Türkçülük fikir akımının Cumhuriyet dönemi ortaöğretim tarih ders kitaplarına etkisi (1923-1950)
The effect of the Turkism idea movement on the Republican period high school history textbooks (1923-1950)
- Tez No: 727532
- Danışmanlar: DOÇ. DR. TOGAY SEÇKİN BİRBUDAK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Tarih, Education and Training, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Tarih Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 372
Özet
XIX. Yüzyılın son çeyreğinde dağılma sürecinde bulunan Osmanlı Devleti'nde kurtuluş reçetesi olarak ortaya atılan fikir akımlarından biri Türkçülük iken; 1923 yılında kurulan Türkiye Cumhuriyeti, çok uluslu bir imparatorluk olan Osmanlıların ardından Türklerin kurduğu ulus devletinin adı olmuştur. Araştırma, ülkenin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk ve Milli Şef İsmet İnönü'nün cumhurbaşkanlığı dönemleri olan 1923-1950 yılları arasında yayımlanan ortaöğretim tarih ders kitaplarında dönemin fikir akımlarından biri olan Türkçülük akımının etkisini ortaya koymayı amaçlamaktadır. Nitel araştırma yönetiminin kullanıldığı çalışmada, bu tarihler arasında okutulan 11 farklı ders kitabı örneklem olarak ele alınmış ve doküman analizi tekniği ile incelenmiştir. Bu kapsamda söz konusu ders kitaplarında Türkçü ifadelerin kullanılıp kullanılmadığı, eğer kullanıldıysa kullanılan ifadelerin neler olduğu ve bu ifadelerin hangi kaynaklardan etkilendiği araştırılmıştır. Araştırma sonucunda elde edilen veriler 1923-1938 ve 1938-1950 arası dönem olmak üzere iki ana başlık altında ele alınmıştır. Araştırma neticesinde Atatürk dönemi ders kitaplarında 1931 yılı öncesinde Türkçü fikir, ifadelere oldukça nadir yer verildiği, ancak 1931 yılından sonraki ders kitaplarında Türkçü ifadelerin arttığı, dünyadaki medeniyetin gelişimine Türklerin yaptığı katkıların yoğunlukla ele alındığı, Anadolu coğrafyasının binlerce yıllık Türk yurdu olduğu tezinin sıklıkla işlendiği sonucuna ulaşılmıştır. İsmet İnönü döneminde ise büyük medeniyetlerin Türkler tarafından kurulduğu fikrinden vazgeçilmiş fakat Anadolu'nun binlerce yıllık Türk yurdu olduğu fikri ile Türkler hakkındaki övgü dolu sözlerin kullanımı azaltılsa da devam ettirilmiştir.
Özet (Çeviri)
In the last quarter of XIX'th century, while Ottoman Empire was about to separate and one of the ideas came up as a recipe for salvation was Turkism, Republic of Turkey which was found in 1923, was decided as the name of the new nation state found by Turks after The Ottomans that was a multinational state. Research aims to present the effects of Turkism movement in high school history textbooks released between years 1923-1950, when the founder Mustafa Kemal Atatürk and national chief İsmet İnönü were in the presidency. In this research, which has been using qualitative research method, 11 different school textbooks between the mentioned dates, has been discussed as an example and examined with document analysis technique. In this context, text books that has been studied between the years 1923-1938, has been examined to get whether Turkism movement was used or not in them and if it was, what was the phrases that has been used and that what sources these phrases was influnced. And the data has been gotten, mentioned under two different main titles, the period between 1923-1938 and 1938-1950. As a result of research, it was concluded that while Turkism movement was barely mentioned before 1931, Turkistic phrases was increased after 1931, the Turk contrabutions in humanity and the thesis of Anatolia was a Turkic land over thousands of years was highly mentioned in the textbooks. In the period of İsmet İnönü the idea that great civilizations were founded by Turks was given up, yet, the idea of Anatolia being a Turkish homeland for thousands of years and praises about Turks has been continued, even they have been decreased.
Benzer Tezler
- Türkiye'de milliyetçilik düşüncesi bağlamında Fedai dergisi
Fedai magazine in the context of nationalism thought in Turkey
KÜBRA ASLAN UĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
GazetecilikAtatürk ÜniversitesiGazetecilik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖMER ALANKA
- Meşrutiyet Dönemi fikir akımları içerisinde İslamcılık akımının incelenmesi
Investigation of the current of Islamism with in the philosophical currents in the era of constitution
MİTAT AKPINAR
- Edirne Garı
Edirne Station
ÖZLEM BÜYÜKDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AFİFE BATUR
- 20. yüzyılın başında turancılık düşüncesi kaynakları ve gelişimi
Turantiship thinking resources and development at the 20th century
SİNAN DEMİRTÜRK
- Hareket Dergisi'ndeki yazılarıyla Nurettin Topçu ve Anadolucu milliyetçilik
Başlık çevirisi yok
KENAN ALPAY