Geri Dön

Okul öncesi öğretmen adaylarının yansıtıcı düşünme becerilerinin belirlenmesi ve geliştirilmesine yönelik bir eylem araştırması

An action research on determining and developing reflective thinking skills of pre-school teacher candidates

PDF İndir

  1. Tez No: 728377
  2. Yazar: ZEHRA SAADET FIRAT
  3. Danışmanlar: PROF. DR. F. ÇAĞLAYAN DİNÇER
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2022
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Ankara Üniversitesi
  10. Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Temel Eğitim Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Okul Öncesi Eğitimi Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 287

Özet

Öğretmen yetiştirme süreci nitelikli bir eğitimin önemli basamaklarından birisidir. Bu süreçlerin etkin ve standartlara uygun olarak ilerleyebilmesi öğretmen adaylarının lisans eğitimlerinde yeterli becerilere sahip olmaları, onların farklı biçimlerde düşünmelerine ve uygulamalar yapmalarına bağlıdır. Öğretmen adaylarının hizmet öncesi süreçlerde aldıkları eğitimler onların sorgulayan, eleştiren ve yansıtıcı düşünebilen öğretmenler olmalarına olanak sunmaktadır. Bu çalışmada okul öncesi öğretmen adaylarının Öğretmenlik Uygulaması-I dersi sürecinde yansıtıcı düşünme biçimlerinin ortaya konması, yansıtıcı düşünme becerilerini kullanmayı öğrenmeleri, yansıtıcı düşünme becerilerini nasıl kullandıkları ve hangi düzeyde yansıtma yaptıklarının belirlenmesi amaçlanmaktadır. Ayrıca öğretmen adaylarının yansıtıcı düşünme eğilimleri, yansıtıcı düşüncenin etkinliklerin planlanması, uygulanması ve değerlendirilmesi süreçlerinde ortaya çıkış biçim ve türlerinin neler olduğu ve kendi düşünme süreçlerine nasıl uyguladıkları araştırılmıştır. Öğretmen adaylarının yansıtıcı düşünme becerilerinin ortaya çıkarılması amacıyla Okul Öncesi Öğretmen Adayları İçin Yansıtıcı Düşünme Ölçeği (YADÖ) geliştirilmiş ve öğretmen adaylarıyla bir eylem araştırması planlanmıştır. YADÖ'nün geçerlik ve güvenirlik çalışmaları Okul Öncesi Öğretmenliği Lisans Programına devam eden 282 öğretmen adayı ile yapılmıştır. Eylem araştırmasının nicel boyutunda, YADÖ Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Okul Öncesi Öğretmenliği Lisans Programına devam eden 60 öğretmen adayına uygulanmıştır. Eylem araştırmasının nitel boyutunda aynı grup içerisinden seçilen gönüllü sekiz öğretmen adayı ile eylem süreci yürütülmüştür. Nitel boyutta öğretmen adayları ile bireysel görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Bireysel görüşmelerin ardından öğretmen adayları ile odak grup görüşmesi yapılmıştır. Öğretmen adayları ile gerçekleştirilen görüşmeler sonrasında onlardan Öğretmenlik Uygulaması-I dersi sürecinde yansıtıcı günlük yazmaları istenmiştir. Yansıtıcı günlükler uygulamaların hemen sonrasında yazılmış ve aynı hafta içerisinde eylem planları gerçekleştirilmiştir. Eylem planları boyunca öğretmen adayları katılımcı ürünleri oluşturmuşlardır. Eylem planları için belirlenmiş sekiz haftanın sonunda bireysel görüşmeler ve odak grup görüşmeleri yeniden gerçekleştirilmiştir. Toplanan veriler için nicel boyutta SPSS paket programında t testi ile Levene testi; nitel boyutta Maxqda programında içerik analizi yapılmıştır. Araştırma kapsamında geliştirilen Okul Öncesi Öğretmen Adayları İçin Yansıtıcı Düşünme Ölçeği'nin (YADÖ) 33 madde ve dört boyut olduğu belirlenmiştir.