Makine halıcılığında inovatif tasarım yöntemleri: Örnek bir uygulama
Innovative design methods in machine state: An exemplary application
- Tez No: 727814
- Danışmanlar: DOÇ. DR. EBRU ÇORUH
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tekstil ve Tekstil Mühendisliği, İç Mimari ve Dekorasyon, Textile and Textile Engineering, Interior Design and Decoration
- Anahtar Kelimeler: Halı Tasarımı, Halı Tasarım Yöntemleri, Makine Halısı, Sürdürülebilirlik, Moda, Carpet Design, Carpet Design Methods, Machine Carpet, Sustainability, Fashion
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gaziantep Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sanat ve Tasarım Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Tekstil ve Moda Tasarımı Sanat Dalı
- Sayfa Sayısı: 154
Özet
Halı, ilkel dokumacılıktan günümüze kadar yaşamsal faaliyetlerimiz içinde yer almış, geleneksel ve kültürel varlık olarak tanımlanmıştır. Üretildiği zamanlarda psikolojik, dini inanç ve yeni uygulamalar ile zamanla yapısal değişime uğramıştır. 20. yüzyılda etkili olan sanat akımları, tasarım alanında renk, biçim ve form aşamasında değişikliklere sebep olmuştur. Halı tasarımında akımların ön plana çıkmasıyla moda ve sanat olguları vurgulanmıştır. Kompozisyonlar özgün yapılarından uzaklaşmış, akımlarda belirtilen biçim ve form özellikleri ön plana çıkmıştır. Sanayi devrimi ile jakarlı tezgahların icadı, makine halıcılığı dönemini başlatmış, halı tasarımının piksel tabanlı programlarda oluşturulmasına olanak sağlamıştır. Görsellik olarak sanat akımlarının etkisinde görüntü oluşturma yöntemiyle farklı tarzların ön plana çıkmasına yardımcı olmuştur. Bu durum inovatif tasarımların ortaya çıkmasını sağlamıştır. İkinci Dünya Savaşı ile hammadde yetersizliğinden kaynaklanan üretim sorunları, savaş sonrası sentetik liflerin üretimini beraberinde getirmiştir. Dolayısıyla halı tasarımı hammadde sıkıntısı nedeniyle özgün ve kültürel yapısını kaybetmeye başlamıştır. Günümüzde halı tasarımına yönelik birçok tasarım yöntemi ve malzeme kullanılmaktadır. Farklı renk paletleri, yüzey efektleri, dokular Photoshop ve benzer tabanlı programlarla düzenlenerek, pixel tabanlı programlara aktarılma yöntemiyle oluşturulmaktadır. Bilimsel araştırmaların yetersizliği, ticari kaygılar ile uygulanan yöntemler tasarım kapsamında, estetik görsellik vurgusu arka plan da kalarak, bu alanda gelişmeyi engellemiştir. Bu çalışmada makine halıcılığında geliştirilen tasarım yöntemlerine yönelik temel, fiziksel, estetik yöntemler araştırılmıştır. Uygulanan tasarım yöntemleri, tasarım ilke ve elemanları göz önünde bulundurularak, sanat-tekstil-teknoloji çerçevesinde Photoshop ve Texcelle programlarıyla yeni tasarımlar geliştirilmiştir. Tasarım alanında özgün, geleneksel ve modern yeni tasarım yöntemleri uygulanarak sanat akımları çerçevesinde, Sürrealist Ressamların tablolarından esinlenilmiş, Sürrealizm akımı etkisinde örnek üç farklı koleksiyon oluşturulmuştur. Koleksiyonların her biri Sürrealizm akımındaki bilinçaltı kodlamalarıyla insanlığın yaş dönemlerindeki bilinç evreleri baz alınmıştır. Son zamanlarda yenilikçi tasarımlara uygun hammadde olarak viskon ipliğiyle oluşturulan koleksiyonlardan biri temel alınarak 8 farklı halı numunesi dokunmuştur.
