Bilim tarihi bağlamında Stephen Hawking'in evren tasarımı
Stephen Hawking's universe design in the context of the history of science
- Tez No: 729198
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET ÖNAL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Astronomi ve Uzay Bilimleri, Bilim ve Teknoloji, Felsefe, Astronomy and Space Sciences, Science and Technology, Philosophy
- Anahtar Kelimeler: Evren, Kara Delikler, Hawking, Tekillik, Zaman, Universe, Black Hole, Hawking, Singularity, Time
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İnönü Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 128
Özet
Galileo'nun, Dünya'yı Ay-üstü evrene taşımasıyla her iki evrende de ortak yasaların geçerli olduğu fark edildi. Aristoteles'in Ay-üstü evrenine atfedilen metafiziksel anlam kaybolmaya başlayınca bu alan fiziğin konusu olmaya başladı. Benzer biçimde Einstein'ın ileri sürdüğü zamanın göreceli olduğu düşüncesi, mutlak zaman kavramının terkedilmesini sağladı. Daha sonra Hawking ve Penrose, tekillik probleminin çözümüyle birlikte zamanın da bir başlangıcı olduğu fikrine ulaştılar. Bu düşünce evrenin başlangıcından önce zamanın var olmadığını kanıtlamış ve Kant'ın ifade ettiği arı usun çatışkısından kurtulmaya bir kanıt sağlamıştır. Kuantum kuramının keşfiyle birlikte geleceğin kesin bir belirlenimle bilinemeyeceği ortaya çıkmıştır. Bilimsel faaliyetler ilerleme gösterdikçe kendi fiziksel gerçekliğimizin ontolojik bir belirsizliğe doğru ilerlediği görülmüştür. Bu araştırmada, Hawking aracılığıyla fiziksel gerçekliğin zihinsel tasarımlar aracılığıyla elde edilebileceği gösterildi ve evrenin fiziksel sınırları matematiksel kavramlarla yeniden belirlendi. Bu minvalde fiziksel gerçekliğimizi belirleyen yasaları kodlayan evren, kendi varoluşumuza yeni bir anlam kazandırmıştır. Bu varoluşsal anlam, doğa yasalarını kodlayan matematiksel bir tasarımla ortaya konulabilir, fakat bu tasarım evrenin niçin böyle davrandığına dair bir kanıt ortaya koyamamaktadır. Bu durum, gerektiğinde felsefeye başvuran Hawking'in bu alandaki yeterli formasyona sahip olmadığının göstergesidir. Bir kara deliğin enerji kaybetmesi olarak bilinen Hawking ışıması, genel görelilik ve kuantum mekaniğinin birleştirilmesinin sonucunda ortaya çıkmıştır. Bu birleştirme denemesi sonucunda Kuhn'un paradigma kavramı bağlamında ele aldığı bilimsel ölçüt geçerliliğini yitirmiştir. Çünkü Kuhn'un ölçüştürülemez dediği paradigmalar kara delikte buharlaşıp yok olmuştur.
Özet (Çeviri)
When Galileo moved the Earth to the superlunary universe, it was realized that the common laws were valid in both universes. When the metaphysical meaning attributed to Aristotle's superlunary universe disappeared, this field became the subject of physics. Similarly, Einstein's idea that time is relative led to the abandonment of the concept of absolute time. Later, Hawking and Penrose arrived at the idea that time had a beginning, along with the solution of the singularity problem. This idea proved that time did not exist before the beginning of the universe and provided proof for getting rid of the antinomy of pure reason expressed by Kant. With the discovery of quantum theory, it has become clear that we cannot know the future with a definite determination. As scientific activities progressed, we have seen that our own physical reality is moving towards an ontological uncertainty. In this research, it was shown through Hawking that we could get the physical reality through mental designs, and it is redefined the physical boundaries of the universe with mathematical concepts. In this way, the universe, which encodes the laws that determine our physical reality, has given a new meaning to our own existence. This existential meaning can be revealed by a mathematical design that encodes the laws of nature, but this design does not provide any evidence of why the universe behaves the way it does. This is a sign that Hawking, who applied to philosophy when necessary, did not have sufficient formation in this field. Hawking radiation, known as the energy loss of a black hole, is the result of combining general relativity and quantum mechanics. As a result of this unification attempt, the scientific criterion that Kuhn addressed in the context of the concept of paradigm has lost its validity. Because the paradigms, which Kuhn called incommensurability, evaporated and disappeared into the black hole.
Benzer Tezler
- Aristoteles ve Stephen Hawking bağlamında zamanın ölçülebilirliği üzerine felsefi tartışmalar
Philosophical discussions on the measurability of time in the context of Aristotle and Stephen Hawking
ONUR ALAS
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
FelsefeKastamonu ÜniversitesiFelsefe Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FATMA ZEHRA PATTABANOĞLU
- The symbol and concept of time in painting from the XX century to the present
XX. yüzyıldan günümüze resim sanatındaki zaman sembolü ve zaman kavramı
TETİANA MÜSEVİTOĞLU
Doktora
İngilizce
2023
Güzel SanatlarYeditepe ÜniversitesiPlastik Sanatlar ve Resim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TEYMUR RZAYEV
- The new historicism and the American South: Representation of whiteness in William Faulkner's Absalom, Absalom!, The Sound and The Fury, and As I Lay Dying
Yeni tarihselcilik ve Amerika'nın Güneyi: William Faulkner'ın Absalom, Absalom!, The Sound and The Fury ve As I Lay Dying romanlarında beyazlığın temsili
ŞAKİR KOZANOĞLU
Yüksek Lisans
İngilizce
2021
Amerikan Kültürü ve EdebiyatıSelçuk Üniversitesiİngiliz Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HÜSEYİN ALTINDİŞ
- Elif Şafak'ın romanlarının yeni tarihselcilik bağlamında incelenmesi
Investigation in the context of the novels of the new historicism Elif Şafak
MEHMET ERDAL BOZKURT
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Türk Dili ve EdebiyatıMersin ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HASAN YÜREK
- National identity and otherness in the 19th century historical novel
19. yüzyıl tarihi romanında ulusal kimlik ve ötekilik
SERKAN YILMAZ
Yüksek Lisans
İngilizce
2020
Karşılaştırmalı EdebiyatYeditepe Üniversitesiİngiliz Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CHARLES DANIEL SABATOS