“Etkinlik sürecine ilişkin yanlışlıklar”alt boyutunda erkek öğretmen adayları lehine anlamlı farklılık olduğu görülmüştür. Öğretmen adaylarının“etkinlik sürecine kişisel katkı”,“etkinlik planlama sürecine ilişkin değerlendirme”ve“etkinlik uygulama sürecini bütüncül değerlendirme”alt boyutlarında cinsiyete, daha önce bitirilen programa ve mezuniyet türü değişkenlerine göre anlamlı bir fark görülmemiştir. Öğretmen adayları bireysel görüşmelerinde, yansıtıcı düşünme hakkındaki deneyimlerinden, geçmiş yaşantılarından ve öz değerlendirme ile akran değerlendirmesinden bahsettikleri görülmüştür. Başlangıç oturumunda öğretmen adayları geçmiş davranışların günümüze etkisinden, kendilerine ve akranlarına yönelik bir geri bildirim mekanizmasından, yansıtıcı düşünmenin kendilerine sağladığı kişisel katkıdan bahsetmişlerdir. Değerlendirme oturumunda bu görüşlerin yanı sıra düşünme biçimlerinin eleştirel ve yansıtıcı biçimde değiştiği, mikro öğretim, günlük yazma ve akran değerlendirmeleri aracılığıyla yansıtma etkinliklerini deneyimledikleri belirlenmiştir. Odak grup görüşmelerinde yansıtıcı düşünmenin geliştirilmesinin kendi kişisel çabalarına, hatırlama yapmalarına, akranlarından öğrenmelerine ve öz değerlendirme yapmalarına bağlı olduğu kaydedilmiştir. Yansıtıcı günlük yazımının kendilerine yönelik mesleki bir arşiv olabileceği vurgulanmıştır. Değerlendirme oturumunda öğretmen adayları Öğretmenlik Uygulaması dersleri için alternatif değerlendirme yöntemlerinin de varlığını keşfetmişlerdir. Odak grup görüşmeleri sonrasında yansıtıcı düşünme biçiminin ve yansıtıcı günlüklerin uygulamalarını güçlendirebileceği ortak görüşünü vurgulamışlardır. Yansıtıcı günlük yazımlarına ilişkin ilk deneyimleri olduğundan, başlangıçta taraflı ve yanlı biçimde yazdıklarından ama daha sonra bunun değiştiği kendilerine yönelik daha objektif olabildikleri ancak akranlarına yönelik tarafsız olamadıkları belirlenmiştir. Öğretmen adaylarının yansıtıcı günlük yazımlarında ilk haftalarda teknik düzeyde yansıtmalar gerçekleşirken son uygulamalarında eleştirel düzeye ulaştıkları görülmüştür. Kendi değerlendirmelerinde teknik düzey, bağlamsal düzey ve eleştirel düzey yansıtmalar kaydedilmiştir. Yansıtıcı günlüklerde akran değerlendirmesinde en fazla teknik düzey kullanmışlardır. Öğretmen adaylarının katılımcı ürünlerinde en fazla desteklendikleri noktaların sınıf yönetimi ve öz değerlendirme olduğu kaydedilmiştir. Yapılan eylem planlarında mikro öğretimin ve farklı uygulamaların onların uygulamalarına katkı sağladığı vurgulanmıştır. Çalışmadan elde edilen sonuçlara göre Öğretmenlik Uygulaması dersi kapsamında yansıtıcı düşünme ve yansıtıcı düşünmeyi geliştirici etkinliklerin uygulanması önerilmektedir.