Özet (Çeviri)
Carpet has been defined as a traditional and cultural asset that has been included in our vital activities from primitive weaving to the present day. When it was produced, it changed structurally over time with psychological, religious belief and new applications. Art movements, which were effective in the 20th century, caused changes in the color, form and form phase in the field of design. Fashion and art phenomena are emphasized with the emergence of currents in carpet design. Compositions have moved away from their original structure and the form and form characteristics specified in the currents have come to the fore. With the industrial revolution, the invention of jacquard machines started the era of machine carpeting and allowed carpet design to be created in pixel-based programs. Visually, it has helped to bring different styles to the forefront with the method of creating images under the influence of art movements. This has led to the emergence of innovative designs. Production problems caused by the lack of raw materials with the Second World War led to the production of synthetic fibers after the war. Therefore, carpet design has started to lose its original and cultural structure due to the shortage of raw materials. Today, many design methods and materials for carpet design are used. Different color palettes, surface effects, textures are edited with Photoshop and similar-based programs and created by transferring them to pixel-based programs. The inadequacy of scientific research, the methods applied with commercial concerns, within the scope of design, the emphasis on aesthetic visuality remained in the background and prevented development in this field. In this study, basic, physical and aesthetic methods for design methods developed in machine carpeting were investigated. New designs have been developed with Photoshop and Texcelle programs within the framework of art-textile-technology, taking into account the design methods, design principles and elements applied. Three sample collections were created under the influence of Surrealism, inspired by paintings by Surrealist Painters within the framework of art movements by applying original, traditional and modern new design methods in the field of design. Each of the collections is based on the subconscious coding of the Surrealism movement and the stages of consciousness in the age of humanity. Recently, 8 different carpet samples were woven based on one of the collections created with viscose yarn as the raw material suitable for innovative designs.
Benzer Tezler
- Makine halısı desen üretiminde tasarımcı rolü ve karşılaşılan sorunlar (Gaziantep örneği)
The role of the designer and problems encountered in the pattern production of machine made carpet (Gaziantep sample)
ZEYNEP TUTİ KARAMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
El SanatlarıSakarya ÜniversitesiGeleneksel Türk Sanatları Ana Sanat Dalı
PROF. DR. KADRİYE DİDEM ATİŞ
- Halı üretiminde kullanılması amacıyla PES liflerinin performans özelliklerinin incelenmesi
Investigation of performance properties of PES fibers in carpet production
GÜLBİN FİDAN
Doktora
Türkçe
2022
Tekstil ve Tekstil MühendisliğiKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiTekstil Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YASEMİN KORKMAZ
DOÇ. DR. HALİL İBRAHİM ÇELİK
- Geleneksel Uşak halılarının tasarım açısından endüstri ürünlerine katkısı
The Contribution of the traditional Uşak carpets to the industrial products from the design aspect
MURAT ATUKEREN
Yüksek Lisans
Türkçe
2000
El SanatlarıMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiGeleneksel Türk El Sanatları Ana Bilim Dalı
ÖĞR. GÖR. CANDAN AKPINAR
- Design, construction and control of computer controlled knotting system
Bilgisayar denetimli düğümleme sisteminin tasarımı ve imalatı
MEHMET TOPALBEKİROĞLU
Doktora
İngilizce
2002
Makine MühendisliğiGaziantep ÜniversitesiMakine Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. ALİ KİREÇCİ
DOÇ.DR. L. CANAN DÜLGER
- The Oriental Carpet Manufacturers Limited [Şark Halı Kumpanyası] ve Osmanlı halıcılığındaki yeri ve önemi
The Oriental Carpet Manufacturers Limited [Şark Hali Kumpanyasi] and its place and importance in the Ottoman carpet - making
EMRAH YILMAZ
Doktora
Türkçe
2020
TarihAnadolu ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HAYRETTİN PINAR
DOÇ. DR. MEHMET TOPAL