Hiperkortizoleminin dışlanması gereken hastalarda immunoassay ve tandem kütle spektrometri yöntemleri ile ölçülen tükürük kortizolünün tanısal değeri ve diürnal ritmi ortaya koymadaki başarısının değerlendirilmesi
Evaluation of the success of salivary cortisol in determining diagnostic value and diurnal rhythm as measured by immunoassay and tandem mass spectrometry methods in patients who needs to be excluded from hypercortisolemia
- Tez No: 729386
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ GAMZE TUNA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Moleküler Tıp, Molecular Medicine
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Moleküler Tıp Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 120
Özet
Adrenal lezyonların %75-80'ini fonksiyon göstermeyen adrenal adenomlar ve diğer az görülen kitleler, %20-25'ini feokromositoma, androjen üreten tümör, primer hiperaldosteronizm, Cushing Sendromu (CS) veya Subklinik Cushing Sendrom (SCS)'una neden olan fonksiyonel adrenal kitleler oluşturur. CS ve SCS tanısında 1 mg deksametazon supresyon tarama testi kullanılmaktadır. Aynı bireyde dahi, değişik zamanlarda 1 mg deksametazon sonrası kortizol düzeyleri değişkenlik gösterebilmektedir. CS ve SCS tanısında gece yarısı ve gün içi belirli saatlerde alınan örneklerde tükürük kortizolünün tanısal değeri üzerine yapılan az çalışma bulunmaktadır. Bu çalışmada LC-MS/MS ile tükürük kortizolü ölçümü için yöntem geliştirilmesi; ELISA ile sonuçların karşılaştırılması; bu testin tanısal değeri ve diürnal ritmi ortaya koymadaki başarısının değerlendirilmesi amaçlanmıştır. LC-MS/MS için kapsamlı metod validasyonu çalışmaları yapılıp, CS (n=20), SCS (n=52) ve fonksiyonel olmayan adenomu (NFA) (n=49) olan kişilerden 08.00, 16.00 ve 24.00 saatlerinde alınan tükürük örnekleri ile çalışıldı. 24.00'te alınan örneklerdeki kortizolün tanı koydurucu etkinliğinin CS ve SCS hastalarında yüksek sensitivite ve spesifiteye sahip olduğu belirlendi. LC-MS/MS ile 16.00'da ölçülen kortizolün tanısal performansı SCS hastalarında ELISA'ya göre anlamlı yüksek bulundu. 16.00 ve 24.00'da alınan örneklerde LC-MS/MS ve ELISA ile ölçülen tükürük kortizolü düzeyi CS grubunda SCS ve NFA gruplarına göre anlamlı yüksek bulundu. SCS gruplarında kortizol düzeyi NFA grubuna göre anlamlı yüksek bulundu. Diürinal ritim, CS hastalarında yüksek, SCS hastalarında öğlen ve akşam saatlerinde ılımlı yüksek, kontrol grubu NFA'da ise sabah en yüksek, gece yarısı en düşük bulundu. LC-MS/MS yönteminin tükürük kortizolü ölçümünde hassas ve güvenilir olduğu ve ELISA yöntemi ile uyumlu olduğu gözlendi. LC-MS/MS ile hastalarda ölçülen tükürük kortizolünün diürnal ritmi yansıttığı gösterildi.
Özet (Çeviri)
Nonfunctional adrenal adenomas and other rare masses constitute 75-80% of adrenal lesions, whereas 20-25% of them are functional adrenal adenomas that cause pheochromocytoma, androgen-producing tumor, primary hyperaldosteronism, Cushing's Syndrome (CS) or Subclinical Cushing Syndrome (SCS). 1 mg dexamethasone suppression test used for CS and SCS diagnosis. Even in same person, cortisol may show significant variability after 1 mg dexamethasone at different times. There are few studies on diagnostic value of salivary cortisol, taken at midnight and at certain hours of the day, in adrenal CS and SCS. In this study, we aimed to develop a method for measuring salivary cortisol by LC-MS/MS, to compare the developed method with ELISA and to evaluate the diagnostic value and its success for revealing diurnal rhythm. Comprehensive method validation studies were performed and saliva samples taken at 08.00, 16.00, 24.00 from CS (n=20), SCS (n=52) and non-functional adenoma (NFA) (n=49) patients were analyzed. Cortisol levels in samples taken at 24.00 had high sensitivity and specificity in CS and SCS. Salivary cortisol levels in samples taken at 16.00 and 24.00 were significantly higher with both method in CS group than SCS and NFA. Cortisol levels in SCS were significantly higher than NFA. Diurnal rhythm was high in CS, moderately high in SCS at noon and evening hours, reached the highest level in the morning the lowest level at midnight in NFA. LC-MS/MS method was sensitive and reliable for salivary cortisol measurement, and consistent with ELISA method. Salivary cortisol measurement by LC-MS/MS reflected diurnal rhythm.
Benzer Tezler
- Adrenal insidentalomalı hastalarda subklinik hiperkortizoleminin öngörülebilmesi için adenom boyutlarının kullanılması
İn patients with adrenal incidentaloma using adenoma dimensions to prediction of subclinic hypercortisolemia
GÜLSÜM CEREN TERZİOĞLU
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2021
İç HastalıklarıDokuz Eylül Üniversitesiİç Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDULLAH SERKAN YENER
- Hipofiz adenomu mevcut hastalarda hiperkortizlemi tanısında gece yarısı tükürük kortizolünün yeri
The role of midnight salivary cortisol in the diagnosis of hypercortisolemia in patients with pituitary adenoma
RABİA SOLAK
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
İç HastalıklarıSağlık Bilimleri Üniversitesiİç Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EVRİM ÇAKIR
- Normal ve bozuk glikoz toleranslı obez kadınlarda insülin direnci ve kontrol
Başlık çevirisi yok
KAĞAN GÜNGÖR
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2006
Endokrinoloji ve Metabolizma HastalıklarıSelçuk Üniversitesiİç Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA SAİT GÖNEN
- Subklinik Cushing Syndrome diagnosed in patients COVID-19 disease navigation, mortality, morbidity rate functional non adrenal with patients with insidentalomcomparison
Subklinik Cushing Sendromu tanılı hastalarda COVID-19 hastalığının seyri, mortalite, morbidite oranın fonksiyonel olmayan adrenal insidentalomali hastalarla karşılaştırılması
NARMIN HUSEYNLI
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
Endokrinoloji ve Metabolizma HastalıklarıDokuz Eylül Üniversitesiİç Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDULLAH SERKAN YENER
- Glikokortikoid değişimi ile glikokortikoid regülasyonu arasındaki ilişkinin değişik hastalık grupları arasında araştırılması
Investigation of the relationship between glucocorticoid change and glucocorticoid recepter regulation in various disorder groups
MEHMET GÜVEN
Doktora
Türkçe
1996
Tıbbi Biyolojiİstanbul ÜniversitesiTıbbi Biyoloji Ana Bilim Dalı
PROF.DR. GÖNÜL SULTUYBEK