural discourse and applied to Architecture Magazine to tell about his professional memories and experiences as a professional. Koyunoğlu's texts and professional career, which are examined in this study, aim to evaluate him not only as a designer who produces landmarks in the context of the nationalist architectural understanding of 20th century Turkey, but also as a discourse generator that determines the professional agenda of the years of 30s and 40s.
Benzer Tezler
- Arif Hikmet Koyunoğlu: Eserleri ve mimari yaklaşımı
Arif Hikmet Koyunoğlu: His works and architectural approach
HALİSE BETÜL KIRMIZI
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Sanat TarihiHacettepe ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MURAT KOCAASLAN
- Çocuk Esirgeme Kurumu: Mimar Arif Hikmet Koyunoğlu ve ressam Namık İsmail'in işbirliği
Society for the Protection of Children: architect Arif Hikmet Koyunoglu in collaboration with painter Namık İsmail
SİMİN ŞAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Sanat TarihiHacettepe ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYŞE PELİN ŞAHİN TEKİNALP
- Ankara ili Devlet Resim ve Heykel Müzesindeki Şark odasının mimari süslemesi üzerine bir çalışma
Ankara state Painting and Sculpture museum in Ankara province oriental room a study on the architectural decoration
BUKET GÜZELDİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
El SanatlarıGazi ÜniversitesiEl Sanatları Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. VİLDAN ÇETİNTAŞ
- Konya Amber Reis Camii ve I. ulusal mimarlık dönemi camileri içindeki yeri
Konya Amber Reis Mosque and its importance in first national architectural movement's mosques
KÜBRA NUR MAKAS
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
MimarlıkYıldız Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NUR URFALIOĞLU
- Eskişehir kent merkezindeki birinci ulusal mimarlık dönemi yapıları
The First national architectural style buildings in the city of Eskişehir
ZEYNEP KEDİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
Sanat TarihiHacettepe ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MUSTAFA AKPOLAT