Uçhisar kalesi (Nevşehir) çevresini etkileyebilecek kaya düşmelerinin 2 ve 3-boyutlu analizlerle değerlendirilmesi
Evaluation of rockfalls around Uçhisar castle (Nevsehir) with 2 and 3-dimensional analyses
- Tez No: 731478
- Danışmanlar: PROF. DR. MUTLUHAN AKIN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Jeoloji Mühendisliği, Geological Engineering
- Anahtar Kelimeler: Kaya düşmesi, kinetik enerji, sıçrama yüksekliği, Uçhisar Kalesi, yuvarlanma mesafesi, rockfall, kinetic energy, bounce height, Uchisar Castle, runout distance
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Jeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 92
Özet
Kapadokya tarihi, kültürü ve doğası bakımından Türkiye'nin ve dünyanın önemli turistik yerlerinden birisidir. Kapadokya'nın merkezinde, Nevşehir ili sınırları içerisinde bulunan Uçhisar Kalesi turistik açıdan oldukça önemli bir noktadadır. Öte yandan, bulunduğu konum itibariyle de bölgenin zirve noktasıdır. Söz konusu kale, günümüzde Kapadokya'ya gelen yerli ve yabancı turistler tarafından oldukça yoğun bir şekilde ziyaret edilmektedir. Bölgenin en büyük peribacalarından biri olarak da kabul edilen Uçhisar Kalesi'nde ignimbiritleri kesen düşey süreksizlik düzlemlerinden kopan bloklar zaman zaman kaya düşmelerine sebebiyet vermektedir. Bu kaya düşmeleri kaleyi ziyaret eden turistler açısından can ve mal güvenliği riski taşımaktadır. Bu tez çalışması kapsamında, Uçhisar Kalesi'nde meydana gelebilecek ve kale ile yakın çevresini etkileyebilecek kaya düşmelerinin analizleri 2 ve 3- boyutlu analizler yardımı ile değerlendirilmiştir. 3-boyutlu kaya düşme analizlerinde insansız hava aracı (İHA) ile elde edilen yüksek çözünürlüklü fotoğraflardan fotogrametrik yöntemlerle hazırlanan yaklaşık 3 cm çözünürlüğe sahip nokta bulutu kullanılarak hazırlanan sayısal yüzey modeli kullanılmıştır. Bununla birlikte, hazırlanan nokta bulutu üzerinden 6 farklı yönelimde kalenin tüm çevresini kapsayacak şekilde kesitler alınmış ve 2-boyutlu kaya düşme analizleri bu kesit hatları üzerinde gerçekleştirilmiştir. Gerçekleştirilen kaya düşme analizleri düşen blokların sıçrama yüksekliklerinin ve toplam kinetik enerjilerinin oldukça yüksek olabileceğini işaret etmektedir. Sayısal yüzey modeli kullanılarak yapılan 3-boyutlu olasılıksal kaya düşme analizi sonucunda genel olarak dairesel bir morfolojiye sahip olan kale çevresindeki kaya düşme hatlarının yoğun bir şekilde ziyaret edilen turistik sahadaki yürüyüş güzergahlarına rahatlıkla ulaşabildiği ve kalenin özellikle kuzey ve kuzeybatı kesimlerinde kaya düşmelerinin daha uzak mesafelere ulaşabildiği ortaya konmuştur. Uçhisar Kalesi'nin yüksek ve dik yamaçlarından düşebilecek kaya bloklarında blok sıçrama yüksekliklerinin genel olarak 5 m'nin altında olduğu ancak, kalenin güneybatı yönündeki yamaçlarda sıçrama yükseklikleri serbest düşmeye de bağlı olarak 20 m'nin üzerine çıkabildiği belirlenmiştir. Bundan dolayı olası kaya düşmelerinin kale ve çevresine olumsuz etkilerinin önlenmesiiçin gerekli iyileştirme tedbirlerinin alınması gerekmektedir.
Özet (Çeviri)
Cappadocia region is one of the important touristic places of Turkey and world in terms of history, culture and nature. Uçhisar Castle, located in the center of Cappadocia, within the borders of Nevsehir province, is a very important touristic place. On the other hand, it is the summit point of the region as its location. The castle at issue is heavily visited by local and foreign tourists coming to Cappadocia today. In Uçhisar Castle, which is also considered one of the largest fairy chimneys in the region, the blocks detaching from the discontinuity surfaces that cut the ignimbrites sometimes cause rockfalls. These rockfalls have a risk to life and property for tourists visiting the castle. Within the scope of this thesis study, the analyses of rockfalls affecting the castle and its surroundings that may occur in Uçhisar Castle was evaluated with the help of 2 and 3-dimensional analyzes.The digital surface model prepared by using a point cloud with a resolution of about 3 cm prepared by photogrammetric methods from high resolution photographs obtained by an unmanned aerial vehicle (UAV) was used in 3-dimensional rockfall analyses. Additionally, cross-sections covering the entire perimeter of the castle in 6 different orientations were obtainedover the prepared point cloud, and 2-dimensional rockfall analyzes were carried out on these cross sections. The rockfall analyzes indicate that the bounce heights and total kinetic energies of the falling blocks can be quite high. As a result of the 3-dimensional probabilistic rockfall analysis using the digital surface model, it was concluded that the rockfall trajectories around the castle, which has a circular morphology in general, can easily reach the walking routes in the heavily visited touristic area, and that the rockfalls, especially in the north and northwest parts of the castle, can reach further. It has been determined that the bounce heights of the rock blocks that may fall from the high and steep slopes of the Uçhisar Castle are generally below 5 m, but the bounce heights of the slopes in the southwest of the castle can exceed 20 m depending on the free fall. Therefore, it is necessary to prevent the negative effects of possible rockfalls on the castle and its surroundings.
Benzer Tezler
- Uçhisar örneğinde sosyokültürel sürdürülebilirliğin mimari boyutu
The architectural dimension of sociocultural sustainability in the case of Uçhisar
HİLAL AKBAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
MimarlıkYıldız Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HİKMET SELİM ÖKEM
- Construction techniques of traditional Uçhi̇sar houses
Geleneksel Uçhisar evlerinin yapım tekniği
PINAR BAŞAK TONGAL
Yüksek Lisans
İngilizce
2014
MimarlıkOrta Doğu Teknik ÜniversitesiRestorasyon Ana Bilim Dalı
DR. FUAT GOKÇE
- Nevşehir İli Uçhisar kasabasında yaşayan bireylerde kanser risk faktörleri ve erken tanı belirtilerinin saptanması
Determining the risk factors and early diagnosis of cancer in people who live in Uçhisar Town of Nevşehir
RAHŞAN KOLUTEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
HemşirelikErciyes ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
PROF.DR. NİMET KARATAŞ
- Nevşehir ili uçhisar ilçesi ponza taşı çıkarımı neticesinde atıl kalmış arazilerin değerlendirilmesi
Evaluation of idle lands resulting from pumice stone extraction in uchisar district, Nevşehir province
FATMA BAŞ
- Turistik kasabalarda değişen tüketim normları: Uçhisar ve Göreme örneği
Changing consumption norms in touristic towns: The case of Uçhisar and Göreme
ÖZDEN AKYIL
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Halkla İlişkilerSivas Cumhuriyet ÜniversitesiHalkla İlişkiler ve Tanıtım Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MELTEM YILMAZ BİLECEN