Hanefi mezhebi bağlamında İslâm hukukunda havâle sözleşmesi ve Osmanlı uygulaması
Debt assignment in Islamic law with specific reference to Hanafī school of law and Ottoman legal practice
- Tez No: 730765
- Danışmanlar: PROF. DR. FETHİ GEDİKLİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Hukuk, Tarih, Religion, Law, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kamu Hukuku Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 186
Özet
Bu çalışma, İslâm hukukunda borcun bir başkası üzerine naklini sağlayan havâle sözleşmesini konu edinmektedir. Bu bağlamda, öncelikle Hanefî mezhebi özelinde havâle sözleşmesinin üzerine binâ edildiği teorik altyapı incelenmiş, sözleşmenin genel özellikleri, kuruluşu, sona ermesi, hüküm ve sonuçları günümüz hukuk sistematiği kullanılarak aktarılmıştır. Akabinde, bu teorik altyapının pratiğe yansıması Osmanlı uygulaması ışığında ele alınmıştır. Çalışmada temel olarak Hanefî mezhebine göre yazılmış klasik fıkıh kitaplarından, Osmanlı döneminde kaleme alınmış fetvâ mecmûalarından, İstanbul kadı sicillerinden ve Osmanlı döneminde yürürlüğe koyulmuş bazı hukukî düzenlemelerden yararlanılmıştır. Bu kaynaklardan hareketle, Hanefî fukahâsının havâle sözleşmesine ilişkin olarak ortaya koyduğu esaslar ve üzerinde ihtilâf edilen hususlar tespit edilmiş, Osmanlı uygulamasında bu esasların ne derece uygulandığı ve ihtilâflı hususlarda hangi görüşün tercih edildiği sorularına cevap aranmıştır. Yapılan çalışma sonucunda İslâm hukukunda borcun naklini sağlayan havâle sözleşmesinin tutarlı bir bütün oluşturacak şekilde tesis edildiği ve İstanbul özelinde Osmanlı uygulamasının çok büyük ölçüde bu bütüne uygun ve riâyetkâr olduğu sonucuna varılmıştır.
Özet (Çeviri)
This study focuses on the debt assignment contract in Islamic law, which provides the transfer of debt to a new debtor, also called assignee. For this reason, at the outset, the theoretical framework upon which the contract has been built in the Ḥanafī madhhab is examined, and then its general features, formation, termination, terms, and results are thrown light upon using today's legal methodology. Subsequently, the manner in which this framework reflected on legal practice is discussed in the light of the Ottoman law. In the study, principally the classical Ḥanafī fiqh books, fatwa compilations written in the Ottoman period, court registers from Istanbul and some legal regulations put into effect in the Ottoman period are drawn on. Based on these sources, the principles of the Ḥanafī madhhab regarding the contract and the points upon which Ḥanafī jurists have disputed are shed light on, and the compatibility of the Ottoman legal practice with the Islamic legal theory are called into question. As a result, the study reveals that the theoretical framework for the debt assignment contract in Islamic law has been well-established and the Ottoman legal practice in Istanbul was to a great extent compatible and consonant with this framework.
Benzer Tezler
- İslam Hukuku ile Mukayeseli Olarak Afgan Borçlar Hukukunda Havale Akdi
Transfer Contract in Afghan Law of Obligations Comparative With Islamic Law
ARSALAH ZAFARI
Doktora
Türkçe
2024
DinNecmettin Erbakan ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET YAMAN
- Molla Hüsrev'in Gureru'l-Ahkâm'ı ile İbrahim el-Halebî'nin Mülteka'l-Ebhur'unun Muâmelât hukuku bağlamında karşılaştırılması (Buyu, icâre, şirket, vekâlet, havâle, kefâlet, rehin konuları örneği)
The comparison between Gurar'ul-ahkam of Molla Hhusrev and Multaqa of İbrahim Halabi on muamalat chapters (Sales, ijarah, company, agency, transfer of debt, guarantee, pawning)
SÜLEYMAN SÜRAT
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DinYalova ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ PEHLUL DÜZENLİ
- Tarihsel süreç içerisinde İslam şirketler hukuku (Hanefi mezhebi bağlamında)
Islamic company law in the historical process (In the context of the Hanafi sect)
YUNUS KOCABIYIK
- Osmanlı Filistin'inde bir fakih: Hayreddin Er-Remlî ve fıkıh risaleleri
ِA jurisprudent (faqih) in Ottoman Palestine: Khayr Al-Din Al-Ramli and his treatises on jurisprudence (fiqh)
AYMAN A. A. ALMABHOUH
Doktora
Türkçe
2024
DinMarmara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERTUĞRUL BOYNUKALIN