Geri Dön

Aspir (Carthamus tinctorius L.) tohumlarına farklı kimyasal mutagen uygulamalarının M1 ve M2 generasyonlarında bazı tarımsal ve teknolojik özelliklere etkisi

The effect of different chemical mutagen applications on some agricultural and technological properties of safflower (Carthamus tinctorius L.) seeds in the M1 and M2 generations

PDF İndir

  1. Tez No: 731436
  2. Yazar: TANSU USKUTOĞLU
  3. Danışmanlar: PROF. DR. FATİH KILLI, DR. ÖĞR. ÜYESİ CÜNEYT CESUR
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Ziraat, Agriculture
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2022
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 263

Özet

Bu çalışma 2020-2021 yıllarında Yozgat ekolojik koşullarında yürütülmüştür. Çalışmada Linas aspir çeşidi tohumlarına etil metan sülfonat (EMS) ve sodyum azid (SA) kimyasal mutagenlerinin farklı doz (%0.2, %0.3 ve %0.4) ve uygulama sürelerinin (2, 4 ve 6 saat) M1 ve M2 generasyonlarında bazı tarımsal ve teknolojik özelliklere etkisi ile mutasyon oluşturma frekansları incelenmiştir. Araştırma faktöriyel deneme desenine göre 4 tekerrürlü olarak yürütülmüştür. Uygulanan kimyasal mutagenlerin (EMS ve SA) artan doz ve uygulama süreleri tohumların çıkış oranını hem laboratuvar koşullarında hem de tarla çalışmasının M1 ve M2 generasyonlarında düşürdüğü tespit edilmiştir. Ayrıca M1 ve M2 generasyonlarında bitkilerin hayatta kalma oranları azalmıştır. Tabla çapı ve 1000 tohum ağırlığı özellikleri yapılan uygulamalardan etkilenmezken, incelenen diğer özelliklerde varyasyonların oluştuğu görülmüştür. EMS ve SA mutagenlerinin mutasyon oluşturma frekansı sırasıyla %4.54 ve %3.03 olarak belirlenmiştir. Her iki mutageninde yüksek doz ve uygulama süreleri incelenen özellikleri olumsuz etkilemiş, SA mutageninin ortalama doz ve uygulama sürelerinin ise incelenen özelliklere olumlu etkiler yapabildiği görülmüştür. Kontrol bitkilerinden daha üstün özelliklere sahip, yağ (%38.16), protein (%21.25), tane iç oranı (%66.14), 1000 tane ağırlığı (61.16 g) ve oleik asit (%37.02) içeren bitkiler izole edilmiştir. Ayrıca oluşturulan mutant popülasyonda farklı çiçek renkleri (beyaz, sarı ve kırmızı) ve dikensiz genotipe sahip bitkiler de seçilmiştir. Kimyasal mutagenler aracılığıyla aspir bitkisinde varyasyon oluşturulabileceği görülmüştür. Oluşturulan bu popülasyondan elde edilen hatlar ilerleyen yıllarda sahip olduğu özellikleri devam ettirmesi durumunda yeni hat ve çeşitlerin tesciline ve aynı zamanda genetik tabanın genişlemesine katkı sağlayabilir.

Özet (Çeviri)

This study was carried out in Yozgat ecological conditions in 2020-2021. In the study,“Linas”safflower seeds were used. Chemical mutagens which are ethyl methane sulfonate (EMS) and sodium azide (SA) were applied on seeds at different doses (0.2%, 0.3% and 0.4%) and application times (2, 4 and 6 hours) to determine the effect in some agricultural and technological properties on M1 and M2 generations. Also, induced mutation frequencies were investigated on the M1 and M2 generations. The research was carried out according to the factorial experimental design with 4 replications. It was determined that increasing doses and application times of applied chemical mutagens (EMS and SA) decreased the seed germination rate both in laboratory conditions and in M1 and M2 generations of field work. In addition, the survival rates of plants decreased in M1 and M2 generations. While the capitulum diameter and 1000 seed weight properties were not affected by the chemical mutagens, it was observed that there were variations in the other examined properties. Induced mutation frequency of EMS and SA mutagens was determined as 4.54% and 3.03%, respectively. High doses and application times of both mutagens affected the examined properties negatively, and it was observed that the average dose and application times of SA mutagen could have positive effects on some properties. Promising mutants were isolated with superior properties than control plants, such as oil content (38.16%), protein content (21.25%), inner ratio (66.14%), 1000-grain weight (61.16 g) and oleic acid (37.02%). In addition, mutants with different flower colors (white, yellow, and red) and non-spiny genotypes were isolated in the induced mutant population. It has been observed that variation can be created in the safflower plant by means of chemical mutagens. If the obtained promising mutants continue their characteristics in the following generation, it will contribute to the registration of new varieties and the genetic improvement of safflower genotypes.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    522388

    Bazı aspir (Carthamus tinctorius L.) çeşitlerinde olgunlaşma periyodu süresince yağ asiti, tokoferol ve sterol kompozisyonlarının belirlenmesi

    Determination of fatty acid, tocopherol and sterol compositions during the period of development in some safflower (Carthamus tinctorius L.) varieties

    MERVE YILMAZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    Gıda MühendisliğiTekirdağ Namık Kemal Üniversitesi

    Gıda Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ÜMİT GEÇGEL

  2. Tez No

    684372

    Soğuk pres aspir yağıyla salata sosu üretimi

    Production of salad dressing with cold pressed safflower seed oil

    EMİNE BİLDİ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Gıda MühendisliğiÇanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi

    Gıda Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. EMİN YILMAZ

  3. Tez No

    679881

    Ağır metallerle kirlenmiş toprakta doğal ve dc elektrik alanı ile desteklenmiş fitoremediasyon tekniklerinin karşılaştırılması

    Comparison of natural and dc electric field amended phytoremediation techniques in heavy metal polluted soil

    TUBA NUR KABAKÇI

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    BotanikMarmara Üniversitesi

    Çevre Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SIDDIK SİNAN KESKİN

  4. Tez No

    386423

    Aspir (Carthamus tinctorius L.) çeşitlerine uygulanan farklı dozda gama ışınının m1 ve m2 bitkilerinin bazı tarımsal özellikleri ve ın vıtro adventif sürgün rejenerasyonu üzerine etkileri

    The effects of different gamma radiation doses on the agricultural characters of m1 and m2 plants of safflower (Carthamus Tinctorius L.) cultivars and on in vitro adventitious shoot regeneration

    HÜMEYRA YAMAN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2014

    BiyoteknolojiAnkara Üniversitesi

    Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. NİLGÜN BAYRAKTAR

  5. Tez No

    612065

    Bazı aspir (Carthamus tinctorius L.) çeşitlerinde farklı tuzkonsantrasyonlarının çimlenme ve çıkış üzerineetkisi

    The effect of different salt concentrations ongermination and emergence of some safflower(Carthamus tinctorius L.) variety

    MUSTAFA KURTULUŞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    ZiraatBingöl Üniversitesi

    Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ERKAN BOYDAK

Geri Dön