Özet (Çeviri)

The teacher training process is one of the important steps of a quality education. The progress of these processes effectively and in accordance with the standards depends on the teacher candidates having sufficient skills in their undergraduate education, their thinking and practices in different ways. The trainings received by these candidates during the preservice processes allow them to become teachers who question, criticize and think reflectively. The aim of this study is to reveal the reflective thinking styles of preschool teacher candidates during the Teaching Practice course, learn to use their reflective thinking skills, and determine how they use their reflective thinking skills and at what level they reflect. Furthermore, the reflective thinking tendencies of teacher candidates, the forms and types of reflective thinking in the planning, implementation, and evaluation processes of activities, and how they apply reflective thinking to their own thinking processes were investigated. The Reflective Thinking for Preschool Teacher Candidates Scale (REFT-TECS) was developed to reveal the reflective thinking of teacher candidates, and an action research was planned with teacher candidates. Validity and reliability studies of REFT-TECS were conducted with 282 teacher candidates attending the preschool education undergraduate program. In the quantitative dimension of the action research, REFT-TECS was applied to 60 teacher candidates who were studying at Atatürk University Kazım Karabekir Education Faculty Preschool Education Undergraduate Program. In the qualitative dimension of the action research, the action process was carried out with eight volunteer teacher candidates selected from the same group. In the qualitative dimension, individual interviews were conducted with the teacher candidates. After the individual interviews were completed, a focus group interview was held with the teacher candidates. After the interviews with the teacher candidates, they were asked to write reflective diaries during the Teaching Practice-I. Reflective diaries were written immediately after the practices and action plans were made within the same week. Throughout the action plans, teacher candidates created participant products. At the end of the eight weeks determined for the action plans, individual interviews and focus group interviews were carried out again. The data were analyzed using Levene's test and t test in SPSS package program in quantitative dimension. Content analysis was carried out in the Maxqda program in the qualitative dimension. It was determined that the Reflective Thinking for Preschool Teacher Candidates Scale(REFT-TECS) developed within the scope of the study has 33 items and four subscales. A significant difference was observed in favor of male teacher candidates in the“Mistakes in the activity process”subscale. There was no significant difference in the“personal contribution to the activity process”,“evaluation of the activity planning process”and“holistic evaluation of the activity implementation process”subscales according to variables of gender, previously completed program, and graduation type. It was observed that the teacher candidates mentioned about their experiences about reflective thinking, their past experiences, and self-assessment and peer assessment in their individual interviews. In the initial session, the teacher candidates talked about the impact of past behaviors on the present, a feedback mechanism for themselves and their peers, and the personal contribution of reflective thinking. In the evaluation session, besides these views, it was determined that their way of thinking changed critically and reflectively and they experienced reflection activities through micro-teaching, diary writing and peer reviews. It was stated in focus group interviews that the development of reflective thinking depended on their own personal efforts, recalling, learning from peers, and self-evaluation. It was highlighted that reflective diary writing could be a professional archive for them. In the evaluation session, teacher candidates also discovered the existence of alternative assessment methods for Teaching Practice courses. After the focus group interviews, they emphasized the common opinion that reflective thinking style and reflective diaries can strengthen Teaching Practices. Since they had their first experience in reflective diaries and diary writing, they initially wrote in a biased way. Their diary reflections were still subjective to their peers but more objective toward themselves in the process. In the reflective diary writings of the teacher candidates, the technical reflections took place in the first weeks; whereas, they reached the critical level in their last applications. Technical, contextual, and critical reflections were recorded in their own assessments. They used mostly technical level in peer assessment in reflective diaries. The points on which teacher candidates were mostly supported in participant products were classroom management and self-assessment. In the action plans, it was emphasized that micro-teaching and different applications contributed to their teaching practice. According to the results of the study, it is recommended to implement reflective thinking and activities that develop reflective thinking within the scope of Teaching Practice course.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    494316

    Mikro-yansıtıcı öğretim uygulamalarının fizik öğretmen adaylarının mesleki beceri gelişimlerine ve yansıtıcı düşünme eğilimlerine etkilerinin belirlenmesi

    Determining the effects of micro-reflective teaching practices on the development of professional skills and reflective thinking tendencies of pre-service physics teachers

    DEMET BATMAN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    Eğitim ve ÖğretimKaradeniz Teknik Üniversitesi

    Ortaöğretim Fen ve Matematik Alanları Eğitimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. AHMET ZEKİ SAKA

  2. Tez No

    640575

    Okul öncesi öğretmen adaylarının öğretmenlik uygulamalarına yönelik öz değerlendirme ve yansıtıcı düşünme becerilerinin incelenmesi

    An investigation of pre-service preschool teachers' self-evaluation and reflective thinking skills towards teachingpractices

    GÜLDEN ALTIN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    Eğitim ve ÖğretimBursa Uludağ Üniversitesi

    Temel Eğitim Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HANDAN ASÛDE BAŞAL

  3. Tez No

    470972

    Öğretmenlerin ve öğretmen adaylarının bilimsel tutum ve yansıtıcı düşünme becerilerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi

    Investigation of scientific attitude and reflective thinking skills of teachers and prospective teacher according to various variables

    SERAP EFE KENDÜZLER

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    Eğitim ve ÖğretimMehmet Akif Ersoy Üniversitesi

    Temel Eğitim Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. PERİHAN ÜNÜVAR

  4. Tez No

    860901

    Okul öncesi öğretmen adaylarının olumlu düşünme becerileri ve üstbiliş düşünme becerilerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi

    Examination of the positive thinking skills and metacognitive thinking skills of preschool teacher candidates in terms of various variables

    GAMZE KARABÖRKLÜ ILGIN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Eğitim ve ÖğretimBurdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi

    Temel Eğitim Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ HACER TEKERCİ

  5. Tez No

    262597

    Promoting efl pre-service teachers' self-directed learning through electronic portfolios: A case study

    Elektronik portfolyolar ile yabancı diller eğitimi bölümündeki öğretmen adaylarının kendi kendine öğrenme becerilerinin desteklenmesi: Bir durum çalışması

    DİDEM AYAN

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2010

    Eğitim ve ÖğretimOrta Doğu Teknik Üniversitesi

    Eğitim Bilimleri Bölümü

    DOÇ. DR. GÖLGE SEFEROĞLU

Geri Dön